حسین دلیر
امروز لیگ برتر بیست و دوم فوتبال ایران در حالی به خط پایان میرسد که امکان قهرمانی برای دو تیم در ایستگاه پایانی وجود دارد و دو تیم دیگر برای رهایی از سقوط؛ تا واپسین دقیقهها دوئلی غیرمستقیم با یکدیگر خواهند داشت. نگاه هواداران فوتبال در آبادان و کرمان بیش از صدر، البته به قعر جدول لیگ است.
زردپوشان و نارنجیپوشان چنان وضعیت نزدیک و مشابهی دارند که تا نواخته شدن سوت پایان لیگ نمیتوان یکی از آنها را بهطور حتم دومین تیم سقوط کننده نامید. نتیجهی سوتهای پیام حیدری در سیرجان و اشکان خورشیدی در کرمان مشخص میکند کدام تیم چمدانهایش را پنجشنبه شب به مقصد لیگ آزادگان خواهد بست.
سایهی سقوط بر هر دو تیم افتاده و محکوم به شکست حریفان خود در خط پایان هستند. شاگردان فرزاد حسینخانی در کرمان باید سپاهانی را متوقف سازند که در نبرد قهرمانی قرار دارد و صنعت نفت متحول شده در سیرجان باید مقابل چالشی به نام گلگهر صفآرایی کند. بدیهی است هر دو تیم کار پیچیدهای برای کسب امتیاز دارند، اما پایان لیگ با تساوی امتیاز برای کرمان و آبادان، سبب سقوط شاگردان عبدالله ویسی میشود.
امروز؛ روزی تکراری برای ثبت اشکها و لبخندها در قابهایی نزدیک به هم است. نزدیک به اندازهی تنها 185 کیلومتر فاصلهی میان کرمان تا سیرجان! کوچکترین لغزش و اشتباه از سوی نفتیها یا مسیها؛ هواداران یکی از آنها را سوگوار سقوط و دیگری را شادمان از نجات میکند. نبرد آخر، بیش از آنکه مبارزهای برای نمایش داشتهها و توانمندیها باشد؛ جدال ارادهها و روحیههاست. دور از حقیقت نیست اگر گفته شود بهجز چهار تیمی که برای بقا و قهرمانی در سه مسابقهی هفته آخر میجنگند؛ پنج دیدار دیگر حساسیت و نگرانی کمتری دارند.
سیرجان؛ قتلگاه یا میعادگاه نفت!
گلگهرِ امیر قلعهنویی یکی از چهار تیم بالانشین جدول بود که همه را از دم تیغ گذراند. از آن تیم چغر البته در هفتههای اخیر فقط خاطرهای مانده که نقل رسانهها میشود. سعید الهویی هر چه کوشید نتوانست ماموریت نیمهتمام ژنرال در سیرجان را با موفقیت تداوم بخشد. عملکرد دو تیم صنعت نفت و گلگهر در شش بازی آخر لیگ برتر نشان میدهد آبادانیها در سال تازه برخلاف سیرجانیها؛ وضع بهمراتب بهتری داشتهاند.
سرمهای پوشان از ابتدای سال در شش بازی لیگ برتر، ۳ باخت، 2 مساوی و تنها یک برد به دست آوردهاند. دریافت 10 گل در برابر 5 گل زده و کسب 3 امتیاز از 18 امتیاز ممکن در این شش دیدار، نشان میدهد از فروغ گذشته سیرجانیها کاسته شده است. شکست دو بر یک مقابل پرسپولیس در جام حذفی را هم اگر به ناکامیهای آنها پیوست کنیم، وضعشان کمی وخیمتر جلوه میکند. به روایتی گلگهر در دو ماه ابتدایی سال جاری، کمی بیش از 14 درصد امتیازهای ممکن در 7 بازی رسمی را به دست آورده است!
