بهار نیوز - از اولین بزرگراه تهران چه می‌دانید؟

گروه جامعه: با افزایش ترافیک ناشی از ازدیاد خودرو‌ها در تهران، مسوولان شهرداری وقت تصمیم به ساخت بزرگراه (اتوبان) گرفتند و به همین منظور اولین بزرگراه با نام فعلی بزرگراه مدرس در سال ۱۳۴۹ و به طول ۹ کیلومتر ساخته شد.
به گزارش روزنامه تعادل، در دوره پهلوی دوم، همزمان با گسترش و رشد جمعیت در تهران، شهرداری وقت به فکر احداث خیابان‌های جدید به سبب ارتباط چهارگوشه تهران افتاد و با الهام از معماری غربی، احداث خیابان‌ها، میادین و بزرگراه‌ها را آغاز کرد.
در دهه ۴۰، پس از اصلاحات ارضی، شمار کارخانه‌های مونتاژ در ایران افزایش پیدا کرد؛ ازجمله کارخانه‌های مونتاژ آریا شاهین، ژیان، شورلت ایران، پیکان و ده‌ها کارخانه مونتاژ دیگر که همگی آن‌ها باعث شدند ترافیک در تهران غیرقابل کنترل شود.
به این دلیل، شهرداری با کمک اداره راهنمایی و… برای حل مشکل ترافیک متوسل به ساخت بزرگراه‌ها در تهران شدند. از مهم‌ترین بزرگراه آن دوره، بزرگراه شاهنشاهی (بزرگراه مدرس)، بزرگراه ایوبی (شیخ فضل‌الله نوری)، بزرگراه پارک وی (چمران) و چندین بزرگراه دیگر بودند که مصادف با سال ۱۳۵۷ و آغاز انقلاب اسلامی پروژه‌های احداث آن‌ها متوقف شد.
بزرگراه شاهنشاهی: این بزرگراه دارای طول تقریبی۹ کیلومتری است. ابتدای آن در شمال از پل پارک‌وی آغاز می‌شود و در انتها به میدان ۲۵ شهریور (هفت‌تیر) می‌رسد. تاریخ ساخت بزرگراه شاهنشاهی و پل پارک وی به سال ۱۳۴۹ بازمی‌گردد که بعد از پیروزی انقلاب، به بزرگراه مدرس تغییر نام یافت.
بزرگراه ایوبی: این بزرگراه ۶ کیلومتری که در غرب تهران واقع شده و از اتوبان تهران-کرج تا محدوده شهرک غرب را دربرمی‌گرفت، بعد‌ها به نام آیت‌الله شیخ فضل‌الله نوری نام‌گذاری شد. بزرگراه ۷۶ متری شمال عباس‌آباد: یکی از بزرگراه‌هایی که در دوران پهلوی دوم ناتمام باقی ماند، بزرگراهی بود که غرب پایتخت را به شرق متصل می‌کرد و امروزه ما آن را به عنوان بزرگراه شهید همت می‌شناسیم. در سال ۱۳۵۵، دو شرکت انگلیسی، ساخت بزرگراه شمال عباس‌آباد را آغاز کردند.
این طرح با پیروزی انقلاب و هشت سال جنگ تحمیلی متوقف شد و سرانجام، از سال ۱۳۶۷ تا سال ۱۳۷۵، شهر تهران به شکل کارگاهی بزرگ درآمد و بسیاری از طرح‌های بزرگراهی ساخته شد. کرج به عنوان یک منطقه ییلاقی و خوش‌آب‌وهوا چه در زمان قاجار و چه در دوران پهلوی، تفریحگاه مطلوبی برای مردم، درباریان و اشراف بود و همچنین تنها راه ارتباطی با شمال کشور.
