گروه سلامت: سرگیجه علت ها و انواع مختلفی دارد . اکثر سرگیجه ها به دلیل مشکلات گوش داخلی ایجاد می شوند ولی انواعی از سرگیجه ها نیز وجود دارند که باید به سرعت بررسی شوند. در این مقاله ما معرفی انواع سرگیجه و راههکارهای مواجهه با آن پرداخته ایم
به گزارش ایسنا سرگیجه انواع مختلفی دارد و در یک دیدگاه به دو گروه سرگیجه های واقعی و گیجی و منگی طبقه بندی می شوند. سرگیجه های واقعی به صورت احساس چرخش خود و یا محیط اطراف هستند در حالیکه در گیجی و منگی احساس چرخش وجود ندارد در عوض احساس تلوتلو خوردن، سبکی سر، کشیده شدن به یک سمت و سیاهی رفتن چشم وجود دارد.
سرگیجه های واقعی که از نوع چرخشی هستند معمولا به علت وجود مشکل در سیستم تعادل گوش داخلی ایجاد می شوند. بیماریهای گوش داخلی که ایجاد سرگیجه می کنند شامل BPPV ، بیماری منییر، لابیرنتیت ، نوریت هستند. سرگیجه های گوش معمولا ناگهانی و حمله ای هستند. سایر عوامل ایجاد سرگیجه ناگهانی بجز بیماری های گوش عبارتند از سکته، فشار خون پایین،افت قند خون ، بیماری های قلبی عروقی، کم آبی ، خستگی، شرایط سلامت روان و سایر مسائل باشد.
درهنگام بروز سرگیجه ناگهانی چه کاری انجام دهیم
مسائل مختلف سلامتی می توانندعلت سرگیجه و سرگیجه ناگهانی شوند و برخی از آنها جدی تر از دیگران هستند. به همین دلیل، هرکسی که شروع ناگهانی هر یک از این مشکلات را تجربه می کند باید راهنمایی پزشکی دریافت کند.
اکثر سرگیجه های ناگهانی و حمله ای به دلیل بیماری های گوش داخلی ایجاد می شوند، اما گاهی سرگیجه ناگهانی ممکن است نیاز به مراقبت های پزشکی فوری داشته باشد. به عنوان مثال، برخی از مشکلاتی که می تواند همراه با سرگیجه باشد، نشانه های سکته مغزی است، از جمله تغییر در بینایی یا گفتار، بی حسی یا ضعف در صورت یا یک یا چند اندام. در صورتی هریک از علائم گفته شده را همراه با سرگیجه داشتید هرچه سریعتر با اورژانس تماس بگیریداگر سرگیجه ناگهانی ادامه یابد، دوباره عود کند یا با موارد زیر بروز کند، باید به پزشک مراجعه کنید :
از دست دادن شنوایی
سایر تغییرات در شنوایی، مانند صدای زنگ در گوش
زمین خوردن و سایر مشکلات راه رفتن
مشکل در صحبت کردن
درد قفسه سینه
هرگونه تغییر در بینایی، مانند تاری
بی حسی در اندام ها یا صورت
حالت تهوع
سردرد غیر معمول یا شدید
همچنین، هرکسی که سرگیجه و سردرد شدید ، تب بالا یا حالت تهوع دارد باید فورا با اورژانس تماس بگیرد.
سرگیجه ناگهانی
کمک های اولیه برای آرام کردن سرگیجه شامل موارد زیر است
در یک اتاق تاریک و ساکت دراز بکشید.
آب بنوشید
سر را به آرامی و با احتیاط حرکت دهید.
سعی کنید آرام باشید، مانند استفاده از تکنیک های آرامش بخش.
برای کاهش احتمال افتادن از عصا استفاده کنید.
با استفاده از دو یا چند بالش، سر را کمی بالا آورده بخوابید.
به آرامی از رختخواب خارج شوید و قبل از ایستادن لحظه ای روی لبه بنشینید.
