از بس سریال خشن دیده‌اند دیگر نمی‌ترسند!

به گزارش ایسنا،در «زخم کاری: بازگشت» سرنوشت ۱۰ شخصیت سریال به مرگ منتهی شد که اغلب هم به طرز فجیعی کشته شدند. حال باید پرسید اصرار به ایجاد این میزان خشونت از کجا نشأت گرفته است؟ و اساسا چه دلایلی برای به تصویر کشیدن این میزان خون و خونریزی وجود دارد؟

بازنمایی هیجانات منفی و محرک
دکتر سیما فردوسی درباره علت گرایش سازندگان سریال‌ها به خشونت و دنبال کردن رد خون در بسیاری از آثار تولیدی و تاثیرات ناشی از آن، توضیح می‌دهد: یکی از دلایل ساخت چنین سریال‌هایی الگوبرداری از فیلم‌های غربی است که در حال شکل گرفتن است. شاید فکر می‌کنند با ساخت چنین کارهایی می‌توانند در مخاطب خود یک نوع تحرک و هیجان ایجاد کنند. به هر حال مخاطبانی هستند که دوست دارند کارهایی ببینند که برایشان تولید هیجان کند. حال فیلم‌هایی که در آن وحشت و ترس هست به نوعی هیجان را ایجاد می‌کند اما هیجانی که منفی و محرک است.

وی ادامه می‌دهد: سازندگان ما هم با اقتباس از فیلم‌هایی با این میزان خشونت و با الگو گرفتن از فیلم‌های غربی، فکر می‌کنند برای مخاطب اثری جذاب تولید می‌کنند؛ در حالی که این کارها، آثار روانی مخربی روی مخاطب می‌گذارند؛ به ویژه بر افرادی که در سنین پایین‌تری قرار دارند تاثیرات مخرب‌تر است؛ اگرچه در ابتدای پخش هشدار داده می‌شود که این فیلم یا سریال حاوی صحنه‌های خشن و نامناسب برای بچه‌های زیر ۱۴ سال است، ولی خیلی‌ها رعایت نمی‌کنند و بسیاری از بچه‌های امروزی ابزار فضای مجازی را در اختیار دارند.
فردوسی با هشدار نسبت به اینکه این میزان ترس و وحشت بالا می‌تواند فرد را منزوی و گوشه‌گیر کند، تاکید می‌کند: این میزان خشونت می‌تواند به لحاظ برخوردهای اجتماعی بر روی افراد تاثیر بگذارد و خود، تبدیل به ترس‌ها و هیجانات دیگری شود؛ آنگونه که هیجانات می‌توانند از یک محرک به محرک دیگر تبدیل شوند. مخاطبان دیگر نمی‌ترسند!
این روانشناس در ادامه می‌گوید: وقتی مخاطب از دیدن آثار تکراری خسته می‌شود، زمینه برای ساخت چنین آثاری با هدف ایجاد هیجان فراهم می‌شود؛ چراکه به دنبال کار نو و متفاوت هستند که این فیلم‌ها این تفاوت را ایجاد می‌کنند. مخاطبان به دلیل اینکه مدام آثار ترسناک و وحشتناک دیده‌اند، با هر چیزی نمی‌ترسند و برایشان امری عادی شده است؛ بنابراین سازنده تلاش می‌کند میزان ترس و وحشت را شدید کند و به این نوع کارها بپردازد ترس را از این قالب برای مخاطب ایجاد می‌کند.

هرچه ترس و خشونت بیشتر، مخاطب بیشتر
فردوسی با اشاره به افزایش ساخت کارهایی مشابه «زخم کاری» بیان می‌کند: در حال حاضر رقابتی هم بین ساخت چنین کارهایی با این میزان ترس و خشونت، ایجاد شده است. به هر حال فیلسازان با یکدیگر رقابت می‌کنند و وقتی ببینند فیلم و سریالی ساخته شده است که میزان مخاطب بالایی دارد، سعی می‌کنند آنها هم از همان روش یعنی بیشتر کردن میزان ترس و خشونت استفاده کنند. اما خوب است که قبل از ساخت این کارها، میزگردی هم از طرف جامعه‌شناسان، روانشناسان و روانپزشکان برای افرادی که با مسائل روبه‌رو هستند، تشکیل شود و از آنها هم نظرخواهی شود؛ اینکه آیا این میزان خشونت خوب است و چه تایمی می‌تواند داشته باشد و تمام نکاتی که جای سوال است قبل از ساخت کار با صاحب‌نظران صحبت شود و نظرات آنها را هم اعمال کنند.

«زخم کاری» نمی‌تواند دور از جامعه باشد
این روانشناس در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با ایسنا با اعتقاد بر اینکه آثاری که ساخته می‌شود نمی‌تواند از آنچه در جامعه اتفاق می‌افتد، دور باشد، تصریح می‌کند: معمولا کارهایی هم که ساخته می‌شود، نمادی از واقعیت‌های جامعه هم هست. همان‌طور که مشاهده می‌کنید، جنگ‌ها بیشتر شده، خون و خونریزی زیاد شده، هر شبکه‌ای که می‌زنی اعم از داخلی و خارجی کشتار و جنگ و خونریزی را نشان می‌دهد. بنابراین این آثار هم کمی تحت تاثیر جریاناتی است که در اجتماع می‌گذرد و برگرفته از وقایعی است که در اجتماع وجود دارد.

وی ادامه می‌دهد: به این نکته باید توجه شود که ذهنیت نویسنده و فیلمساز برگرفته از اتفاقات جامعه است و نمی تواند خیلی با آن چیزی که در اطرافش می‌بیند، بیگانه باشد. اما به هر حال وقتی پدیده‌ای به صورت فیلم و سریال درمی‌آید، قاعدتا باید کمی رنگ و لعاب آن را بیشتر کنند؛ به نوعی که اگر تم ترسناک دارد، میزان ترس آن را بیشتر کنند و به طور کلی کمی غلظت آن را بیشتر می‌کنند تا تاثیر بیشتری روی مخاطب بگذارد اما در اصل برگرفته از آن چیزی است که در محیط وجود دارد.

سیما فردوسی در پایان با بیان اینکه آثاری از جنس «زخم کاری» در کنار هیجاناتی که دارد می‌تواند بدآموزیی‌هایی هم داشته باشد، در این زمینه توضیح می‌دهد: برای برخی از افراد ممکن است زمینه انجام چنین رفتارهایی ـ حال به شکل پنهان ـ فراهم باشد که با دیدن چنین صحنه‌هایی چیزهایی را یاد می‌گیرند. خوب است اثرات این میزان خشونت پیش از ساخت کار بررسی شود و فقط به این فکر نباشند که این فیلم چقدر خشونت و جذابیت خواهد داشت.