کدام فیلم توقیفی رنگ پرده را به خود دید؟
پس از اکران هر کدام از آنها فرم نظرسنجی در میان اهالی رسانه توزیع شد، فرمی که تاکنون نتایج آن رسانه‌ای نشده است و به نظر می‌آید تنها فیلمی که در میان فیلم‌های به نمایش درآمده در وزارت ارشاد تاکنون پروانه نمایش عمومی‌اش صادر شده است،فیلم «پریناز» بهرام بهرامیان است که البته هیچ خبری از اکران عمومی آن نیست. نمایش فیلم‌ها در سالن وزارت ارشاد از دی‌ماه سال گذشته با «گس» کیارش اسدزاده و «پاداش» کمال تبریزی آغاز شد و بعد از آن فیلم‌های دیگری هم‌چون «این یک رویاست» محمود غفاری، «مهمونی کامی» علی احمدزاده، «بلوک9 خروجی2» علیرضا امینی، «ماهی و گربه» شهرام مکری، «سپید و سیاه» قاسم جعفری،«خرس» خسرو معصومی، «نقش نگار» علی عطشانی،«پریناز» بهرام بهرامیان، «صد سال به این سال‌ها» سامان مقدم و «آشغال‌های دوست داشتنی» امیرحسین یوسفی تا پایان سال ادامه پیدا کرد.
«پاداش»
«پاداش» کمال تبریزی که بیش از 6سال از توقیف آن می‌گذرد، از جمله اولین فیلم‌هایی بود که در وزارت ارشاد برای اهالی رسانه نمایش داده شد که البته این کار نارضایتی تبریزی را به همراه داشت. تبریزی با ابراز بی‌اطلاعی از نمایش فیلمش در سالن وزارت ارشاد به ایسنا در آن مقطع گفت:«چند روز پیش از سوی سازمان سینمایی باتهیه‌کننده کار تماسی گرفته شد، مبنی بر اینکه نسخه‌ای از فیلم‌تان را برای بازبینی شورای پروانه نمایش ارایه کنید. ما نیز به دلیل اینکه چندی قبل و پس از آغاز مدیریت حجت‌الله ایوبی بر سازمان سینمایی درخواست پروانه نمایش داده بودیم به محض این تماس، نسخه‌ای از فیلم را ارایه کردیم. طبیعتا نسخه‌ای که ارایه شده فقط برای بازبینی هیات بازبینی پروانه نمایش بود و اصلا مناسب پخش از پرده‌ی عریض سینما و برای جمع زیادتری نبوده است.»
او همچنین مطرح کرده بود:« اصلا سر در نمی‌آورم چه ربطی دارد، می‌خواهند با این کار چه چیزی را مشخص کنند! طبق روال طبیعی و معمول اعضای شورای پروانه نمایش همیشه درباره فیلم‌ها صحبت می‌کنند و اگر فیلمی ممیزی لازم داشته باشد به کارگردان و تهیه‌کننده آن اعلام می‌کنند و پس از آن درباره‌ی این ممیزی‌ها وارد مذاکره می‌شویم. من از این کارشان هیچ تصوری ندارم و معتقدم شیوه و کار غلطی است که اتفاقا در دوره‌ی مدیریت نابسامان قبلی باب شد و به شدت هم لطمه‌زننده بود. در دوره آقای سجادپور هم من بعدها متوجه شدم که وی نسخه‌ای از فیلم «پاداش» را برای بعضی نمایندگان مجلس و برخی سایت‌ها به نمایش گذاشت.»
«خرس»
به گفته تهیه‌کننده فیلم «خرس» که یکی از فیلم‌های به نمایش درآمده در سالن وزارت ارشاد بود همچنان، رایزنی‌هایی برای دریافت مجوز نمایش این فیلم در حال انجام است و شاید بالاخره در آینده‌ای نزدیک فیلم خسرو معصومی، که این روزها مشغول انجام مراحل فنی جدیدترین فیلمش «تابو» است، رنگ پرده را به خود ببیند.
