دولت از سیستم بانکی استقراض کرده‌ اما این را نمی‌گوید

گروه اقتصادی: دولت رئیسی کماکان در انداختن تقصیر‌ها بر گردن دولت قبل است. در این بین یکی از موارد اختلافی میان کارشناسان دولت روحانی و رئیسی بحث انتشار اوراق قرضه است. دولت رئیسی معتقد است که در ۱۹ ماه اخیر ۳۰۶ همت اوراق قرضه منتشر کرده است، اما این سیاست دولت رئیسی تا چه حد موفق بوده و آیا به واقع دولت از این طریق به دنبال رفع مشکلات رفته است، یا با روش دیگری به افزایش نقدینگی دامن زده است؟ به گزارش انتخاب، قدرت امام‌وردی، استاد اقتصاد، درباره انتشار متفاوت اوراق قرضه میان دولت‌ها گفت: قضیه انتشار اوراق به بحث تامین کسری بودجه دولت برمی‌گردد. منابع درآمدی بودجه سه قسمت است. اول درآمد مالیاتی، دوم درآمد نفتی (تراز عملیاتی) و سوم هزینه‌های دولتی است که عمدتا با ۴۰۰ همت کسری مواجه بوده است. این کسری را در نوشتن بودجه از طریق فروش اوراق مشارکت تامین می‌کنند. دولت یک سری اوراق منتشر می‌کند و به مردم می‌فروشد تا کسری بودجه را رفع کند. منتهی این موضوع مشروط به این است که در بازار بتواند آن را به مردم بفروشد تا پول در اختیار دولت قرار بگیرد.

او افزود: اگر به ادبیات تامین مالی کسری بودجه برگردیم، در ادبیات سه روش تامین وجود دارد. اول استقراض خارجی است، دوم از طریق خلق پول و سوم از طریق اوراق قرضه است. نکته‌ای که وجود دارد این است که در چهل سال اخیر، چون ظرفیت بازار سرمایه به گونه‌ای نبود که بتوانند اوراق بفروشند، لذا از طریق پولی‌سازی، بودجه را تامین کرده‌اند.

این استاد دانشگاه سپس در رابطه با رشد نقدینگی به روش‌های دیگر توسط دولت اشاره کرد: پولی‌سازی کسری بودجه از طریق انتشار پول اتفاق می‌افتد و نقدینگی را به دنبال دارد، دولت سیزدهم از اول مدعی بود که به دنبال کاهش حجم پول هستیم؛ لذا از طریق انتشار اوراق بدهی میخواهیم کسری بودجه را تامین کنیم و به دنبال گسترش و انتشار حجم پول در اقتصاد نیستیم.

برای اثبات این ادعا مبالغی را منتشر کردند و مطرح شد که افزایش نقدینگی را کم کرده‌اند. اما نکته‌ای را که آن‌ها نمی‌گویند و اصل ماجراست، این است که آن‌ها از سیستم بانکی استقراض کرده‌اند، یعنی دولت به جای دریافت پول مستقیم از بانک مرکزی، از سیستم بانکی و به خصوص بانک ملی پول گرفته‌اند. از طرف دیگر اضافه برداشت از بانک مرکزی را افزایش می‌دهند و به طور مستقیم افزایش نقدینگی را شاهد هستیم.

امام‌وردی درباره اهمیت اوراق قرضه در اقتصاد گفت: در ادبیات اقتصادی و تئوری‌های اقتصاد کلان، یکی از راه‌هایی که اقتصاد را به نوعی تسهیل می‌کند و یک روش غیرتورمی برای تامین مالی پروژه‌های دولت وجود دارد انتشار اوراق بدهی است. منتهی این مسئله بستگی به مالیات دارد که آن هم ناشی از رشد اقتصاد است. دولت باید بتواند بدهی‌هایش را در کوتاه مدت بازپرداخت کند، نه اینکه بدهی‌هایش را برای دولت بعد به جا بگذارد.

وقتی صحبت از انتشار اوراق مطرح می‌شود، دولت رئیسی مدعی است که دولت قبلی اوراق منتشر کرده و بدهی هایش را برای ما گذاشته است، اما آن‌ها هم این کار را انجام می‌دهند. ادعای آقای نوبخت درست است، نکته‌ای که وجود دارد پوشاندن حقیقت در این دولت است. در ظاهر قضیه حرف‌ها درست است که دولت رئیسی می‌گوید ۳۰۶ همت اوراق منتشر کرده، اما آن قسمتی که موسسات مالی را مجبور به خریداری کرده اند اعلام نمی‌کنند.