در همین برش زمانی؛ آبادانیها 2 برد و 3 تساوی کسب کردهاند و تنها پذیرای یک شکست بیرون خانه با کمترین گل خورده از سپاهان قدرتمند شدهاند. با گلی که تردیدهایی بر سر رد شدن یا نشدن از خط دروازه داشت. برخلاف گلگهر، برزیلیها به ازای 8 گل زده تنها 4 گل دریافت کردهاند. نفتیها با متوسط 1.5 امتیاز در شش بازی اخیر در مقایسه با 0.5 امتیاز گلگهر؛ بازده عملکردی بهتری داشتهاند.
بیشترین تشابه صنعت نفت با گلگهر مربوط به شبیه نبودن عملکردشان با دو سوم ابتدایی لیگ است. زردپوشان، نیمی از امتیازهای ممکن را صید کرده و در هفتههای پایانی بهوضوح تیم موفقتری نشان دادهاند. هفتههایی که با آمدن ویسی در نقش ناجی؛ انگیزههای آبادانیها برای رستگاری فزونی یافته است. سیرجان شهری است که دو روایت از آن میتوان داشت؛ قتلگاه یا میعادگاه زردپوشان آبادان!
جدال انگیزه و روحیه
آن دسته از هواداران و پیشکسوتان فوتبال آبادان که از ماهها پیش، سقوط صنعت نفت به لیگ پایینتر را قطعی میدانستند و توصیههایی برای حضور مقتدرانه در دسته اول صادر میکردند، اکنون نظارهگر معجزهی ویسی و شاگردانش هستند. گواردیولای فوتبال ایران ثابت کرد هیچچیز در فوتبال قطعی نیست و انگیزهها و امیدها، بیش از داشتهها و نداشتهها بر سرنوشت تیمها تاثیرگذارند.
قانونی طبیعی میگوید در رقابت مستقیم آن که برای بقا و زنده ماندن میجنگد؛ انگیزهی بیشتری برای نجات و موفقیت دارد. صنعت نفت پس از آمدن ویسی؛ با جسارت و روحیهی جنگندهتری به میدان میرود و بیتوجه به نام و جایگاه حریفان؛ تیمها را با چالش جدی مواجه میکند. زردپوشان برای ماندن در لیگ برتر، راهحلی جز موفقیت در سیرجان ندارند.
این آبادانیها بودند که چندی پیش در جدال مرگ و زندگی برابر دیگر نماینده لیگ برتری استان کرمان؛ سربلند از زمین خارج شدند. اکنون دیگر نمایندهی این استان برابر زردپوشانی به مستطیل سبز گام مینهد که مصمم به نوشتن پایان معجزهوار داستان ماندن توسط خود هستند.
نفتیها از نظر روانی شرایط بهتری نسبت به مس کرمان و گلگهر سیرجان دارند. آبادانیها نهتنها توانستهاند طی پنج هفته فاصلهی 8 امتیازی با رقیب مستقیم خود را جبران کنند و هم امتیاز با این تیم شوند بلکه در شمار امتیازآورترین تیمها در دو ماه گذشته بودهاند. به این دو وضعیت و تحول پسا ویسی، شارژهای مکرر مالی و تزریق 30 میلیارد تومانی پیش از دیدار مقابل گلگهر را هم باید افزود! پاداش ویژه برای بازیکنان و کادر فنی در صورت ماندن در لیگ برتر میتواند دیگر انگیزهای باشد که آبادانیها بدان نیازمند بودند. مهمتر از همهی این انگیزههای اثربخش؛ شاید بتوان به پایان خوش فوتبالی برای برخی بازیکنان با تجربهی صنعت نفت نیز اشاره کرد. آنجا که بازیکنان مسن نمیخواهند پایان ماجراجویی فوتبالیشان سقوط به دستهی پایینتر باشد! این انگیزهها و بسیاری دیگر میتوانند عوامل رستگاری آبادانیها در دقیقههای پایانی لیگ برتر باشند.