با گسترش و ازدیاد اتومبیل، جاده قبلی که به عنوان جاده قدیم شناخته می‌شد، تکافوی این ازدحام از اتومبیل را نمی‌داد؛ در نتیجه، در سال ۱۳۴۱، دولت وقت پهلوی دوم تصمیم گرفت برای کنترل بار ترافیکی، راه مناسبی برای اتصال تهران به کرج بسازد که از آن به عنوان شاهراه تهران- کرج نام برده می‌شد.
این پیشنهاد موردتصویب قرار گرفت و به موجب تصویبنامه، جاده جدیدی به عرض ۷۶ متر احداث شود. شرکت راه‌سازی ایرانی شروع به احداث نخستین اتوبان ایران کرد و در آذر سال ۱۳۴۵، این شاهراه را به پایان رساند.
قدیمی ترین بزرگراه‌ تهران را بشناسید
یکی از قدیمی‌ترین بزرگراه‌های تهران است که نام‌های متفاوتی عوض کرده، از داریوش گرفته تا سیدخندان و رسالت و حالا چند سالی می‌شود که به سردار سلیمانی تغییر اسم داده است.
صحبت از بزرگراه رسالت است، یکی از قدیمی‌ترین بزرگراه‌های تهران که بعد از انقلاب اسلامی با توسعه آن به یک بزرگراه کامل شرقی -غربی تبدیل شد و اسمش را بزرگراه رسالت گذاشتند.
بزرگراه رسالت در گذشته از نام‌های متفاوتی برخوردار بوده است. بزرگراه داریوش، بزرگراه سیدخندان و بزرگراه سپهبد فرسیو، اما بعد از انقلاب همه این بخش‌ها «رسالت» نامیده شد.
این بزرگراه که در سال‌های اخیر با تغییر نام بخش‌هایی از آن به سه قسمت رسالت، حکیم و علامه جعفری و سردار سلیمانی نامگذاری شده، از شرق تهران شروع می‌شود و تا غرب ادامه پیدا می‌کند.
آن بخش از این بزرگراه که رسالت نام داشت، از بزرگراه کردستان در غرب یوسف آباد تا جاده دماوند، روبروی پارک جنگلی سرخ حصار کشیده شده بود.
بعد از شهادت سردار سلیمانی، شورای اسلامی شهر تهران با تصویب یک طرح دو فوریتی، قسمت شرقی بزرگراه رسالت حدفاصل بزرگراه کردستان تا بزرگراه شهید یاسینی را به نام این شهید تغییر نام داد.
گفته می‌شود یکی از طولانی‌ترین مسیر‌های شرقی – غربی تهران، بزرگراه رسالت است. این بزرگراه پس از تکمیل، شرق تهران را از خیابان دماوند به غربی‌ترین نقطه تهران در محدوده شهرک راه آهن متصل می‌کند. بخشی از بزرگراه در غرب (حد فاصل استادیوم آزادی تا بزرگراه کردستان) و بخشی دیگر در شرق (از خیابان دماوند تا میدان آفریقا) قبلا اجرا شده و تحت بهره برداری بود.
حد فاصل میدان آفریقا و بزرگراه کردستان در چارچوب دو پروژه انجام شد. مهم‌ترین و پرهزینه‌ترین بخش این بزرگراه از میدان آفریقا تا قبل از بزرگراه کردستان است که تحت عنوان پروژه تونل رسالت اجرایی شد و در تیر ماه ۱۳۸۵ مورد بهره برداری قرار گرفت. این پروژه یکی از مهم‌ترین پروژه‌های فنی – شهرسازی پایتخت است.
طول تقریبی بزرگراه رسالت ۱۲ کیلومتر است که نزدیک به ۱۴۰۰ متر آن تونل است و از زیر زمین می‌گذرد.
