بارزانی: در دولت آینده مشارکت نمی‌کنيم

انتخابات پارلمانی عراق روز ۳۰ آوریل گذشته برگزار شد و نتایج آن هنوز اعلام نشده است. اما نوری مالکی برای رسیدن به سومین دوره نخست وزیری خود، به تایید کرد‌ها نیاز دارد. رقبای مالکی از میان شیعیان و سنیان امید دارند که کرد‌ها در جلوگیری از تمدید نخست وزیری مالکی برای چهار سال آینده، به آن‌ها کمک کنند اما بارزانی در مصاحبه با خبرگزاری رویترز گفته است که احزاب کرد به زودی و همزمان با اعلام رسمی نتایج انتخابات، برای توافق بر سر موضعی واحد در مذاکرات تشکیل دولت، گردهم خواهند آمد.

بارزانی از بیان جزئیات بیشتری درباره موضع کرد‌ها امتناع کرد اما گفت اوضاع سیاسی در عراق نمی‌تواند به شکل کنونی ادامه یابد و یکی از گزینه‌های مطرح، کنار کشیدن کامل کرد‌ها از مشارکت در دولت در صورت مطرح نشدن پیشنهادهای تازه است. بارزانی اظهار داشت: «تمام گزینه‌ها بر روی میز مطرح است. زمان برای تصمیم‌های نهایی فرا رسیده است. یک دوره دیگر برای تکرار‌‌ همان تجربه صبر نمی‌کنیم. اگر روند را حریم کنیم، همه چیز را تحریم خواهیم کرد (پارلمان و دولت).»

حدود ۵ میلیون کرد در عراق که شمار ساکنانش از ۳۰ میلیون نفر تجاوز می کند، زندگی می‌کنند. اکثر کرد‌ها در اقلیم خودمختار خود در شمال عراق به سر می‌برند اما آن‌ها در دستیابی به سهم خود از بودجه، بر بغداد تکیه دارند. پس از انتخابات گذشته عراق که در سال ۲۰۱۰ برگزار شد، کرد‌ها در ‌‌نهایت پشت سر مالکی ایستادند و به او در رسیدن به دومین دور از نخست وزیری، کم کردند. وعده‌های مالکی در تقسیم قدرت و رسیدن به تسویه‌ای بر سر مناطق مورد اختلاف میان عرب‌ها و کرد‌ها مانند کرکوک، مقام‌های اقلیم کردستان را متقاعد کرده بود.

اما کرد‌ها می‌گویند به محض رسیدن مالکی به قدرت، این وعده‌ها فراموش شد. به سرعت روابط میان دو طرف بحرانی شد و تنش‌ها همچنان ادامه دارد. بارزانی از سال ۲۰۱۲، تمام توان خود را در حمایت از تلاش‌های صورت گرفته برای سلب صلاحیت از مالکی به کار برد. او اکنون در صورت موافقت با مشارکت در دولتی جدید، باید نسبت به پایبندی بغداد به وعده‌هایش، اطمینان حاصل کند.

بارزانی به این مساله اذعان کرده است تنها عامل مشکلات عراق مالکی نسیت اما می‌گوید به عنوان نخست وزیر و فرمانده عالی نیروهای مسلح، او مسئول نهایی است. او افزود: «عراق در چهار سال اخیر زیر سایه مالکی شاهد شراکت نبود بلکه حکومت مطلقه فرد در آن حاکم بود. مقام‌ها در بغداد می‌خواهند بر همه چیز چیره شود... این قابل قبول نیسد. می‌خواهیم شریک باشیم نه رعیت.»

بارزانی بار‌ها تاکید کرده اختلاف‌هایش با مالکی که زمانی به همراه کرد‌ها علیه صدام حسین جنگیده «شخصی» نیست. او می‌گوید مالکی پس از رسیدن به نخست وزیری، تغییر کرد: «مالکی که پیش از رسیدن به قدرت شناختیم غیر از مالکی حاضر در قدرت است.»

کرد‌ها هم اکنون برای رسیدن به استقلال اقتصادی تلاش می‌کنند. آن‌ها اواخر ماه گذشته ساخت خط لوله‌های نفت تا ترکیه را تکمیل کردند؛ مساله‌ای که از لحاظ نظری، آن‌ها را خودکفا می‌کند. این اقدام واکنش بغداد در کاهش بودجه اقلیم کردستان را باعث شد. بارزانی گفت: «هرکس بودجه کردستان را کاهش دهد، هزینه این تصمیم را پرداخت خواهد کرد. اگر گمان می‌کنند با کاهش بودجه و فشارهای دیگر، کرد‌ها از خواسته‌های مشروعشان دست می‌کشند، در اشتباهند.»

کرد‌ها می‌گویند که صادر کردن نفت با شروط ویژه‌شان، حق قانونی آن‌ها است. بیش از دو میلیون بشکه نفت از راه خطوط لوله جدید وارد مخازن انبار در بنادر ترکیه شد. بغداد تهدید به عواقب وخیمی در صورت صادر کردن نفت از اقلیم کردستان، بدون موافقت دولت مرکزی کرده است. اما بارزانی می‌گوید که از تصمیم گرفته شده، عقب نشینی نمی‌کند. رئیس اقلیم کردستان عراق می‌افزاید: «تصمیم سیاسی که گرفتیم این است که ما نفت را به صورت مستقیم خواهیم فروخت و به تولید، انتقال و فروش نفت ادامه خواهیم داد. چنانچه آن‌ها فرا‌تر بروند ما هم فرا‌تر خواهیم رفت.»

او ادامه داد: «چنانچه نمی‌خواهند با آن‌ها باشیم، به ما بگویند و ما نیز راه دیگری خواهیم رفت. همه پرسی برگزار خواهیم کرد و از مردم خود درباره تعیین سرنوشت آینده‌شان خواهیم پرسید. تصمیم‌‌ همان است که مردم بگیرند. شعله ور کردن جنگ برای محقق کردن اهداف سیاسی، فاجعه است»