بهار نیوز - راه‌حل دلاری‌سازی اقتصاد عملی‌است؟

گروه اقتصادی: بانک مرکزی آرژانتین روز دوشنبه اعلام کرد که تحلیلگران این بانک، برآورد خود را از تورم سالانه در این کشور برای سال جاری میلادی به ۱۸۵ درصد افزایش داده‌اند. برآورد پیشین آنها که ماه گذشته اعلام شد ۱۸۰.۷ درصد بوده است.
این خبر در حالی اعلام می‌شود که خاویر میلی، نامزد پیروز در انتخابات وعده داده است برای مبارزه با نرخ تورم، دلار آمریکا را جایگزین «پزو» پول رایج این کشور کند و به جنگ سیاست‌های بانک مرکزی برود.آرژانتین سال‌هاست که تحت تاثیر تورمی افسار گسیخته قرار دارد و چنانچه وضعیت آن را با کشورهای غربی مقایسه کنیم، در می‌یابیم که این کشور واقع در آمریکا جنوبی، مدتهاست که همه رکوردها را شکسته است.تنها در سال گذشته، نرخ تورم در این کشور به ۹۵ درصد رسید و همه قیمت‌ها را ظرف یک سال تقریبا دو برابر کرد.
یک سال پیش از آن یعنی در ۲۰۲۱ میلادی نیز نرخ تورم آرژانتین ۵۱ درصد بود و پیش از آن برای مدت ۱۰ سال نرخ تورم در این کشور دورقمی بود.بنا بر گزارش «فرانس انفو» در سال ۱۹۸۹ میلادی نرخ تورم در این کشور تقریباً ۵۰۰۰ درصد و سال بعد از آن نیز ۱۳۵۰ درصد بوده است.در آن زمان، آرژانتین برای جلوگیری از وقوع هر فاجعه مالی، از اقتصاددانان اولترا لیبرال مکتب شیکاگو کمک گرفت و صندوق بین‌المللی پول نیز وارد عمل شد. به این ترتیب آرژانتین واحد پول خود را تغییر داد تا با دلار هماهنگ شود و در عین حال فعالیت را در بسیاری از بخش‌ها خصوصی کرد.در آن زمان با دستور کارلوس سائول منم، رئیس جمهور وقت آرژانتین، دولت غیر از فعالیت‌ها در بخش‌های قضایی، امنیت، آموزش، بهداشت و امور خارجه، برای واگذاری دیگر فعالیت‌ها به بخش خصوصی اعلام آمادگی کرد.با اجرای این سیاست، نرخ تورم کاهش یافت اما نرخ بیکاری همچنان بالا بود. اما از ابتدای دهه ۲۰۱۰ میلادی نرخ تورم بار دیگر صعودی شد.
نتیجه اینکه در حال حاضر و به دلیل افزایش نرخ تورم، ۴۰ درصد از جمعیت حدودا ۴۶ میلیون نفری آرژانتین زیر خط فقر زندگی می کنند.
اکنون خاویر میلی، رئیس جمهور منتخب این کشور که یک اقتصاددان اولترا لیبرال است، ایده دلاری‌سازی اقتصاد را مطرح کرده است؛ با این امید که به معضل اصلی این کشور که هم اکنون یکی از بالاترین نرخ‌های تورم در جهان را دارد، پایان دهد.اگرچه ایدۀ دلاری‌سازی اقتصاد آرژانتین، ایده خیلی جدیدی نیست و پیش از این نیز چند کشور آمریکای لاتین به طور رسمی یا در عمل اجرا شده تا ثبات اقتصادی و مالی را تجربه کنند، اما هرگز کشوری به وسعت آرژانتین و با این تعداد از جمعیت (سومین اقتصاد بزرگ آمریکای لاتین) اقتصاد خود را دلاری نکرده بود.

