افزایش ناامیدی‌ها در بازار نفت

گروه اقتصادی: تلاش‌ها برای اوج‌گیری قیمت نفت در هفته منتهی به شنبه ۲۰ خرداد ۱۴۰۲ بی‌نتیجه ماند و بازار در برابر رکود حاکم بر اقتصاد آمریکا و اروپا میخ‌کوب شد.به گزارش تجارت نیوز، در جلسه هفته گذشته اوپک پلاس که عربستان داوطلبانه متعهد به کاهش روزانه یک میلیون بشکه نفت شد، نتوانست در برابر انتظارات برای عمق پیداکردن انتظارات برای رکود اقتصادی آمریکا و اروپا وزن پیدا کند و تسلیم سیاست‌های بانک مرکزی آمریکا شد.حالا دیگر پیش‌بینی‌ها برای بازگشت نفت ۱۰۰ دلاری نقش بر آب شده‌اند و خوش‌بین‌ترین کارشناسان هم پیش‌بینی خود برای نیمه دوم سال ۲۰۲۳ و حالا ابتدای سال ۲۰۲۴ را روی ۸۰ دلار گذاشته‌اند.

قیمت نفت کسری بودجه ایران را افزایش می‌دهد؟
دولت ایران برای تحقق درآمد ۶۰۳ هزار میلیارد تومانی پیش‌بینی‌شده، قیمت نفت را در بودجه سال جاری ۸۵ دلار در نظر گرفت. نرخی که از همان ابتدا هم خوش‌بینانه به نظر می‌رسید و کارشناسان نسبت به وقوع کسری بودجه با این نرخ هشدارهای جدی را مطرح کردند.حال افزایش ناامیدی‌ها در بازار نفت تهدیدی جدی برای بودجه ایران و البته سایر اقتصادهای نفتی به حساب می‌آید. با توجه به گذشت بیش از ۸۰ روز از سال جاری قیمت نفت در بازار جهانی حتی به ۸۰ دلار هم نزدیک نشده است.از سوی دیگر، برآورد دولت  سیزدهم از میزان صادرات نفت در سال جاری یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز بود که آمار رسمی نیز این میزان صادرات را تائید نمی‌کند.

بیشترین آمار اعلام‌شده در رابطه با صادرات نفت ایران ارقامی در محدوده یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز را نشان می‌دهد که حداقل فاصله ۱۰۰ هزار بشکه‌ای با پیش‌بینی‌های انجام‌شده دارد.در دیگر سو، ورود روسیه به بازارهای صادراتی ایران، باعث شده تا دولت سیزدهم طلای سیاه را با تخفیف‌های چشمگیر به کشورهایی نظیر چین و هند برساند.در همین زمینه ۱۷ فروردین ۱۴۰۲ بلومبرگ در گزارشی ادعا کرد که ایران هر بشکه نفت خود را ۱۲ دلار ارزان‌تر از نفت شاخص برنت به چین تحویل می‌دهد.همچنین، حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان نفت، در مصاحبه‌ای که ابتدای اردیبهشت با تجارت‌نیوز داشت این تخفیف را تا ۱۵ دلار تخمین زد.

خطر کسری بودجه کدام بازارها را تهدید می‌کند؟
با توجه به اطلاعاتی که به آن اشاره شد در خوش‌بینانه‌ترین حالت نفت ایران در محدوده ۶۰ دلار به دست مشتریان می‌رسد. به فرض بازگشت تمام این درآمدها به کشور دولت فقط در صورت مالی درآمدهای نفتی باید منتظر کسری حدود ۱۵۱ هزار میلیارد تومانی در بودجه سال جاری باشد.چراکه با توجه به نرخ تسعیر ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی ارز، درآمد دولت از این راه کمی بیش از ۴۵۲ هزار میلیارد تومان خواهد بود.البته با توجه به شرایط تحریمی، طبیعتاً امکان بازگشت این درآمدها به صورت اسکناس ارزی به کشور میسر نیست و تهاتر بهترین حالت برای تبدیل این درآمدها به کالای وارداتی است.

حال با توجه به قیمت نفت ایران و بروز کسری مورد اشاره، احتمالاً باید بار دیگر شاهد قربانی‌شدن سایر بازارها نظیر ارز، خودرو، بورس، طلا و سکه برای پیش‌بینی‌های غیرکارشناسی‌شده و خوش‌بینانه باشیم تا دولت با نوسان‌گیری در آن‌ها بخشی از کسری بودجه را جبران کند.

پیش‌بینی قیمت نفت
در آخرین روز معاملاتی بازارها، قیمت نفت برنت، به‌عنوان شاخص اصلی بازار، در محدوده ۷۵ دلار ایستاد. همچنین نفت خام در روز جمعه، ۱۹ خرداد ۱۴۰۲، ۷۰.۳ دلار معامله شد. نفت سنگین ایران نیز روی تابلوهای معاملاتی قیمت ۷۴.۸ دلار را نشان می‌داد.اداره اطلاعات انرژی آمریکا در جدیدترین گزارش، پیش‌بینی کوتاه‌مدت خود از قیمت نفت را در نیمه دوم سال جاری میلادی به‌طور متوسط روی ۸۰ دلار متمرکز کرده است.

اکثر پیش‌بینی‌ها از قیمت نفت در سال ۲۰۲۴ نیز به‌طور متوسط رقم ۸۴ دلار را نشان می‌دهد که یک دلار از نرخ پیش‌بینی‌شده در بودجه ایران کمتر است.در این بین به دلیل موانعی که در رشد اقتصادی جهان وجود دارد، بعید به نظر می‌رسد که تقاضای جهانی برای مصرف نفت افزایش پیدا کند و حتی ترفندهایی نظیر کاهش تولید و فروش نفت توسط اوپک‌پلاس در برابر سیاست‌های ضدتورمی آمریکا و البته واقعیت‌هایی نظیر رکود جهانی اقتصاد پاسخگو باشد.