بهار نیوز - چیت چیان: در شرایط بحران آبی قرار داریم

گروه اقتصادي: وزیر نیرو با بیان اینکه در شرایط بحران آبی قرار داریم، خشک شدن تالاب ها، کاهش سطح سفره های زیرزمینی و کاهش روان آب رودخانه ها از مهم ترین نمودهای شرایط بحرانی وضعیت آب در کشور عنوان کرد.

حمید چیت چیان وزیر نیرو که امروز - یکشنبه - به منظور ارائه گزارشی درخصوص آخرین وضعیت آب و برق در صحن مجلس حضور یافته است ، گفت: مساله آب در هزاره سوم یک چالش جدی در تمام جهان است. وزیر نیرو در ابتدای اظهاراتش ضمن تبریک حلول ماه رجب از عنایت مقام معظم رهبری نسبت به صنعت آب و برق و بازدید ایشان از مجموعه مپنا در حضور نمایندگان از معظم له قدردانی کرد و گفت: رضایت ایشان از این مجموعه فعالیت ها و رهنمودهای ایشان، همکاران صنعت را در تداوم خدمات دوچندان خواهد کرد.

وی با اشاره به چالش های جهانی پیش روی آب گفت: بر اساس گزارش های سازمان ملل که در اجلاس مکزیک ارائه شد، بیش از 2/1 میلیارد نفر یعنی 20 درصد از مردم جهان از دسترسی به آب بهداشتی در سال 2006 محروم بوده اند و پیش بینی شده این رقم در سال 2025 به 40 درصد جمعیت 9 میلیاردی آن موقع برسد. چیت چیان با بیان اینکه مسایل مرتبط با آب روز به روز در جهت حادتر شدن حرکت می کند، اظهار داشت: این شرایط نیازمند برنامه ریزی و مراقبت کامل و همچنین مدیریت بر آب است.

وزیر نیرو با بیان اینکه ایران در منطقه خشک و نیمه خشک قرار گرفته، اظهار داشت: طی 10 سال گذشته متوسط بارش ها از 250 میلیمتر به 242 میلیمتر کاهش یافته و کشور با مسایل بسیار جدی در منابع آب روبروست. چیت چیان افزود: در نتیجه خشکسالی های پی درپی و تغییرات اقلیم مجموع منابع آب تجدیدشونده کشور از 130 میلیارد مترمکعب در 10 سال قبل به 120 میلیارد مترمکعب کاهش یافته است.

به گفته وی، در حالی در اوایل انقلاب میزان سرانه آب تجدیدشونده به ازای هر فرد ایرانی 4 هزار مترمکعب بود که در حال حاضر این رقم کمتر از 1600 مترمکعب است و این در حالی است که متعاقب برآوردهای بین المللی کشورهایی که میزان سرانه آب تجدیدشونده آنها از 1700 مترمکعب کمتر باشد در تنش آبی قرار دارند و اگر این رقم از هزار مترمکعب کمتر باشد آن مناطق وارد بحران آب می شوند.

وزیر نیرو در عین حال گفت: متوسط آب تجدیدشونده در کشور کمتر از 1600 مترمکعب است و توزیع این مقدار آب در مناطق مختلف کشور یکسان نیست به طوری که برای مثال میزان سرانه آب تجدیدشونده در شرق دریاچه ارومیه کمتر از 600 مترمکعب است. وی از کاهش بارش ها نسبت به متوسط بلندمدت خبر داد و گفت: میزان بارش ها در تعداد قابل توجهی از استان ها نسبت به متوسط 46 ساله کاهش یافته بطوری که در استان هایی مثل سمنان و البرز شاهد کاهش 45 و 44 درصدی بارش ها نسبت به متوسط درازمدت هستیم هرچند در برخی استان های غربی و شمال شرقی میزان بارش ها از متوسط بیشتر بوده است.

چیت چیان خاطرنشان کرد: در کل کشور میزان بارش ها 7 درصد از متوسط بلندمدت کمتر بوده و این حاکی از این است که در بعضی از مناطق دارای وضعیت بسیار حاد هستیم و در مناطق دیگر شرایط مساعدتر است. وزیر نیرو در ادامه با بیان اینکه اگر کشوری کمتر از 20 درصد از منابع آب تجدیدشونده خود را مصرف کند از نظر منابع آبی در وضعیت پایدار قرار دارد، گفت: این در حالی است که 40 درصد از استفاده این منابع قابل تامل است و اگر استفاده از آب تجدیدشونده به 60 درصد برسد آن کشور در مرحله تنش آبی قرار دارد و بیشتر از این میزان هم در معرض بحران آب قرار دارد.