«مهمونی کامی»
فیلم علی احمدزاده که به عنوان بهترین فیلم جشنواره "پراگ" برگزیده شده بود، از جمله فیلم‌هایی بود که سال گذشته در وزارت ارشاد به نمایش درآمد و کارگردان این فیلم این روزها فیلم بعدی‌اش یعنی «مادر قلب اتمی» را آغاز کرده است. اما فیلم قبلی‌اش «مهمونی کامی» که در برخی مواقع شایعاتی مبنی بر توزیع رسمی‌اش در شبکه نمایش خانگی شنیده می‌شد،همچنان نمایشی رسمی پیدا نکرده است.
«این یک رویاست»
«این یک رویاست» به کارگردانی محمود غفاری یکی دیگر از فیلم‌هایی است که برای اهالی رسانه نمایش داده شد. این فیلم به گفته کارگردانش برای مجوز داخلی جهت اکران عمومی مشکلی ندارد. غفاری همچنین با تاکید براینکه عنوان «زیرزمینی» را برای فیلمش قبول ندارد، در جلسه نقد «این یک رویاست» که سال گذشته در سینما تک خانه هنرمندان ایران برگزار شد، بیان کرد: فکر می‌کنم سیستم جدید به فیلم مجوز دهد، اما من با پروانه ساخت مساله دارم و به لحاظ شخصیتی نمی‌توانم پروانه ساخت بگیرم، با این حال گفته‌اند که این پروانه را هم می‌دهند. فیلم «این یک رویاست» با بازی حدیث میرامینی، الهام کردا، حمید ابراهیمی، مهدی پورموسی و مهران رجبی، به مشکلات یک دختر جوان در شهر تهران می‌پردازد که سرگشته به دنبال راه چار‌ه‌ای است تا بتواند بدهی‌های خود را پرداخت کند.
«گس»
«گس» یکی دیگر از فیلم‌هایی است که بدون پروانه ساخت ساخته شد و همین مساله حواشی زیادی را بای آن به وجود آورد، با این حال فیلم کیارش اسدی‌زاده در جشنواره‌های خارجی مختلفی شرکت کرد و در هشتمین فستیوال بین المللی فیلم رم ایتالیا در سال 2013 هم جایزه گروهی بازیگران را از آن خود کرد. اسدی‌زاده اواخر سال گذشته مجوز ساخت دومین فیلم سینمایی خود را با نام «توده» از سازمان سینمایی دریافت کرد.
«بلوک9خروجی2»
فیلم علیرضا امینی که گفته می‌شد به دلیل تلخی زیاد از راهیابی به بخش مسابقه جشنواره فجر بازماند، از دیگر فیلم‌هایی است که مسئولان سازمان سینمایی سال گذشته آن را برای اهالی رسانه نمایش دادند. در این فیلم که امیر جعفری، پانته‌آ بهرام و حمیدرضا آذرنگ حضور دارند، داستان زن و شوهری که چندسال از جدایی‌شان می‌گذرد روایت می‌شود که بعد از مرگ مادربزرگ، برای بهبود و سلامت روحی دخترشان به مسافرت می‌روند.
«ماهی و گربه»
آخرین ساخته شهرام مکری که علاوه بر نمایش در سالن وزارت ارشاد، در جشنواره فیلم فجر در بخش «نوعی تجربه» به نمایش درآمد،امید می‌رود در گروه «هنر و تجربه» شرایط اکرانش فراهم شود.
«پریناز»
«پریناز» به کارگردانی بهرام بهرامیان و با بازی فاطمه معتمدآریا تنها فیلمی بود که پس از نمایش در سالن وزارت ارشاد، پروانه نمایش عمومی آن صادر شد اما همچنان خبری از اکران عمومی آن نیست. عبدالمجد نجیبی تهیه‌کننده این فیلم می‌گوید که پیش از جشنواره فجر بار دیگر برای بازبینی ارائه شد و توانست بدون هیچ ممیزی مجوز نمایش بگیرد، اما با این حال هنوز خبری از اکران عمومی آن نیست و با وجود اینکه قرار بود در جشنواره فجر هم حضور داشته باشد، پذیرفته نشد. در این فیلم فاطمه معتمد آریا، حمید فرخ نژاد، طناز طباطبایی، فرهاد آئیش، شبنم قلی خانی، حسن نجاریان و مصطفی زمانی بازی کرده اند.