اما نتیجه اجرای چنین سیاستی در دیگر کشورهای لاتین‌تبار چه بوده است؟

اکوادور
در اکوادور که یک کشور نفتی کوچک با ۱۷ میلیون نفر جمعیت است، سیاست جایگزینی دلار به جای پول ملی (سوکرهsucre) در سال ۲۰۰۰ میلادی اجرا شد. آنهم با هدف مهار کاهش شدید ارزش پول خود و افزایش شدید قیمت‌ها که باعث افزایش تورم می‌شد.اجرای این سیاست باعث کاهش نرخ تورم شد بگونه‌ای که تورم سالانه اکوادور برای سال جاری میلادی حدود ۳ درصد ارزیابی شده است.با این وجود فقر همچنان بر این کشور حاکم است و مردم از تغییر سیاست‌های ارزی به دلار، خاطرات تلخی دارند.
جوزفینا آربولدا که ۷۰ سال دارد، می‌گوید: «دلاری شدن زندگی ما را ویران کرد. قیمت‌ها ناگهان چند برابر شد و ما دیگر مفهوم ارزش پول را از دست دادیم. کارشناسان از ثبات می‌گویند اما فقر وجود دارد. همه چیز گران شده و دلم برای "سوکره" تنگ شده است.»

السالوادور
کشور ۶.۳ میلیون نفری السالوادور در ژانویه ۲۰۰۱ میلادی واحد پول خود «کولون» را به دلار تغییر داد. هدف دولت از این کار نیز افزایش جذابیت السالوادور برای سرمایه‌گذاران خارجی بود.این کشور در سال ۲۰۲۱ میلادی نیز بیت کوین را به عنوان ارز قانونی پذیرفت. به این ترتیب نرخ تورم در السالوادور در سال ۲۰۲۲ میلادی به ۷.۳۲ درصد رسید و برای سال ۲۰۲۳ میلادی نیز نرخ تورم ۳.۳ درصدی پیش‌بینی می‌شود.با این وجود سزار ویلونا، اقتصاددان مستقل معتقد است که دلاری‌شدن «اثرات معکوس» خود را نیز داشته است و با اجرای این سیاست «قیمت کالاها و خدمات بصورت انفجاری افزایش یافته است».
او می‌گوید: «همیشه این فقرا هستند که در این مواقع، هزینه‌های سنگین تغییر سیاست‌ها را پرداخت می‌کنند.»

پاناما
کشور پاناما از سال ۱۹۰۴ میلادی در کنار واحد پول ملی خود یعنی «بالبوآ» از دلار آمریکا نیز استفاده می‌کند.این سیاست، اندکی پس از استقلال این کشور از کلمبیا و نزدیک شدنش به ایالات متحده در جریان ساخت کانال پاناما به اجرا گذاشته شد.در حال حاضر نرخ تورم سالانه در پاناما زیر ۳ درصد است. با این وجود بر اساس گزارش بانک توسعه بین‌آمریکایی، این کشور کوچک دارای ۴.۲ میلیون نفر جمعیت، یکی از نابرابرترین کشورهای آمریکای لاتین است.

ونزوئلا
ونزوئلا با ۲۸ میلیون نفر جمعیت، از پایان سال ۲۰۱۸ میلادی یعنی زمانی که دولت کنترل بر ارز را کاهش داد تا از یک بحران حاد ناشی از تورم شدید و کمبود پول محلی (بولیوار) خارج شود، بطور غیررسمی دلاری شدن را تجربه کرده است.این کشور اگرچه چهار سال پس از اجرای این سیاست از بحران «ابر تورم» خارج شد، اما همچنان یکی از بالاترین نرخ‌های تورم در جهان را دارد که بنا بر گزارش بانک مرکزی، در ماه سپتامبر ۳۱۷ درصد بوده است.
به این ترتیب دلار آمریکا که نماد «امپریالیسم آمریکایی» و «دشمن انقلاب» محسوب می‌شود، هم اکنون به ارزی با بیشترین گردش در کشور تبدیل شده است؛ بویژه آنکه کاهش شدید ارزش «بولیوار» استفاده از آن را برای پرداخت هزینه کالاها و خدمات غیرممکن کرده است.