جدال دشوار قلیچداراوغلو مقابل اردوغان

گروه بین الملل: پس از رقابت نزدیک رجب طیب اردوغان و کمال قلیچداراوغلو، نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه، سرنوشت این انتخابات به روز ۲۸ ماه مه و دور دوم کشیده شد و با اینکه رقابت رئیس‌جمهوری فعلی ترکیه و رقیب اصلاح‌طلب او در دور اول رای‌گیری بسیار نزدیک بود، تحلیلگران معتقدند ممکن است در دور دوم، رسیدن به نتیجه مطلوب برای کمال قلیچداراوغلو دشوارتر از اردوغانی باشد که هم‌اکنون بر مسند قدرت نشسته است.
خبرگزاری «فرانس۲۴» با انتشار گزارشی تحلیلی، در مورد این انتخابات سرنوشت‌ساز برای ترکیه نوشت: «قلیچداراوغلو پس از گرد هم آوردن شش حزب متفاوت زیر پرچم خود در مقابل اردوغان، خطاب به هوادارانش گفت: «در دور اول تمامش کنید.» شاید همین جمله کوتاه نشان‌دهنده این باشد که او برای پیروزی در دور دوم رای‌گیری از شهروندان ترکیه چه مسیر دشواری در پیش خواهد داشت.»
وقتی دور اول انتخابات با نتیجه ۴۹.۵۱ درصد آرا برای اردوغان و ۴۴.۸ درصد برای قلیچداراوغلو به پایان رسید، رهبر حزب مردم جمهوری‌خواه ترکیه بیش از پیش دریافت که احتمال دارد نتیجه را به رقیبش واگذار کند. قلیچداراوغلو روز دوشنبه در توییتر از هوادارانش خواست با امید و روحیه بیشتر در دور دوم شرکت کنند و نوشت: «ناامید نشوید.»
ناامید شدن هواداران قلیچداراوغلو از این رو محتمل است که آن‌ها با توجه به نظرسنجی‌هاــ که پیشتازی رقیب اردوغان را نشان می‌دادــ گمان می‌کردند کار در مرحله اول به پایان می‌رسد. مخالفان رئیس‌جمهوری فعلی ترکیه امیدوار بودند بحران‌های این کشور از جمله تورم و بحران ارزی باعث شود اردوغان پس از سال‌ها یکه‌تازی، قدرت را واگذار کند؛ امیدی که به مدد هواداران اردوغان و همچنین سیاست‌های او در روزهای پیش از انتخابات از جمله محدود کردن رسانه‌های اجتماعی محقق نشد.
به اعتقاد کارشناسان، رجب طیب اردوغان بخش اعظم آرای خود را مدیون مسلمانان محافظه‌کار ساکن قلب آناتولی است که او را قهرمان خود در جنگ‌های فرهنگی می‌دانند.
رئیس‌جمهوری ترکیه در نیمه اول حکومتش، سیاست خود را در برابر ناسیونالیسم تعریف کرد؛ اما از سال ۲۰۱۵، زمانی که آتش‌بس با شبه‌نظامیان کرد «پ.ک.ک» پایان یافت و حزب جنبش ملی خود را با حزب عدالت و توسعه همسو کرد، ناسیونالیسم را نیز پذیرفت.به اعتقاد برخی تحلیلگران، در انتخابات تازه ترکیه، بازی با کارت ملی‌گرایی به نفع اردوغان بود و اگرچه سیاست آشتی‌جویانه قلیچداراوغلو می‌تواند راه‌حلی برای دوقطبی‌سازی باشد، تاکید بر قطبی‌سازی جامعه ترکیه یک ابزار بسیار قوی در دست اردوغان است. به ویژه آنکه اردوغان در مورد تکرار پیامی مبنی بر اینکه قلیچداراوغلو «شریک پ.ک.ک» و «دست‌نشانده غرب» است، بسیار ماهرانه عمل کرد.
هاوارد ایسنستات، کارشناس مسائل ترکیه در دانشگاه سنت لارنس و موسسه خاورمیانه در واشنگتن دی‌سی، در ارتباط با این موضوع گفت کارزار انتخاباتی اردوغان بر خلاف رقیبش، کارش را به‌خوبی انجام داد.هواداران قلیچداراوغلو نتوانستند با استفاده اردوغان از لفاظی‌های ملی‌گرایانه مبارزه کنند. این موضوع تا حد زیادی به در دست داشتن قدرت از سوی اردوغان و کنترل رسانه‌ها و نهادهای دولتی برمی‌گشت.»
اینستات با اشاره به بهره‌مندی اردوغان از همکاری با نهادهای کلیدی، مطبوعات، هیئت‌های انتخاباتی، سرویس‌های امنیتی و دادگاه‌ها تاکید کرد: «در واقع، قدرت ریاست‌جمهوری اردوغان در طول مبارزات انتخاباتی مجدد برای او بسیار مفید بوده است. دولت ۹۰ درصد رسانه ملی را کنترل می‌کند و عملا قدرت مطبوعات مستقل را محدود کرده؛ به طوری که ترکیه در شاخص آزادی مطبوعات جهان به جایگاه ۱۶۵ از میان ۱۸۰ کشور سقوط کرده است.»
به گفته او، این مزایا سبب شدند بسیاری اشخاص و نهادها، از جمله سازمان امنیت و همکاری اروپا، دور اول انتخابات در ترکیه را «ناعادلانه» توصیف کنند.
این کارشناس سیاست ترکیه همچنین افزود: «در کارزار انتخاباتی قلیچداراوغلو افراد متخصصی حضور دارند اما واقعیت این است که آن‌ها نبردی سخت در پیش داشتند. اکنون نیز پایگاه آن‌ها در میان هوادارانشان نه‌تنها به دلیل رسیدن به دور دوم، بلکه به دلیل شور و شوق غیرمنطقی که پیش از انتخابات ۱۴ مه ابراز می‌کردند، تاحدودی تضعیف شده است.»
در همین حال، برخی تحلیلگران معتقدند کار برای قلیچداراوغلو هنوز به پایان نرسیده و او شانس پیروزی دارد. به اعتقاد آن‌ها، این مرد ۷۴ ساله هنوز چند کارت دارد که با آن‌ها بازی نکرده است. یکی از این کارت‌ها می‌تواند معرفی وزرایی باشد که در صورت انتخاب او منصوب خواهند شد. او می‌تواند رئیس جدید بانک مرکزی و افراد دیگری را برای اداره بهتر اقتصاد معرفی کند و با وعده بهبود شرایط اقتصادی و ارائه راه‌حل‌هایی برای این منظور، در وضعیت موجود رقابت‌های انتخاباتی کمی تفاوت به وجود آورد."