بزرگراه رسالت تا سال ۶۹ از خیابان دماوند شروع می‌شد و به بزرگراه جهان کودک (آفریقا) می‌رسید. تا سال ۷۱ توسعه بزرگراه رسالت تنها تا مسیر پیش بینی شده برای سال ۶۰ طرح سوفرتو بود. سوفرتو یک شرکت مهندسی مشاور فرانسوی بود که در سال ۱۹۶۱ توسط سازمان حمل ونقل پاریس تأسیس شد که در برنامه ریزی شهری مونترال، مکزیکوسیتی، سانتیاگو و تهران نقش داشت. توسعه بزرگراه رسالت براساس طرح توسعه حمل ونقلی سوفرتو یک دهه عقب مانده بود. در سال ۶۹ مطالعات اولیه برای توسعه بزرگراه رسالت آغاز شد. مطالعه برای ساخت بزرگراه رسالت در غرب، اما همزمان با طراحی تونل در منطقه مرکزی براساس طرح سوفرتو شروع شد.
در سال ۷۱ طرح احداث بزرگراه رسالت از بزرگراه شیخ فضل الله نوری مورد مطالعه قرار گرفت. براساس طرح ذکرشده این بزرگراه از شرق استادیوم آزادی شروع می‌شد و تقریبا به موازات آزادراه شمال عباس آباد (بزرگراه شهید همت فعلی) به سمت شرق ادامه داشت و در نهایت به آزادراه سرخ حصار در شرق تهران می‌رسید. طول این بزرگراه هم حدود ۲۶کیلومتر برآورد شده بود و درصورت احداث با توجه به کمبود مسیر‌های پیوسته شرقی و غربی در شهر تهران، بزرگراه رسالت در شبکه ارتباطی از اهمیت خاصی برخوردار می‌شد.
تا سال ۷۱ بزرگراه رسالت در حد فاصل آفریقا – جاده دماوند ساخته شده بود و ترافیک زیادی داشت. نخستین گام برای اتصال بزرگراه رسالت به غرب، عبور از منطقه مسکونی آفریقا، گاندی، ولیعصر، یوسف آباد و تپه‌های مشرف به بزرگراه کردستان بود. در سال ۶۷ برای نخستین بار طرح ساخت تونل رسالت برای اتصال دو بخش غربی و شرقی بزرگراه رسالت مطرح شد. ماجرای تونل نهایتا در تیرماه سال ۸۵ به نتیجه رسید و این بزرگراه پس از گذشته تقریبا ۳۵ سال به بهره برداری کامل رسید.
بزرگراه رسالت در مسیر خود با بزرگراه‌های کردستان، آفریقا، مدرس، حقانی، صیاد شیرازی، امام علی (ع) و باقری، بلوار‌های شاهد، حجربن عدی، آیت، هنگام و خیابان‌های دکتر شریعتی، سهروردی، استاد حسن بنا، دردشت، سمنگان و دماوند دارای تقاطع‌های همسطح یا ناهمسطح است.
کاربری بزرگراه رسالت تجاری – اداری است و یکی از پر رفت و آمدترین گذرگاه‌های تهران است.
گاهی پیش می‌آید شخصی به ما آدرس محلی در تهران را میدهد و ما وقتی به آن مراجعه میکنیم با کمال تعجب میبینیم چنین خیابان یا میدانی وجود ندارد!
به گزارش آسمونی، بله در واقع علت این است که اسم آن خیابان یا محله تغییر کرده است و به ما نام قدیم آن را گفته اند…
در روز‌های ابتدایی هر انقلاب یا حتی آمدن نظام جدید دست مردم به نخستین چیز‌هایی که می‌رسد نمادهاست؛ نمادهایی، چون مجسمه وسط میدان شهر، عکس روی اسکناس یا نام خیابان‌ها و بزرگراه‌ها در میان این‌ها آنچه بیش از هر چیز داستان جالبی دارد نام هاست؛ اسامی که در اذهان باقی مانده و تغییرشان کار دشواری است.
در این بخش اسامی خیابانها، میادین و محله‌های پیشین یا قدیمی و جدید تهران را برای شما عزیزان نگارش نموده ایم؛ که با خواندن آن میتوانید با نام‌های قدیمی و اصلی آشنا شوید و در آدرس‌ها از آن‌ها استفاده نمایید.
