گروه بین الملل: بر اساس آمارها بسیاری از امامان جماعت و مبلغان اسلامی در آلمان از ترکیه به این کشور اعزام شدهاند. این موضوع از مدتها پیش به موضوعی بحثبرانگیز در میان محافل سیاسی و اجتماعی آلمان تبدیل شده بود. اما اینک بر اساس توافقی که میان دولت آلمان و ترکیه صورت گرفته است قرار شده که این رویه به طور تدریجی متوقف شود و امامان جماعت جدید در آلمان دورههای آموزشی بگذرانند.
با توجه به توافق صورت گرفته بر سر ارائه یک جدول زمانی مبنی بر پایان دادن به اعزام امامان جماعت به آلمان، قرار است که این شرایط در آینده تغییر کند. در حال حاضر مبلغان دینی و واعظان مذهبی، که معمولا به مدت چهار سال به عنوان کارمند دولتی ترکیه به آلمان اعزام میشوند، در مشی کاری خود از دستورالعملهای صادرشده از آنکارا پیروی میکنند و غالبا تنها اطلاعات ناقصی از واقعیت زندگی در جامعه آلمان دارند.
بر اساس اعلام وزارت کشور آلمان، حدود ۱۰۰۰ مبلغ دینی وابسته به نهاد مذهبی دیانت ترکیه که در آلمان کار میکنند، طی چند سال آینده به تدریج با امامان جماعتی جایگزین خواهند شد که در خود آلمان دورههای آموزشی گذرانده باشند.
امامان جماعت وابسته به نهاد مذهبی دیانت عمدتا در مساجد اتحادیه ترکیاسلامی در امور دینی "دیتیب" (DITIB) فعالیت میکنند. بر اساس اطلاعات اعلام شده از سوی دولت آلمان، دهها تن از این مبلغان مذهبی نیز در دو مجموعه به نامهای اتحادیه انجمنهای فرهنگی ترکی-اسلامی در اروپا (ATIB) و همچنین Milli Görüs مشغول به فعالیتاند که نام آنها در گزارش سالانه اداره حفاظت از قانون اساسی آلمان ذکر شده است.
بر اساس توافق اخیر و به منظور کاهش نفوذ دولتهای خارجی، مسئولیت مبلغان دینی در سال ۲۰۲۴ دیگر نباید بر عهده سرکنسولگری ترکیه باشد بلکه این مسئولیت باید تا پیش از پایان دوره واعظان کنونی به دیتیب منتقل شود.
دورههای آموزشی برای واعظان دینی اسلامی در آلمان
دولت آلمان همچنین در نظر دارد که آموزش امامان جماعت و مبلغان مذهبی اسلامی، در داخل خود آلمان انجام شود. این دورههای آموزشی که فارغالتحصیلان دروس الهیات اسلامی میتوانند برای آن درخواست دهند، باید شامل سه پایه اصلی تدریس آلمانی، آموزههای دینی اسلامی و همچنین تاریخ آلمان و مسائل و ارزشهای سیاسی-اجتماعی این کشور باشد.
نانسی فزر، وزیر کشور آلمان با اعلام خبر توافق میان آلمان و دولت ترکیه اظهار داشت: «خوشحالم که پس از مذاکرات طولانی، توانستیم برای نخستین بار با ترکیه به توافقی دست پیدا کنیم که به اعزام امامان دولتی از ترکیه پایان میدهد.»
فزر افزود: «ما میخواهیم امامان جماعت در گفتگوی بیندینی حضور داشته باشند و مسائل اعتقادی را در جامعهمان مطرح کنند.»
اتحادیه ترکی ـ اسلامی در امور دینی دربرگیرنده نزدیک به ۹۰۰ انجمن اسلامی مساجد است که در سراسر آلمان پراکندهاند و حدود ۷۰ درصد مسلمانان ساکن آلمان را زیر پوشش خود دارند.
این اتحادیه ارتباط نزدیکی با وزارت دیانت ترکیه دارد و به ابتکار مقامهای این وزارتخانه تاسیس شده تا مهاجران ترک ساکن آلمان را در چارچوب یک اسلام سکولار سازماندهی کند. "دیتیب" ارتباط تنگاتنگی با دولت ترکیه دارد و امامجماعتهای مساجد آن کارمندان وزارت دیانت ترکیه هستند.
سالها پیش به ویژه در جریان سفر سال ۲۰۱۸ رجب طیب اردوغان رئیسجمهوری ترکیه به آلمان، برخی از مقامات آلمانی ضمن هشدار نسبت به سیاسی شدن و جانبدار بودن اتحادیه ترکیاسلامی در امور دینی خواستار آن شده بودند که فعالیت "دیتیب" در صورتی که نخواهد مستقل از دولت ترکیه عمل کند باید زیر نظر سازمانهای اطلاعاتی آلمان قرار گیرد.