نرگس محمدی برنده جایزه نوبل صلح ۲۰۲۳ شد. این برای دومین بار است که یک زن ایرانی جایزه صلح نوبل را به خود اختصاص می دهد. قبل از او در دهه 70 شمسی شیرین عبادی (وکیل و حقوقدان) به این جایزه دست یافته بود.
به گزارش بی بی سی، کمیته نوبل تصمیم گرفت که جایزه صلح نوبل ۲۰۲۳ را به نرگس محمدی «زندانی سیاسی ایرانی» اهدا کند. دلیل اهدای این جایزه، مبارزات نرگس محمدی «علیه سرکوب زنان» در ایران و در راستای «ارتقای حقوق بشر و آزادی برای همه» است.
رییس کمیته نوبل در مراسم اهدای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی اعلام کرد شعار «زن زندگی آزادی» معترضان به‌درستی بیانگر فداکاری و کار نرگس محمدی است. او جایزه صلح نوبل به دلیل مبارزه نرگس محمدی با ظلم بر زنان و برای ترویج حقوق بشر و آزادی به او اهدا شد.
پس از شیرین عبادی، نرگس محمدی دومین زن ایرانی است که به این جایزه دست می‌یابد. تاکنون هیچ شخصیت مردی از ایران موفق به دریافت این جایزه نشده است.
محمدی تاکنون چندین جایزه بین‌المللی از جمله «جایزه ساخاروف انجمن فیزیک آمریکا در سال ۲۰۱۸»، «جایزه الکساندر لانگر در سال ۲۰۰۹» و «جایزه روز جهانی آزادی مطبوعات در سال ۲۰۱۶» را دریافت کرده است.محمدی که متولد اردیبهشت ۱۳۵۱ و دانش‌آموخته فیزیک کاربردی است، در ابتدا فعالیت‌های خود را با ملی- مذهبی‌ها آغاز کرد.او در سال ۱۳۷۸ با تقی رحمانی، فعال ملی- مذهبی و زندانی سیاسی سابق ازدواج کرد که حاصل این ازدواج دو فرزند دوقلو است.
پیش از اعلام برنده جایزه امسال علاوه بر نرگس محمدی، از ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهوری اوکراین، الکسی ناوالنی چهره سرشناس اپوزسیون روسیه که در زندان به سر می‌برد و دیوان بین‌المللی دادگستری به عنوان نامزد‌های احتمالی نام برده می‌شد.
انتخاب برنده جایزه صلح نوبل، که بنابر وصیت آلفرد نوبل بنیانگذار این جایزه در کشور همسایه سوئد یعنی نروژ اهدا می‌شود، بر عهده هیئتی پنج نفره دانشگاهیان و سیاستمداران سابق مستقل است که توسط پارلمان این کشور منصوب می‌شوند.علاوه بر مدال طلا و دیپلم افتخار، برنده صلح نوبل یک جایزه نقدی به ارزش ۱۱ میلیون کرون (معادل ۹۸۶ هزار دلار) نیز دریافت خواهد کرد. این پول از محل وصیتی است که مبتکر جایزه، آلفرد نوبل مخترع سوئدی، از خود به جا گذاشته است. جایزه امسال به دلیل کاهش ارزش پول سوئد، ۱ میلیون کرون نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.
جایزه صلح نوبل در مراسمی رسمی در ۱۰ دسامبر، سالمرگ آلفرد نوبل، در اسلو پایتخت نروژ به نرگس محمدی اهدا خواهد شد. کمیته نوبل ابراز امیدواری کرده است که نرگس محمدی با آزادی از زندان بتواند در این مراسم حضور پیدا کند.
با اعلام برنده جایزه صلح نوبل سال ۲۰۲۳، فصل اعطای جوایز این نهاد رفته رفته به پایان می‌رسد. از این مجموعه جوایز تنها جایزه نوبل اقتصاد باقی مانده است که روز دوشنبه (۱۷ مهر) برنده یا برندگان خود را خواهد شناخت.

 وزارت خارجه اعطای جایزه به نرگس محمدی را  محکوم کرد
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در واکنش به اقدام کمیته صلح نوبل در اعطای جایزه به یکی از شهروندان ایرانی اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران، به عنوان یکی از بنیانگذاران سازمان ملل متحد همواره بر تحقق عینی صلح در سطوح منطقه‌ای و جهانی تاکید داشته و همواره بر تقویت فرهنگ صلح اهتمام داشته است؛ اما هیچ گاه نمی‌خواهد از صلح و تحقق آن سوء استفاده شود.
به گزارش ایسنا، ناصر کنعانی در این ارتباط افزود: حال شاهد آن هستیم که کمیته صلح نوبل، اقدام به اعطای جایزه صلح به شخصی کرده که به دلیل نقض مکرر قوانین و ارتکاب اعمال مجرمانه محکوم شده است. ما این اقدام را حرکتی مغرضانه و سیاسی کاری دانسته و محکوم می‌کنیم.
وی افزود: اقدام کمیته صلح نوبل، تحرکی سیاسی در راستای سیاست مداخله جویانه و ضد ایرانی برخی دولت‌های اروپایی از جمله دولت مقر کمیته نوبل بوده که نشان‌دهنده انحراف مایوس کننده آن از اهداف اولیه آن و بهره برداری ابزاری از کمیته صلح است.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: در بیانیه این کمیته ادعا‌های نادرست و خلاف واقعی در مورد تحولات ایران مطرح شده است که حکایت از رویکرد برخی دولت‌های اروپایی برای جعل اخبار و تولید روایت‌های مغشوش و انحرافی در مورد تحولات داخلی ایران است.
بر اساس اعلام وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، کنعانی خاطر نشان ساخت: ملت ایران طی بیش از چهار دهه شاهد فشار‌های سیاسی و اقتصادی از جمله تروریسم اقتصادی و غیر انسانی برخی کشور‌های غربی علیه خود بوده و این در حالی است که مدعیان حقوق بشر هیچگاه جرأت محکوم کردن این جنایات یا ادای احترام به مقاومت بی نظیر مردم ایران در برابر تحریم‌های ظالمانه، ضد بشری و مغایر با تعهدات بین‌المللی غرب را نداشته اند.
وی خاطر نشان کرد: اقدام اخیر کمیته صلح نوبل حلقه‌ای دیگر از زنجیره فشار محافل غربی علیه ایران است که نتیجه‌ای جز جزم شدن عزم ملت ایران در پیگیری سیاست مستقلانه خود ندارد و البته این رویکرد نامتعارف و گزینشی هرگز از اذهان آزاداندیشان پاک نخواهد شد.
کنعانی در پایان با تاکید بر آرمان جمهوری اسلامی ایران برای استقرار صلح و عدالت در سراسر جهان در پرتو همکاری موثر و دوستانه میان ملت‌ها و همزیستی مسالمت آمیز، به کمیته صلح نوبل توصیه کرد: بجای ایفای نقش ابزاری در اعمال سیاست‌های مزورانه برخی کشور‌های غربی، جایزه صلح نوبل را به اشخاص یا تشکل‌هایی اعطا کند که صادقانه به دنبال ترویج فرهنگ صلح و عدالت در جهان و میان ملت‌ها هستند.