وزیر نیرو ادامه داد: میزان مصرف آب در ایران 96 میلیارد مترمکعب است و این در مقایسه با 120 میلیارد مترمکعب از کل منابع آب تجدیدشونده نشان دهنده وضعیت بحرانی آب در کشور است. وی در ادامه به دلایل بحرانی بودن وضعیت منابع آب و لزوم حساسیت بیشتر در این مورد اشاره کرد و گفت: یکی از نمودهای بحرانی بودن وضعیت منابع آب خشک شدن تالاب ها و دریاچه هاست بطوری که نه فقط در دریاچه ارومیه بلکه سایر تالاب ها هم وضعیتی مشابه آن دارند و از تالاب هایی همچون بختان و طشک آثاری باقی نمانده است.

وی بحران منابع زیرزمینی را از دیگر نمودهای وضعیت حاد منابع آب در کشور عنوان کرد و گفت: یکی از راحت ترین راه های تامین آب استفاده از منابع آب های زیرزمینی است و در حال حاضر بیش از نیمی از آب مورد نیاز کشور از چاه ها تامین می شود. چیت چیان اضافه کرد: این در حالی است که بر اثر حفر چاه های غیرمجاز و همچنین برداشت بیش از اندازه از چاه های مجاز طی سال های گذشته 100 میلیارد مترمکعب از ذخایر استاتیک سفره های زیرزمینی کاهش یافته و تنها در سال گذشته برداشت آب از این بخش سفره های زیرزمینی به 11 میلیارد مترمکعب رسیده است.

چیت چیان گفت: این وضعیت شرایطی را بوجود آورده که دیگر امکان استحصال آب امکان پذیر نیست که نتیجه آن از بین رفتن کشاورزی، فرونشست زمین و حتی جابجایی مراکز جمعیت است. وزیر نیرو کاهش قابل توجه روان آب رودخانه ها در طی 10 سال گذشته را از دیگر نمودهای وضعیت بحرانی آب در کشور عنوان کرد و گفت: میزان روان آب رودخانه ها در کشور به 46 درصد رسیده است و این در حالی است که در مقایسه با بازه زمانی بلندمدت میزان روان آب رودخانه ها در 7 ماه اول سال 53 میلیارد مترمکعب بوده و این رقم در سال جاری به 25 میلیارد مترمکعب رسیده است.

چیت چیان خشک شدن رودخانه زاینده رود را از دیگر نمونه های بحرانی بودن وضعیت منابع آب کشور عنوان کرد و گفت: در حالی که سد ساوه برای ذخیره 130 میلیون مترمکعب آب احداث شده در طول عمر این سد هیچ گاه بیشتر از 30 میلیون مترمکعب آب در این سد ذخیره سازی نشده است و یا در حالی که ظرفیت سد چرخه 7 میلیارد مترمکعب بود هیچ گاه میزان آب این سد بیشتر از 2 میلیارد و 700 میلیون مترمکعب نرسیده است. وی بروز تنش های سیاسی و اجتماعی و حتی امنیتی را از تبعات این وضعیت بحرانی در میزان روان آب ها عنوان کرد.

وزیر نیرو خاطرنشان کرد: برای اینکه نگذاریم وضعیت بیشتر از این بحرانی شود، باید استفاده از منابع آب تجدیدشونده را به 60 درصد محدود کنیم هرچند این مطلوب نیست اما چاره ای نداریم و باید حداکثر به جای 96 میلیارد مترمکعب، 72 میلیارد مترمکعب آب مصرف کنیم. به گفته وزیر نیرو، باید با مصرف پایدار منابع آب امکان حیات را برای نسل های آینده فراهم کنیم و در این راستا مهم ترین مساله مدیریت مصرف و ارتقای بهره وری آب است. به گفته وی، از کل منابع آب کشور 92 درصد در بخش کشاورزی مصرف می شود و این در حالی است که میزان بهره وری آب در بخش کشاورزی تنها 33 درصد است، در حالی که می توان راندمان کشاورزی را به دوبرابر افزایش داد که نیازمند سرمایه گذاری است.

چیت چیان خاطرنشان کرد: با این میزان مصرف آب نمی توانیم نیاز غذایی کشور را جوابگو باشیم بطوری که 40 درصد از نیاز غذایی از خارج وارد می شود در صورتی که با ارتقای بهره وری می توانیم مصرف آب را به 72 میلیارد مترمکعب کاهش دهیم.