گروه فرهنگ و ادب: رضا رضایی میگوید برای اداره زندگی از راه ادبیات، نویسندهها و مترجمان باید سالها سختیها را تحمل کنند تا شاید بعد از چندین سال کتابهایشان پرفروش شود.
این مترجم در زادروز 58 سالگیاش درباره امرار معاش از راه ادبیات در ایران گفت: بستگی به میزان فروش کتاب دارد. اگر کتاب فروش داشته باشد میتوان از این راه زندگی کرد، وگرنه فقط جنبه تفننی خواهد داشت. در حال حاضر به ندرت کسی را پیدا میکنید که از راه قلم زندگیاش را بگذراند. معمولان این اتفاق نمیافتد. بازار ادبیات ضعیف است و کتابهای ادبی فروش نمیرود. ناشران هم حرفهیی نیستند و تخصصی کار نمیکنند. بازاری وجود ندارد که شما روی آن حساب کنید، بنابراین مجبورید این کار را کنار زندگیتان بگذارید و کارهای دیگری هم داشته باشید. اما در کشورهایی که نشر و بازار نشر قویتر است اینطور نیست. او درباره تأثیر این موضوع بر کیفیت آثار ادبی اظهار کرد: مطمئنا روی کیفیت هم اثر میگذارد. کسی که کار ادبی تماموقت دارد با کسی که گهگاهی کار میکند متفاوت است.
رضایی درباره راهکارهای حل این مشکلات گفت: این موضوع به سیاستهای حمایتی دولت بستگی دارد. در حال حاضر دولت این همه سوبسید (یارانه) میدهد، اما بینتیجه است. سوبسیدها باید جهتدار باشند. البته من با سوبسیدهای مستقیم مخالفم و فکر میکنم سوبسید باید غیرمستقیم باشد. سیاستهای حمایتی باید بهدرستی اعمال شوند که عدهای تشویق شوند از این راه زندگی کنند. تعداد نویسندهها و مترجمهایی که در حال حاضر از این راه زندگی میکنند محدود است. عبدالله کوثری یکی از مترجمهایی است که از این راه زندگی میکند. من هم از راه ترجمه و بیشتر ترجمه ادبی زندگیام را اداره میکنم.
او درباره راه برقراری توازن بین فعالیت ادبی و امرار معاش گفت: باید با قناعت و صرفهجویی سختیها را تحمل کرد. پس از سالها کار و سختی کشیدن شاید کتابهای شما به ثمر برسد. در این میان ناشر اهمیت زیادی دارد. کیفیت کتابها هم خیلی مهم است. همه اینها دست به دست هم میدهند تا بعد از 15 سال شاید کتابهایتان فروش داشته باشند. این اتفاق هم کم میافتد. البته کیفیت کار مهم است چون خواننده باید مترجم را بشناسد و به او اعتماد کند تا کتابهایش را بخرد. سالها زمان میبرد تا کسی بتواند از همین راه امرار معاش کند.
رضایی افزود: چارهای نیست و باید یک دوره دشوار اولیه را طی کرد. اگر کسی بخواهد حرفهیی کار کند چارهای ندارد جز این که سالها سختیها را تحمل کند تا شاید به نتیجه برسد. البته باز هم تضمینی نیست. بازار نشر بسیار ضعیف و فروش کتاب پایین است. حمایت دولتی از ادبیات وجود ندارد. دانشگاهها و کارگاههای ما مترجمان خوب ادبی تربیت نمیکنند. همه اینها دست به دست هم میدهند و مانع پیشرفت میشوند وگرنه اگر این موانع برطرف شوند مترجمان حرفهیی خواهیم داشت.
رضا رضایی متولد 28 اردیبهشتماه 1335 است. ترجمه مجموعه ششجلدی آثار خواهران برونته شامل کتابهای «جین ایر»، «بلندیهای بادگیر»، «اگنست گری»، «ویلت»، «مستأجر وایلد فل هال» و «پروفسور»، مجموعه ششجلدی «جین آستین» شامل رمانهای «عقل و احساس»، «غرور و تعصب»، «منسفیلد پارک»، «اِما»، «کلیسای نورث انگر» و «ترغیب»، همچنین کتابهای«رویای آدم مضحک» اثر داستایوسکی، «هنر داستاننویسی؛ با نمونههایی از متنهای کلاسیک و مدرن» اثر دیوید لاج، آثاری از آیزایا برلین از جمله «مجوس شمال»، «کارل مارکس؛ زندگی و محیط» و «ذهن روسی در نظام شوروی»، مجموعه دوجلدی «موسیقیدانان امروز» و «موسیقیدانان دیروز» اثر رومن رولان، «راهنمای جامع موسیقی کلاسیک» تألیف جان باروز و «فرهنگ اساطیر کلاسیک» اثر مایکل گرانت از جمله آثار منتشرشده رضایی است.