«نقش نگار»
«نقش نگار» علی عطشانی هم از جمله فیلم‌هایی است که نتوانست مجوز حضور در جشنواره فجر را بگیرد، آن هم به دلیل اینکه عنوان شد ناصر ملک مطیعی بازیگر قدیمی سینما پس از سال‌ها بدون مجوز در این فیلم بازی کرده است. عطشانی پس از جشنواره در این باره گفته بود: طبق گفته‌ی معاونت آثار سازمان سینمایی تنها مشکل فیلم «نقش نگار» حضور ناصر ملک‌مطیعی است و در حالی که در شب پیش از آغاز جشنواره اعلام کردند، این مشکل حل شده است و نام فیلم در کاتالوگ جشنواره قرار گرفت اما نظر وزیر تغییر کرد و قبل از چاپ جدول گفتند، فیلم در جشنواره حضور ندارد و در واقع نظرشان عوض شد. با این حال این کارگردان در اولین روزهای سال جدید در گفت‌وگویی اعلام کرد: «نقش نگار» به زودی در سینماهای کشور بدون هیچ ممیزی اکران خواهد شد. ناصر ملک مطیعی، بهرام رادان، آتیلا پسیانی و گوهر خیراندیش از جمله بازیگران این فیلم هستند.
«سپید وسیاه»
در این فیلم قاسم جعفری هم که حدود پنج سال است توقیف شده، مهرداد صدیقیان و مهشید افشارزاده از جمله بازیگران هستند. این فیلم سفری است از سیاهی به سپیدی در آخرین روز سال 1388 که فرید، جوان 22 ساله از جنوبی‌ترین نقطه تهران تا شمالی‌ترین نقطه سفری را در یک‌روز آغاز می‌کند و به معنای جدیدی از عشق می‌رسد.
«صد سال به این سال‌ها»
فیلم سامان مقدم حدود هشت سال است که در توقیف به سر می‌برد و روایتگر زندگی زنی است که در طول سی سال اتفاقات مختلفی برای او رخ می‌دهد. فاطمه معتمدآریا بازیگر این فیلم همزمان با جشنواره فجر سال گذشته گفت: دلم برای فیلم «صد سال به این سال‌ها» می‌سوزد که هنوز فرصت نمایش پیدا نکرده است.
«آشغال‌های دوست‌داشتنی»
و اما در آخرین روز برنامه نمایش فیلم‌ها در سازمان سینمایی در سال 92 که البته فعلا در سال جدید ادامه پیدا نکرده است، قرار بود «گزارش یک جشن» پخش شود اما ساعاتی قبل از نمایش به ناگهان اطلاع‌رسانی شد که به جای فیلم ابراهیم حاتمی‌کیا، فیلم «آشغال‌های دوست داشتنی» محسن امیریوسفی به نمایش درمی‌آید که همین روند اعتراض شدید امیریوسفی، کارگردان این فیلم را به دلیل کیفیت نسخه به نمایش درآمده به همراه داشت.
این کارگردان که صبح همان روز از نمایش فیلمش مطللع می‌شود و به گفته خودش نتوانسته بود به دلیل گرفتاری‌های شب عید نسخه مناسبی را به وزارت ارشاد برساند، پس از پایان نمایش یک نسخه بی‌کیفیت از فیلمش به سالن وزارت ارشاد رفت و گفت: من از صبح امروز، در آسایشگاه کهریزک در خدمت بچه‌های معلول بودم، غافل از اینکه با خیال راحت چنین نسخه‌ای از فیلمم در اینجا نمایش داده می‌شود. حداقل می‌توانستند یک نسخه‌ی خوب و حاصل زحمات سه ساله‌ی یک گروه را که در جشنواره‌ی فیلم فجر در حق‌شان اجحاف شد و حرف و حدیث در آن وجود داشت، بهتر از این نمایش بدهند. این همه حاشیه‌ای که درباره‌ی فیلم می‌گفتند کجاست؟ این فیلم به دلیل مصلحتی که از سوی دبیران جشنواره فجر اعلام شد به هیات انتخاب جشنواره‌ی فجر ارایه نشد. فیلمی که به گفته بسیاری از بزرگان سینمای ایران،فیلمی برای آشتی ملی است.