دوئل غیرمستقیم مس و نفت
بدبینترین فوتبالدوستان کرمانی با توجه به فاصله امتیازی ایجاد شده با تیمهای قعرنشین، تصور نمیکردند در روز پایانی لیگ اینچنین مضطرب از سرنوشت تیم خود باشند. آنها بهطعنه؛ کار را برای هر دو تیم نفتی لیگ تمام شده میدانستند و با خیالی آسوده برای لیگ آینده برنامهریزی میکردند. ناگهان ناقوس خطر برای کرمانیها در پایان هفته بیست و پنجم نواخته شد. صنعت نفت هر هفته فاصلهی خود را با مس کاهش داد و در هفتهی گذشته طلاییترین فرصت برای خروج از ناحیه سقوط را به دست آورد که با بدشانسی قدرش دانسته نشد.
مس هماینک به روز سخت خود مبتلا گشته است. باید مقابل سپاهانی به میدان برود که برای قهرمان شدن راهی جز پیروزی در کرمان نمیشناسد! بنابر این امیدواری بعدی کرمانیها باید به دیگر تیم هم استانی خود باشد. در واقع دوئل غیرمستقیم مس و نفت بیشتر شبیه جنگیدن دو تیم استان کرمان علیه تیمی در آستانهی سقوط از خوزستان است!
نفتیها اگر بتوانند در سیرجان مقابل گلگهر نتیجه بگیرند و مس کرمان در مواجهه با سپاهان ناکام باشد، شاگردان حسینخانی بازگشتی آسانسوری به لیگ یک خواهند داشت. کرمان و آبادان تنها 90 دقیقه تا رستگاری یا سقوط به دستهی پایینتر فوتبال فاصله دارند. دو نیمهای که برای هواداران هرکدام از این دو تیم بسیار بیش از این زمان سپری خواهد شد!
سه سناریوی سقوط
سه سناریو پیش روی مس کرمان و صنعت نفت آبادان است. در نمایی کلی، دو وضعیت منجر به ماندن کرمان و یک احتمال به ماندن آبادان در لیگ برتر منتهی خواهد شد. فاصله این سه سناریو البته بهاندازه دو نیمه 45 دقیقهای از آخرین مسابقهی لیگ 22 است. در احتمال کلی اول؛ با پیروزی مس در کرمان برابر سپاهان بهطور قطعی بقای این تیم در لیگ برتر تضمین میشود. با چنین نتیجهای؛ هرگونه تلاش صنعت نفتیها در سیرجان، به ماندشان در لیگ برتر منتهی نخواهد نشد. چرا که در دیدار رودررو، کرمانیها توانستهاند با یک گل زدهی بیشتر، دستی بالاتر نسبت به آبادانیها داشته باشند.
در احتمال کلی دوم؛ مساوی یا شکست هر دو تیم در دیدار پایانی، باز هم برآیندی چون احتمال اول دارد. کرمان میماند و آبادان مسافر لیگ آزادگان خواهد شد.
با وقوع احتمال کلی سوم؛ هواداران صنعت نفت آبادان، شادترین روز در سالهای اخیرشان را تجربه خواهند کرد. شکست مس در کرمان و مساوی یا پیروزی صنعت نفت در سیرجان؛ هواداران مس را اندوهگین سقوط و آبادانیها را شادمان از ماندن میکند. در صورت تساوی مس در کرمان و پیروزی صنعت نفت؛ احتمال سوم همچنان قابل تکرار و تصور است.
بقا به بهایی اندک!
در دورههای گذشته لیگ برتر، تیمهای بسیاری با 26، 27، 28، 29 و حتی 32 امتیاز به دستهی زیرین سقوط کردهاند درحالیکه شرایط جدولی این دورهی لیگ برتر امکان ماندن با کمتر از این نصاب امتیاز را برای یکی از دو تیم صنعت نفت آبادان و مس کرمان میسر میکند.
در بهترین حالت یکی یا هر دوی این تیمها در پایان رقابتهای لیگ، فرصت رسیدن به امتیاز 25 را دارند. در پایان اما یکی از میان این دو مجال بقا در لیگ برتر را مییابد. وانگهی ماندن در لیگ با امتیازی اندک به بقایی کمبها میماند چرا که در گذشته، تیمها با چنین امتیازهایی به حتم راهی دستهی پایینتر میشدند. این را هم میتوان دیگر شگفتی لیگ کنونی دانست.