گروه بین الملل: رای دهندگان ترکیهای فردا ۱۴ مه در انتخاباتی رای میدهند که به عنوان یکی از مهمترین انتخابات در تاریخ مدرن ترکیه شناخته میشود و قرار است رجب طیب اردوغان را با بزرگترین چالش سیاسی حکومت دو دههای خود مواجه کند.
خبرگزاری رویترز در گزارشی با موضوع راهنمای انتخابات فردای ترکیه، نامزدهای ریاست جمهوری شرکت کننده در آن و ائتلافهای سیاسی در حال رقابت بر سر قدرت نوشته است:
یک نامزد این انتخابات برای کسب ریاست جمهوری در دور اول، باید بیش از ۵۰ درصد آرا را به دست آورد. اگر هیچ نامزدی نتواند بیش از نیمی از آرا را به دست آورد، دور دوم این انتخابات در ۲۸ مه بین دو نامزد که بیشترین آرا را به دست آوردهاند، برگزار میشود.
اختیارات سمت ریاست جمهوری در ترکیه در سال ۲۰۱۷ پس از تصویب تغییر نظام حاکم در ترکیه از پارلمانی به ریاست جمهوری با برگزاری یک همه پرسی افزایش یافت. این تغییر موجب شد، پست نخست وزیری در ترکیه لغو شده و ریاست جمهوری به سمت رئیس دولت این کشور برسد.
رای دهندگان ترکیهای در انتخابات فردا همچنین ۶۰۰ نماینده پارلمان را نیز انتخاب خواهند کرد. این نمایندگان در قالب ۸۷ حوزه انتخابیه و از طریق لیستهای انتخاباتی احزاب انتخاب میشوند.
معمولاً صدها هزار داوطلب در سراسر ترکیه بر روند برگزاری انتخابات این کشور نظارت میکنند. احزاب سیاسی نیز ناظرانی خواهند داشت.
در آخرین روز تبلیغات نامزدها پیش از انتخابات فردا، رجب طیب اردوغان در استانبول تجمعی برگزار خواهد کرد. انتظار میرود او امشب در مسجد ایاصوفیه که به طور بحث انگیزی برای جلب رضایت محافظهکاران از مکانی گردشگری به مسجد تبدیل شد، نماز بخواند.
کمال قلیچداراوغلو، رقیب سکولار او به همراه شهردار فعلی استانبول با مردم دیدار میکند. قلیچداراوغلو ۷۴ ساله، که در نظرسنجیها پیشتاز است، به جوانان متوسل شده است و وعده بازگرداندن دموکراسی و بهبود روابط با غرب را داده است.
حوزههای رایگیری
در انتخابات فردا بیش از ۶۴ میلیون رای دهنده ترکیهای واجد شرایط رای دادن هستند که شامل بیش از شش میلیون رای اولی میشوند. ۳.۴ میلیون رای دهنده ترکیهای نیز در خارج از این کشور وجود دارند که رای دادن را تا ۹ مه تکمیل کردند. حدود ۴.۹ میلیون نفر برای اولین بار در کشور رای خواهند داد. تعداد رای دهندگان زندانی ۵۳۱۷۲ نفر است.
حوزههای رایگیری در ساعت ۰۸:۰۰ صبح ۱۴ مه به وقت محلی باز شده و در ساعت ۰۵:۰۰ عصر بسته میشوند.در مجموع ۱۹۱۸۸۵ صندوق رای در ۹۷۳ ولسوالی و ۱۰۹۴ هیأت انتخابات شهرستانها در سراسر کشور برای انتخاب رئیس جمهور و اعضای پارلمان که به مدت پنج سال فعالیت خواهند کرد، دایر خواهد شد.
مشارکت در انتخابات در ترکیه به طور معمول بالا بوده است. در انتخابات سال ۲۰۱۸، حدود ۸۷ درصد از رای دهندگان واجد شرایط شرکت کردند.