نام جدید و قدیم خیابان و اتوبان‌های تهران
۱۵ خرداد: بوذرجمهری / گلوبندک
۱۷ شهریور: شهناز
آزادی: آیزنهاور
آیت الله هاشمی رفسنجانی: نیایش
آیت الله کاشانی: آتاتورک
آیت الله طالقانی: تخت جمشید
آیت الله مدرس: بزرگراه شاهنشاهی
آیت الله سعیدی: بزرگراه شهیاد / غیاثی
آیت الله مدنی: نظام آباد
استاد قریب: اوستا
استاد نجات اللهی: ویلا
آذربایجان: حشما الدوله
امیرکبیر: چراغ برق
اجاره دار: خواجه نظام الملک
اقبال لاهوری: دکتر اقبال
ابوذر: فلاح
امام خمینی: سپه
ایران: عین الدوله
برادران سلیمانی: حکمت
بلوار کشاورز: بلوار الیزابت، نهر کرج یا آب کرج
بزرگراه امام علی: بزرگراه دارآباد
بزرگراه شهید همت: بزرگراه شمال عباس آباد
قدس: آناتول فرانس
سباری: آجودانیه
سعدی = لختی‌ها (قبل انقلاب تغییر کرد)
فاطمی: آریامهر
مالک اشتر: آریانا
راستوان: احتشامیه
دیباجی: اختیاریه
دستغیب: اشرف پهلوی
موحد دانش: اقدسیه
کارگر شمالی: امیرآباد
شهید محمد منتظری: ایرانمهر تهران نو
یادگار امام: بزرگراه ۱۰۰
شیخ فضل الله نوری: بزرگراه ایوبی
دکتر چمران: بزرگراه پارک وی
رسالت: بزرگراه داریوش
شهید کاووسی فر: میترا
جلال آل احمد: بزرگراه فرحزاد
جمال زاده: جمشیدآباد
حقانی: جهان کودک، تالقانی
حجر بن عدی: تیرانداز
خرمشهر: آپادانا
صیاد شیرازی: بزرگراه نیاوران
سبلان جنوبی: بهرامی
خالد اسلامبولی: وزرا
مقدس اردبیلی: پسیان
ولیعصر: مصدق / پهلوی
سبحانی: ۱۶ متری امیری
ستارخان: تاج
سمیه: ثریا
شهید علی اکبری: سورنا
شهید اکبر وصالی: سفیدکوه غربی (محله تهران نو)
شهید آقاسرمدیان: سفیدکوه شرقی (محله تهران نو)
شهید شواخ: رودکی (محله تهران نو)
شهید عباس افضلی: مهر افروز (محله تهران نو)
شهید کامبیز خشی: مهرجو (محله تهران نو)
شهید علی باستانی: مهرآور (محله تهران نو)
شهید شهرام امیری: مهرپو (محله تهران نو)
شهید گلپایگانی: مهرآگین (محله تهران نو)
شهید کشواد: سلیم
شهید مطهری: تخت طاووس
شهید یوسفی: پاشا
شورا: رضا شاه
هویزه: تکش
نوفل لوشاتو: چرچیل
خاوران: خراسان
کلاهدوز: دولت
کوشک مصری: فروغی
دماوند: تهران نو
دکتر مفتح: روزولت
دکتر فاطمی: سازمان آب / ایران نوین
نبرد: کوکاکولا
غیوری: شهرزاد
فداییان اسلام: رزم آرا
فلاحی: زعفرانیه
سپهبد قرنی: زاهدی / فیشرآباد
مجاهدین اسلام: ژاله
پاسداران: سلطنت آباد
کارگر: ۳۰ متری امیرآباد
وحدت اسلامی: شاپور
جمهوری: شاه
کمیل: بابائیان / شاهرخ
انقلاب: شاهرضا
قائم مقام فراهانی: شاه عباس
شهید کبیری طامه: شاهین شمالی