همچنین سعی کنید از خم شدن برای برداشتن اجسام و کشش گردن خودداری کنید. به جای خم شدن، چمباتمه بزنید تا بدن را پایین بیاورید.
برای تست سرگیجه به کجا مراجعه کنیم؟
بعد از گذر از مرحله حاد سرگیجه در صورتی که سرگیجه شما ناشی از مشکلات خطرناک مانند سکته نباشد و سرگیجه همچنان ادامه دارد باشد برای تشخیص علت سرگیجه باید تست سرگیجه برای شما انجام شود . برای انجام تست سرگیجه باید به مراکز سرگیجه مراجعه کنید
من سرگیجه دارم چرا باید به مرکز شنوایی مراجعه کنم
اگر دچار سرگیجه شده اید و به دنبال تشخیص علت و درمان آن هستید شاید برایتان عجیب باشد که پزشک مراجعه به مرکز شنوایی را به شما توصیه می کند. چرا برای سرگیجه باید تست های شنوایی انجام دهید.
حفظ تعادل در بدن به عهده گوش داخلی، چشم ها و سیستم عضلات است .بخش اصلی حفظ سیستم تعادل در گوش داخلی قرار دارد. متخصص شنوایی شناسی که دارای مدرک دکترای تخصصی در این زمینه باشد بیشترین دانش را در مورد سیستم تعادل واقع در گوش داخلی دارد و ارزیابی های تعادلی گوش داخلی علاوه بر ارزیابی های شنوایی جزو مسئولیتهای اصلی این متخصص می باشد.
با مراجعه به مرکز شنوایی ممکن است دو نوع تست برای شناسایی علت سرگیجه انجام شود
تست های شنوایی سرگیجه
تست های شنوایی معمول یک راه تشخیص اولیه علت سرگیجه است . نتیجه این تست ها نشان می دهد که آیا ممکن است ویروس ها با حمله به گوش داخلی عدم تعادل را ایجاد کرده اند یا خیر. این تست ها همچنین نشان می دهند که آیا ممکن است تغییرات جریان خون و عدم خون رسانی مناسب به گوش داخلی علت سرگیجه است یا خیر. تغییر فشار درمایع گوش داخلی نیز می تواند در تست های شنوایی خود را نشان دهد.
تست های تعادلی سرگیجه
در مرکز شنوایی و تعادل آوای امید علاوه بر تست های عمومی شنوایی تست های تخصصی سرگیجه و تعادل نیز انجام می شود. اگر شما دچار سرگیجه هستید، مراجعه به یک مرکز شنوایی سنجی ممکن است به دلایل زیر مفید باشد:
۱. بررسی علت سرگیجه: سرگیجه میتواند از عوامل مختلفی ناشی شود، که مهمترین آن مشکلات گوش و شنوایی است. با مراجعه به یک متخصص شنوایی سنجی، و انجام تست های سرگیجه که می بایست توسط متخصص شنوایی شناسی انجام شودعلت سرگیجه شما مورد بررسی قرار میگیرد و اقدامات مناسب برای تشخیص و درمان آن ممکن است انجام شود.
۲. آزمایش دهلیزی: سرگیجه ممکن است ناشی از اختلالات دهلیزی باشد که به تعادل و استقرار صحیح بدن مربوط میشوند. آزمایش دهلیزی با استفاده از ابزارها و تجهیزات مخصوص میتواند علت سرگیجه را تشخیص دهد و درمان مربوطه را مشخص کند.
۳. مشاوره و درمان: متخصصان سرگیجه میتوانند به شما مشاوره دهند و درمانهای مناسب را تجویز کنند. این شامل تغییرات در رژیم غذایی، مانور درمانی، داروها و روشهای تسکین سرگیجه میشود.