فروش مشروبات الکلی در روز انتخابات در ترکیه ممنوع است.
همراه داشتن برگه ای که محل رای دادن را نشان دهد الزامی نخواهد بود. ورود به شعبه رای گیری با دستگاه های ضبط تصویری یا وسایل ارتباطی مانند تلفن همراه یا دوربین ممنوع خواهد بود. این دستگاهها در کمیته صندوقهای رای رها میشوند و پس از پایان فرآیند رایگیری بازگردانده میشوند.
اماکن تفریحی در زمان رای گیری بسته خواهند ماند و صرف غذا در رستوران هایی که مکان های تفریحی هستند مجاز خواهد بود.
مراسم عقد بعد از ساعت ۱۸ با رعایت ممنوعیتهای انتخاباتی و قوانین تعیین شده برگزار می شود. هیچ کس نمی تواند سلاح حمل کند، مگر کسانی که مسئولیت حفظ امنیت و نظم را بر عهده دارند.
رادیوها و ارگانهای صدا و سیما تا ساعت ۱۸ قادر به گزارش اخبار، پیش بینی و اظهار نظر در مورد نتایج انتخابات نخواهند بود.
در روز انتخابات فقط اخبار و اطلاعیه ای که از سوی کمیته مرکزی انتخابات در مورد انتخابات داده می شود می تواند بین ساعت ۱۸ پخش شود. و ساعت ۹ شب در رادیوها و ارگانهای صدا و سیما. تمامی برنامه ها بعد از ساعت ۲۱ پخش می شود.
رای دهندگان دو برگه رای جداگانه برای رئیس جمهور و معاونان را در یک پاکت قرار داده و در صندوق خواهند گذاشت. ابتدا شمارش و فهرست بندی اوراق رأی برای انتخابات ریاست جمهوری انجام می شود.
نتایج انتخابات
کمیته عالی انتخابات ترکیه (YSK) اعلام کرد، مطابق با قانون انتخابات ترکیه، در روز انتخابات این کشور منتشر کردن اخبار، پیشبینیها و تفسیرهای مربوط به آرا تا ساعت شش عصر ممنوع است.
پس از این ساعت، منتشر کردن گزارش در مورد برخی از جنبههای انتخابات مجاز است، اما رسانهها فقط از ساعت ۹ شب میتوانند آزادانه در مورد نتایج انتخابات در سراسر ترکیه گزارش منتشر کنند.
کمیته عالی انتخابات ترکیه میتواند در صورتی که لازم ببیند نسبت به رفع ممنوعیت انتشار چنین گزارشهایی در قبل از ساعت ۹ شب تصمیم بگیرد.
از اواخر روز یکشنبه احتمالا نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به تدریج مشخص میشود.
نامزدهای انتخابات ترکیه:
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه
با گذشت بیش از ۲۰ سال از به قدرت رسیدن اردوغان و حزب او موسوم به حزب عدالت و توسعه، این رئیس جمهور ترکیه همچنان امیدوار است که دوران حکومت خود را همچنان به عنوان طولانیترین حاکم دوران مدرن ترکیه ادامه دهد. او در انتخابات سال ۲۰۱۸ در دور اول با کسب ۵۲.۶ درصد آرا پیروز شد. بر طبق نظرسنجیها او در حال حاضر از حمایتی تقریباً معادل ۴۴ تا ۴۵ درصد برخوردار است.
کمال قلیچداراوغلو
قلیچداراوغلو نامزد مشترک ریاست جمهوری متعلق به ائتلاف اصلی شش حزب مخالف اردوغان است. او رئیس حزب مردم جمهوری خواه ترکیه (CHP)، حزبی که توسط مصطفی کمال آتاتورک - بنیانگذار ترکیه مدرن - تأسیس شد، است.
نظرسنجیها نشان میدهند که میزان حمایتها از او به نتیجه تعیین کننده ۵۰ درصد نزدیک است.
