گروه بین الملل: در هفته جاری زنان سعودی به معنای واقعی کلمه به نقطه اوج تازه‌ای رسیدند. "ریانه برناوی" پژوهشگر ۳۴ ساله حوزه سرطان موفق شد از فضای کاری‌اش در بیمارستان تخصصی ملک فیصل ریاض به فضای تازه آزمایشگاه سیار در ایستگاه فضایی بین المللی نقل مکان کند.
به گزارش  دویچه وله، قرار است او به مدت ۱۰ روز کار پژوهشی انجام دهد و در کنار آن میزبان جلسات پرسش و پاسخ با دانشجویان سعودی از طریق ایستگاه رادیویی ایستگاه فضایی بین المللی باشد. او در حال توئیت کردن از فضاست و پیش از آن نیز سلفی‌هایی را با مخاطبان جهانی خود بر روی زمین به اشتراک گذاشته بود و نه تنها فعالیت‌هایش بلکه گوشواره‌های مادربزرگش را نیز به مخاطبانش نشان می‌دهد.
این واقعیت که برناوی در حال حاضر در فضا به سر می‌برد نشان دهنده چگونگی تغییر وضعیت برای زنان سعودی است زنانی که تا ژوئن ۲۰۱۸ میلادی حتی اجازه رانندگی نداشتند چه رسد به کار در عرصه‌های مختلف و اعزام شدن به فضا.
فرآیند مدرنیزاسیون
"محمد بن سلمان" ولیعهد عربستان سعودی در سال ۲۰۱۶ میلادی در تلاش برای مدرنیزه کردن جامعه و اقتصاد عربستان مجموعه‌ای از اصلاحات را با عنوان چشم انداز ۲۰۳۰ ارائه کرد. این در حالیست که نهاد‌های ناظر حقوق بشر دائما اشاره کرده‌اند تغییرات باعث بهبود وضعیت در مورد مخالفان سیاسی یا فعالان حقوق بشری نشده است. سازمان‌های بزرگ تخمین می‌زنند که صد‌ها زندانی از جمله زنان محکومیت‌های بی سابقه را سپری می‌کنند و برخی از آنان با احکام اعدام روبرو هستند.
علیرغم این وضعیت شرایط برای زنان سعودی به شدت رو به بهبود بوده است. در سال ۲۰۱۹ میلادی قانون سرپرستی و قیمومیت مردان لغو شد و به زنان این حق اعطا شد که بدون نیاز به جلب رضایت قیم مرد (اغلب پدر، شوهر یا برادرانشان) به تنهایی زندگی کنند. آنان همچنین اجازه یافتند برای دریافت گذرنامه درخواست ارائه دهند و کسب و کار تجاری خود را راه اندازی کنند.
"مریم مصلی" مدیر عامل شرکت مشاوره ارتباطات لوکس عربستان سعودی Niche Arabia می‌گوید اصلاحات اخیر تفاوت عمده‌ای ایجاد کرده است. او می‌گوید: "زنان سعودی همواره جاه طلبی‌شان را حفظ کرده‌اند. هر چند فعالیت‌های بلندپروازانه خود را پیش از آن که چشم‌انداز ۲۰۳۰ زنان سعودی در کانون توجهات قرار دهد با ناشناس ماندن انجام داده بودند. ما در هیئت مدیره حضور داشتیم، اما برای مثال پیش از این هرگز عکس ما در وب سایت شرکت منتشر نمی‌شد ما در کسب و کار سرمایه گذاری کردیم، اما هرگز چهره برند خود نبودیم. امروز، اما همه این موارد تغییر کرده است".
مصلی می‌گوید از سفر برناوی به فضا بسیار هیجان زده شده است. او می‌افزاید: "این سفر تاثیری دومینووار خواهد داشت، زیرا دختران دیگر شاهد حضور او در فضا خواهند بود. دختران خواهند دید زنانی هستند که در عربستان رئیس موسسات مالی و یا حتی سفیر هستند".
"سباستین سونز" محقق ارشد اندیشکده کارپو در آلمان که هم اکنون در ریاض به سر می‌برد تغییرات چشمگیر را مشاهده کرده است. او به "دویچه وله" می‌گوید: "ریاض امروز متفاوت از ریاض شش سال پیش است. امروز زنان در ریاض با لپ تاپ‌های خود در کافه‌ها کار می‌کنند و زنان موفق زیادی در نقش اصلی حضور دارند".

سعودی‌سازی به نفع زنان است
اکثر زنان به شدت از سوی خانواده‌هایشان و قوانین سعودی سازی مورد حمایت قرار گرفته‌اند. قوانین سعودی‌سازی یا در زبان عربی النطاقات مجموعه قوانینی است که ابتدا در دهه ۱۹۷۰ میلادی با هدف تقویت اشتغال عربستان در صنایع تحت سلطه کارگران خارجی وضع شد. سعودی‌سازی به جنبه کلیدی چشم انداز ۲۰۳۰ تبدیل شده، زیرا سهمیه‌ای را برای کارکنان سعودی تعیین می‌کند و در صورت عدم رعایت آن قانون شرکت‌ها باید جریمه بپردازند.
اکنون ظاهرا این قوانین به افزایش اشتغال زنان کمک کرده اند. در گزارش اخیر اداره کل آمار عربستان سعودی اشاره که نرخ بیکاری زنان سعودی از ۲۰.۵ درصد در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۲ میلادی به ۱۵.۴ درصد در سه ماهه گذشته کاهش یافته است.

شکاف جنسیتی باقی می‌ماند
با این وجود، علیرغم این واقعیت که زنان سعودی در مقایسه با گذشته بیشتر شغل با دستمزد پیدا می‌کنند، در عمل کم‌تر از همتایان مرد خود درآمد مالی دارند. در ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۲ میلادی روز جهانی دستمزد برابر اعلام شد که تفاوت دستمزد بین مردان و زنان در سال ۲۰۲۲ بین ۴ درصد در بخش دولتی و حدود ۳۶ درصد در بخش خصوصی است. این در حالیست که نظام کار عربستان سعودی به طور رسمی تبعیض جنسیتی در زمینه دستمزد را ممنوع اعلام کرده است.
در گزارش اخیر بانک جهانی اشاره شده که عربستان سعودی می‌تواند در مورد محدودیت‌های مربوط به ازدواج، قوانین موثر بر کار زنان پس از بچه دار شدن و تفاوت‌های جنسیتی در اموال و ارث اصلاحاتی را برای بهبود برابری حقوقی زنان در نظر بگیرد.
شواهد نشان می‌دهند که زنان بیش تری در مقایسه با سالیان گذشته در عربستان سعودی کسب و کار خود را راه اندازی کرده اند. تغییراتی که پس از سال ۲۰۱۶ ایجاد شد کارآفرینان زن را به نحو بسیار خوبی تحت تأثیر قرار داده است. به نظر می‌رسد یک نسل کامل از زنان سعودی فرصت‌های تازه‌ای پیش روی خود دارند.

بهار نیوز