چه تست هایی برای تشخیص علت سرگیجه انجام می شود
برای تشخیص سرگیجه، متخصصان شنوایی شناسی ممکن است از آزمایشات و تستهای مختلف استفاده کنند. در زیر، چند آزمایش معمول جهت تشخیص سرگیجه ذکر شده است:
تست سرگیجه VNG
این آزمایش برای بررسی عملکرد دهلیز (بخشی از گوش داخلی که با حس تعادل سروکار دارد) استفاده میشود. آزمایشهای دهلیزی شامل تست های اکولوموتور آزمون کالریک، آزمون صندلی چرخان و آزمون هدایت الکتریکی دهلیزی میشوند.تست VNG (Videonystagmography) یکی از آزمایشات است که برای ارزیابی و تشخیص اختلالات تعادلی و عملکرد دهلیزی استفاده میشود. این آزمایش بر روی چشمها و حرکات چشمها در پاسخ به تحریکهای مختلف تمرکز دارد.در آزمایش VNG، بیمار در حالت نشسته قرار میگیرد و یک سری تحریکات به صورت حرکتی یا تحریکات نوری به چشمها اعمال میشود. سیستم ویدئویی ثبت کننده، حرکات چشم را در طول آزمایش ضبط میکند و اطلاعاتی درباره واکنش چشم به تحریکات به دست میآید.
آزمایش VNG شامل چندین قسمت میشود که عبارتند از:
آزمون نیستاگموس: در این آزمون، حرکات ناخواسته و سریع چشم (نیستاگموس) در پاسخ به تحریکات مختلف ارزیابی میشود. مثلاً، اطلاعاتی درباره حرکات چشم در حین حرکت سریع سر شما، نگاه کردن به جهتهای مختلف یا تغییرات در قواعد دید دریافت میشود.
آزمون کالریک: در این آزمون، هوای گرم یا سرد به داخل گوش ارائه می شود تا واکنش دهلیزی بررسی شود. این آزمون برای تشخیص اختلال در یک یا هر دو دهلیز استفاده میشود.
آزمون تغییر موقعیت سر: در این آزمون سر بیماردر موقعیتهای مختلفی قرار می گیرد و پاسخ سیستم تعادلی در گوش به این موقعیت های سر توسط دوربین های مخصوص ثبت می شود این تست شایع ترین علت سرگیجه یعنی BPPV را نشان می دهد
تست ECoG
تست الکتروکوگلوگرافی (Electrocochleography، اختصاراً ECoG) یکی از آزمایشات شنوایی سنجی است که برای تشخیص و بررسی فشار مایع گوش داخلی و اختلالات گوش داخلی، به ویژه اختلالات دهلیزی (عملکرد دهلیز) استفاده میشود. این آزمایش برای اندازهگیری فعالیت الکتریکی از دهلیز و عصب شنوایی در پاسخ به محرک های صوتی استفاده میشود.
در آزمایش الکتروکوکلوگرافی، یک الکترود مخصوص به صورت غیرتهاجمی روی پوست پشت گوش یا داخل کانال گوش قرار میگیرد. سپس تحریکات صوتی به گوش بیمار اعمال میشود و فعالیت الکتریکی به دست آمده از دهلیز و عصب شنوایی توسط الکترود ضبط میشود. سیگنالهای الکتروفیزیولوژیکی ثبت شده سپس تحلیل و تفسیر میشوند تا به تشخیص و ارزیابی اختلالات شنوایی و دهلیزی کمک کنند.آزمایش الکتروکوگلوگرافی میتواند در تشخیص اختلالات مانند اکوستیک نورما، منییر (Meniere)، اختلالات دهلیزی مرتبط با عفونتها و التهابات، و سایر اختلالات شنوایی و دهلیزی مفید باشد.
همچنین، بسته به شدت و علت سرگیجه، متخصص شنوایی شناسی ممکن است سایر آزمایشات تشخیصی مانند آزمایشهای تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا MRI یا آزمایشهای خون برای بررسی علت احتمالی غیرگوشی سرگیجه توصیه کند.