شهید آرش مهر: شهرآرا
شهید رحمانی: قیطریه
شهید سرتیپ نامجو: گرگان
شهید استاد حسن بنا: مجیدیه
شهید صابونچی: مهناز
شهید دکتر آیت: سیمتری نارمک
شهید ثانی: ۴۶ متری نارمک
شهید باهنر: نیاوران
موسیوند: صالح
شهید بهشتی: عباس آباد
نوفل لوشاتو: فرانسه
سهروردی: فرح
پیروزی: فرح آباد
بلال حبشی: فرح آباد تهران نو
دکتر لواسانی: فرمانیه
برادران حسنی: قعله مرغی
۳۰ تیر: قوام‌السلطنه
فلسطین: کاخ
دکتر علی شریعتی: کوروش کبیر
تقوی: کوشک
کوی نصر: گیشا
حجاب: لس آنجلس
جمهوری اسلامی: نادری / شاه آباد
میرزای شیرازی: نادر شاه
نبرد جنوبی: شاه اسماعیل
داودی: وحیدیه
پاتریس لومومبا: ولیعهد
خالد اسلامبولی: وزرا
جمال الدین اسدآبادی: یوسف آباد
مصطفی خمینی: سیروس
میرداماد: میرداماد
نلسون ماندلا: آفریقا / جردن
واعظی: اسدی
هلال احمر: شیر و خورشید
حدفاصل میدان بهارستان تا چهارراه مخبرالدوله: شاه آباد
حدفاصل چهارراه مخبرالدوله تا چهارراه استانبول: اسلامبول
حدفاصل چهارراه استامبول تا تقاطع ولیعصر: نادری
حدفاصل تقاطع ولیعصر تا میدان جمهوری: شاه
نام جدید و قدیم میدان‌های تهران
میدان انقلاب: میدان ۲۴ اسفند
میدان ۷ تیر: میدان ۲۵ شهریور
میدان استقلال: میدان ۲۸ مرداد
میدان صادقیه: میدان آریاشهر
میدان ۱۵خرداد: میدان ارگ
میدان دکتر فاطمی: میدان جهاد / میدان ایران نوین
میدان حر: میدان باغشاه
میدان امام خمینی: میدان سپه / میدان توپخانه
میدان بهمن: میدان ببعی / میدان کشتارگاه
میدان شهید نامجو: میدان ثریا
میدان شهدا: میدان ژاله
میدان امام حسین: میدان شهناز / میدان فوزیه
میدان آزادی: میدان شهیاد
میدان رسالت: میدان فرح
میدان شمشیری: میدان فرحناز
میدان قیام: میدان شاه
میدان فلسطین: میدان کاخ
میدان توحید: میدان کندی
میدان جمهوری: میدان محمدرضا شاه
میدان ولیعصر (عج): میدان ولیعهد
میدان سلماس: میدان فرحبخش
میدان شهیدان رحیمی: میدان چایچی
نام جدید و قدیم محله‌های تهران
اقدسیه: حصار ملا
آریانا: مالک اشتر
خزانه: فرح آباد
شهرک راه آهن: شهرک گلستان
گیشا: کیشا
صادقیه: آریاشهر
شمیران: شمع
داودیه: ارغوانیه
دزاشیب: دزآشوب / دزج سفلی / ددرشو
محمودیه: عباسیه
نیاوران: گردوی
سرسبیل: رودکی
نام جدید و قدیم پارک‌های تهران
پارک ارم: پارک خرم
پارک دانشجو: پارک پهلوی
پارک طالقانی: پارک جهان کودک
پارک رضوان: پارک بابائیان / قبرستان ارامنه
پارک ۱۷ شهریور: پارک شهباز
پارک لاله: پارک فرح
پارک شریعتی: پارک کوروش
پارک ملت: پارک شاهنشاهی
پارک ولیعصر: پارک ولیعهد