******
«گزارش یک جشن» ابراهیم حاتمی‌کیا در سالن وزارت ارشاد به نمایش درنیامد اما همچنان هم رنگ پرده را به خود ندیده است. در این فیلم بازیگرانی مانند رضا کیانیان، بهروز شعیبی، مریلا زارعی، طناز طباطبایی و رویا تیموریان حضور دارند و داستان حاتمی‌کیا را در قالبی اجتماعی و در یک مکان برگزاری جشن عروسی داستانش روایت می‌شد.
به جز فیلم‌هایی که به آنها اشاره شد و هنوز خبر قطعی از وضعیت نمایش یا رفع توقیف آنها منتشر نشده است، فیلم‌های دیگری هم هستند که همچنان در بلاتکلیفی به سرمی‌برند،«خیابان‌های آرام» کمال تبریزی، «نیلوفر» به کارگردانی «سبینه الجمایل» محصول مشترک ایران و فرانسه، «یک خانواده محترم» مسعود بخشی.
*******
اما با وضعیت و حواشی که در جشنواره‌ی فیلم فجر پیش آمد، بایددید امسال، دولت تدبیر و امید به لیست این فیلم‌ها، فیلم‌های دیگری را اضافه می‌کند؟ یا حداقل پای مجوز نمایش فیلم‌های که در جشنواره‌ی فیلم فجر به نمایش درآمده می‌ایستد و به آنها مجوز نمایش عمومی خواهد داد و به دلیل فشار گروه محدودی،مصلحت‌اندیشی نخواهد کرد؟!
فیلم‌های «عصبانی نیستم» رضا درمیشیان، «خانه پدری» کیانوش عیاری و «قصه‌ها» رخشان بنی‌اعتماد از جمله فیلم‌هایی بودند که در جشنواره‌ی فجر گذشته به نمایش درآمدند اما هنوز خبر رسمی از اکران عمومی آنها نیست. کیانوش عیاری در جدیدترین گفت‌وگویش با ایسنا گفت: آرزو می‌کنم بالاخره پس از گذشت سه سال و نیم، مشکل فیلم «خانه پدری» رفع شود تا بتوانم فیلم دیگری بسازم.
«عصبانی نیستم» رضا درمیشیان نیز برخی حواشی و فشارهای غیر رسمی برخی گروه‌ها باعث شد که مسوولان جشنواره در یک اقدام بی‌سابقه بدون اطلاع‌رسانی قبلی به جای فیلم «طبقه حساس» آن را اکران کردند و این حواشی تا جایی پیش رفت که در اختتامیه جشنواره‌ی فیلم فجر هم با وجود اینکه فیلم در تعدادی از بخش‌ها نامزد دریافت سیمرغ بلورین بود اما سرانجام فشارهای برخی رسانه‌های خاص باعث شد که دست‌اندرکاران جشنواره‌ی فیلم فجر، کاری کنند که درمیشیان کارگردان و تهیه‌کننده «عصبانی نیستم» (که در مراسم اختتامیه حاضر نبود) اعلام کند، به دلیل حرمت سینمای ایران و حفظ آرامش از جوایز خود گذشته است و به همین دلیل سیمرغ نوید محمدزاده بازیگر فیلم «عصبانی نیستم» هم به او اهداء نشد.
«قصه‌ها» رخشان بنی‌اعتماد نیز که پروانه نمایش عمومی‌اش در آذر ماه سال گذشته صادر شد و در جشنواره فجر به نمایش درآمد،هنوز به نمایش عمومی درنیامده است. فیلم «قصه‌ها» که در سال 90 با نگاهی به شخصیت فیلم‌های قبلی بنی‌اعتماد ساخته شده است، در آن بازیگرانی چون گلاب آدینه، صابر ابر، فرهاد اصلانی، بابک حمیدیان، نگار جواهریان، ریما رامین‌فر، حبیب رضایی، عاطفه رضوی، مهراوه شریفی‌نیا، محمدرضا فروتن، شاهرخ فروتنیان، باران کوثری، پیمان معادی، فاطمه معتمدآریا، حسن معجونی، مهدی هاشمی و... ایفای نقش کرده‌اند.