سنان اوغان
اوغان یک قانونگذار سابق حزب جنبش ملی گرای ترکیه (MHP)، یک حزب متحد با حزب عدالت و توسعه اردوغان بوده است.
نظرسنجیهای حال حاضر او را خیلی عقبتر از دو نامزد نخست نشان دادهاند.
ائتلافهای سیاسی
ترکیه احزاب سیاسی زیادی دارد که در چندین ائتلاف انتخاباتی ادغام شدهاند.
اصلیترین این ائتلافها عبارتند از:
ائتلاف مردم
ائتلاف مردم ترکیه پیش از انتخابات ۲۰۱۸ متشکل از حزب عدالت و توسعه اردوغان و حزب جنبش ملی گرا تشکیل شد و اکثریت آرا را هم در انتخابات ریاست جمهوری و هم در انتخابات پارلمانی به دست آورد.
از آن زمان به بعد، حزب رفاه جدید متعلق به فاتح اربکان، پسر نجمالدین اربکان، مرشد اردوغان و همچنین حزب راستگرای وحدت بزرگ هم به آن ائتلاف پیوستهاند.
ائتلاف ملت
ائتلاف ملت به عنوان بلوک اصلی مخالف اردوغان از قلیچداراوغلو در انتخابات ریاست جمهوری حمایت میکند. این ائتلاف که پیش از انتخابات ۲۰۱۸ تشکیل شد، در ابتدا شامل حزب مردم جمهوری خواه، حزب راست میانه روی "خوب"، حزب اسلامگرای سعادت و حزب دموکرات (DP) بود.
در انتخابات سال ۲۰۱۹ شهرداریهای ترکیه، این ائتلاف با شکست دادن نامزدهای حزب عدالت و توسعه در شهرهای آنکارا و استانبول، اردوغان را شوکه کرد. شهرداری همان پستی بود که اردوغان در دهه ۱۹۹۰ در اختیار داشت و بعد از آن هم این پست برای حدود دو دهه متعلق به نامزد حزب عدالت و توسعه بود.
دو حزب تاسیس شده توسط متحدان سابق اردوغان بعداً به این ائتلاف پیوستند: حزب "دموکراسی و پیشرفت"، تاسیس شده توسط علی باباجان، کسی که حزب عدالت و توسعه را به دلیل اختلاف بر سر مسیرش ترک کرد و حزب آینده، متعلق به احمد داووداوغلو، کسی که زمانی نخست وزیر و عضو حزب عدالت و توسعه بود.
ائتلاف کار و آزادی
این ائتلاف توسط حزب دموکراتیک خلق (HDP)، حزبی طرفدار کردها، رهبری میشود و در حال حاضر سومین حزب بزرگ پارلمان بوده و به عنوان یک حزب تعیین کننده بالقوه در انتخابات تلقی میشود.
حزب دموکراتیک خلق ترکیه، نامزدی برای ریاستجمهوری این کشور معرفی نکرده و صریحاً نیز از هیچ نامزدی در این انتخابات حمایت نکرده است، اما گفته که "در مقابله با حکومت تک نفره، به مسئولیت خود عمل میکند."
همکاری حزب دموکراتیک خلق ترکیه با مخالفان در انتخابات محلی ۲۰۱۹ به شکست نامزدهای حزب عدالت و توسعه در شهرهای بزرگ کمک کرد.
حزب کارگران ترکیه (TIP) پس از ظهور به عنوان یک حزب مخالف صریح پس از زلزلههای شدید ششم فوریه به این ائتلاف پیوست.
این ائتلاف همچنین شامل حزب چپ سبز (YSP) است؛ نامزدهای حزب دموکراتیک خلق ترکیه برای دور زدن رد صلاحیت احتمالی خود به دلیل شکایت قضایی تحت پرچم این حزب وارد رقابت میشوند.