بهار نیوز - ریزگردها حاوی چه میکروب‌هایی هستند؟

گروه علمی: بروز ریزگرد و طوفان های گرد و غبار در کشور، پدیده ای است که به دلیل افزایش حجم و دفعات، نظرات بسیاری از مردم و محققان را به خود جلب کرده است.به گزارش سیناپرس، هوا به عنوان یکی از آخرین زیستگاه های شناخته شده روی زمین و یک سیال مهم برای حرکت میکروارگانیسم ها از یک مکان جغرافیایی به منطقه دیگر معرفی شده است و در زیست جغرافیایی زمین اهمیت فراوانی دارد. امروزه مشخص شده است که هوا مانند زیستگاه های آبی و خاکی در برگیرنده میکروارگانیسم های مختلفی است. صدها هزار باکتری در یک مترمکعب هوا وجود دارند.

با این حال، هنوز تنوع زیستی، پراکندگی و فعل و انفعالات میکروارگانیسم ها در هوا به خوبی درك نشده است. حیات میکروبی در هوا، هم به طور مستقیم به عنوان منبع میکروارگانیسم های بیماری زا و میکروارگانیسم های مفید و هم به طور غیرمستقیم از طریق تأثیر بر فرآیندهای جوی در زندگی انسان مؤثر است بنا بر نظرات متخصصان، بررسی رابطه بین شرایط محیطی و پراکندگی باکتریایی در هوا نشان می دهد که تغییرات آب و هوایی می توانند تنوع میکروبی مناطق در مسیر باد را به خوبی تغییر داده و در نتیجه خطر بهداشتی ناشی از عوامل بیماری زا و یا اجزای آلرژی زای آن را افزایش دهند. در دهه گذشته، شاهد افزایش چشمگیر بیابان زایی و به تبع آن افزایش هم زمان ریزگردها بوده ایم.

نشانه های زیادی وجود دارند که میکروارگانیسم های هوا از لحاظ متابولیکی فعال بوده و به خوبی با شرایط سخت جوی سازش یافته اند. علاوه بر این، آن ها می توانند شیمی و فیزیک اتمسفر را تحت تأثیر قرار دهند. امروزه بروز طوفان های ریزگرد، چالش مهم زیست محیطی در سراسر جهان و ایران است و طبعا بررسی نقل و انتقالات این میکروارگانیسم ها به همراه ریزگردها از اهمیت به سزایی برخوردار است

در این رابطه، پژوهشی توسط دانشگاه الزهرا و دانشگاه علوم پزشکی لرستان انجام شده است که در آن، محققان به بررسی فراوانی و شناسایی باکتری‌های هوا در هنگام وقوع طوفان‌های ریزگرد پرداخته اند.این مطالعه مقطعی در سه شهر استان لرستان به عنوان یکی از استان های درگیر پدیده ریزگرد انجام شده است. محققان فوق بدین منظور باکتری های هوا را از خرم آباد، پلدختر و کوهدشت با روش های کلاسیک جدا نموده و مورد بررسی های علمی و آماری قرار دادند.

نتایج این تحقیق نشان داد: فراوانی باکتریایی در برخی محیط ها بالا بود و باکتری های غالب شامل باسیلوس ها، میکروکوکوس ها و کورینه باکتریوم ها بودند. نتایج همچنین نشان دادند که میزان ریزگرد و سرعت باد، بر فراوانی و تنوع باکتری های هوا تأثیر دارند.

در این رابطه، پریسا محمدی، پژوهشگر گروه میکروبیولوژی دانشکده علوم زیستی دانشگاه الزهرا و سه همکار دیگرش اظهار داشته اند: این پژوهش بـراي اولـین بـار در سـطح اسـتان و در سـه شـهر بـا موقعیـت جغرافیایی متفاوت انجام شده و تنوع و فراوانی باکتري هـاي هوا را در حضور ریزگرد مورد بررسی قـرار داده است.

آن ها افزوده اند: طوفان هاي ریزگرد معمولا در طول سال رخ می دهند و از نظر فراوانـی و شدت متفاوت هستند. عوامل زیستی مانند قارچ ها، باکتری ها و ویـروس هـا و همچنین ترکیبات معدنی و شیمیایی ریزگرد ممکن است اثرات نامطلوبی بر سلامت و کیفیت زندگی انسان داشـته باشـند.

بر اساس این تحقیق که در فصل نامه یافته متعلق به دانشگاه علوم پزشکی لرستان منتشر شده اند، تعیین دقیق گروه هاي مختلـف میکروارگانیسـم هـا در هوا می تواند خطر انتشار بیماري را پیشگویی کند و بـراي تدوین استانداردهاي کنترل کیفیت هوا نیـز لازم بـه نظـر می رسد، چراکه در ایران، بیش از ۸۰ درصد استان ها به شکلی درگیـر پدیده ریزگرد هستند و این مشکل، سالانه هزینه هاي گزافـی را بـر بهداشت کشور تحمیل می کنـد.

به گفته محمدی و همکارانش، برای بهبود دریافت اطلاعاتی ما از این موضوع مهم، لازم است در مطالعات آینده، نمونه برداري به دفعات بیشتر و در بازه زمانی طولانی تر انجـام شود و ارتبـاط گونه های باکتریایی شناسایی شده بـا شـیوع عفونت های رایج در منطقه مورد بررسی قرار گیرد.آن ها معتقدند: در نهایت، بررسی میکروبیوم هوا در بازه های زمانی مختلف، می توانـد جهـت مـدیریت و برنامه ریزی، در حوزه شیوع و کنترل بیمـاری هـای عفـونی منطقه و ارائه پیش بینی هـای لازم در زمینـه محـیط زیسـت و تغییرات اقلیم در منطقه مورد استفاده قرار گیرد.