بهار نیوز - «رزیدنتی» شغل است یا دوره دانشجویی؟

گروه جامعه: رئیس شورای عالی نظام پزشکی با تاکید بر لزوم حفظ حقوق انسانی رزیدنت‌ها در مراکز درمانی، در عین حال «تفکیک مرز مخدوش آموزش و اشتغال در دوره دستیاری پزشکی» را خواستار شد.
بنابر اعلام روابط عمومی سازمان نظام پزشکی، دکتر محمود فاضل درباره مباحث مطرح در زمینه سختی کار رزیدنت‌ها و همچنین مباحث مرتبط با خودکشی در این گروه پزشکی گفت: در یک پروژه پژوهشی محدود علت خودکشی رزیدنت‌ها بررسی شده است که نشان می‌دهد درصد خودکشی در جامعه پزشکی به تناسب اجتماع‌شان حدود ۱۰ برابر دیگر افراد جامعه است. خودکشی در جامعه پزشکی در حالی بسیار خطرناک و خطر ساز است که بخشی از این مسئله ناشی از رفتار با رزیدنت‌ها است.
رئیس شورای عالی نظام پزشکی درباره وجود نوعی بلاتکلیفی در دوره رزیدنتی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر رزیدنتی به معنای دوره دانشجویی است چرا یک فرد دانشجو تمام وقت است؟ یا اگر تمام وقت کار می‌کند چرا رزیدنتی شغل محسوب نمی‌شود؟ اظهار داشت: مرز اینکه رزیدنتی شغل یا دوره دانشجویی است در هم آمیخته است. دستیاران پزشکی از مزایای شغلی و تحصیلی برخودار نیستند؛ این در حالی است که قانون گذار موظف است زمینه‌ای را برای آموزش ایجاد کند که وی دغدغه‌ای بجز کسب دانش و مهارت نداشته باشد و ضمن ایجاد و حفظ امید، رفاه متعارف ایشان را فراهم کند. در حالیکه رزیدنت‌ها هیچ یک از این چند وجه را ندارند و هم اکنون دوره دستیاری پزشکی، بسیار دشوار و غیر قابل مقایسه با موارد مشابه است.
رئیس شورای عالی نظام پزشکی با بیان اینکه دغدغه‌های معیشتی، نگرانی‌های شغلی، سختی‌های کار و آینده مبهم حداقل چهار مولفه‌ای است که رزیدنت‌ها را آزار می‌دهد، گفت: در حال حاضر ما شاهد یک مرز مخدوش شده شغلی و آموزشی در وضعیت رزیدنت‌ها هستیم. پزشک عمومی پس از ورود به دوره دستیاری باید برخی مهارت‌ها را آموزش ببیند، اما مسئله این است که حقوق انسانی رزیدنت‌ها زیر پا گذاشته می‌شود. یک رزیدنت در بهترین حالت در سن حدود ۴۰ سالگی فوق تخصص می‌شود اما آیا در این مدت تحصیل که بهترین دوران عمرشان است شرایطی فراهم کرده‌ایم که رزیدنت‌ها به جز تحصیل و درس به امورات دیگر زندگی هم بپردازند؟ دست اندرکاران نظام سلامت و مجلس شورای اسلامی باید به مطالبات رزیدنت‌ها رسیدگی کنند.
فاضل در ادامه افزود: مسئولیت مدنی در دوره تربیت رزیدنتی نباید تماما به رزیدنت‌ها تحمیل شود، بلکه تابع درجات و روش‌هایی است که از آن پیروی می‌کند. البته سازمان نظام پزشکی نیز در این زمینه باید نقش خودش را ایفا کند. ما در نظام پزشکی بر اساس قوانین ۲ و ۳ که سازمان را به تنظیم روابط شغلی بین حرف پزشکی مامور کرده و همچنین در بند «ر» و «س» که مداخلات و مشارکت در آیین نامه‌های ارزشیابی در بخش‌های دولتی را به سازمان نظام پزشکی محول کرده، این آمادگی را داریم که با نهادهای مربوطه مثل وزارت بهداشت و وزارت رفاه، این آیین نامه‌ها را به نحوی درست اعمال کنیم.
به گفته وی؛ وزارت بهداشت آیین نامه‌هایی نگاشته است اما همین آیین نامه‌ها بعد از طی مراحل آزمون و خطا مورد تائید رزیدنت‌ها نیست و کارایی و بهره وری لازم را ندارد. بنابراین لازم است به فوریت کارگروهی فرابخشی متشکل از سازمان نظام پزشکی، وزرات بهداشت و سایر نهادها و ارگان‌ها در مرتبه کارشناسی برای بررسی مشکلات رزیدنت‌ها تشکیل شود.
رئیس شورای عالی نظام پزشکی درباره موضع صریح سازمان نظام پزشکی مبنی بر تبدیل دوره دستیاری به شغل نیز عنوان کرد: موضع واضح ما این است مرز مخدوش شده آموزش و شغل برای رزیدنت‌ها مشخص شود؛ البته این امر نشدنی است مگر اینکه جلسات مشترکی بین وزارت بهداشت، وزارت رفاه و سازمان نظام پزشکی تشکیل شود و به این جمع‌بندی برسیم که اگر فقط به سمت شغل برویم و رزیدنتی پیشه تلقی شود برخی از موضوعات آموزش فدا می‌شود، اگر دستیاری را صرفا دوره آموزشی در نظر بگیریم باید بسیاری از مواردی که اکنون رزیدنت‌ها درگیر آن هستند، کنار گذاشته شود. نهایتا پرورش پزشکان دانا، متبحر و متعهد به بیمار، هدف تیم آموزشی و درمانی است.
فاضل با تاکید بر اینکه رزیدنت‌ها باید از حد اعلای مزایای معیشتی، رفاهی، بدون دغدغه ذهنی و امید به آینده برخودار باشند، گفت: آیا فکر کرده‌ایم همین رزیدنت‌ها وارد کدام فضای اقتصادی شغلی می‌شوند؟ آیا این فضا، تعرفه را برای آن‌ها تعیین کرده است؟ آیا این فضا رزیدنت‌ها را به نقاطی می‌فرستند که تعادلی بین دریافتی و مخارج وجود داشته باشد یا این مکان‌ها بسیار دور از دسترس هستند؟ آیا بین کسانی که فارغ التحصیل می‌شوند و کسانی که وارد دوره دستیاری می‌شوند، تعادلی برقرار است؟ افزایش حدود ۲۰ درصد به ظرفیت دانشجویان پزشکی در سال چه توجیه منطقی دارد؟ دانشجویان مشمول افزایش ظرفیت پزشکی ۱۴ سال بعد وارد حوزه درمان می‌شوند آیا همین الان نمی‌توانیم از ظرفیت ۱۴ هزار رزیدنت موجود استفاده کنیم؟ آیا نمی‌شود همزمان که رزیدنت‌ها در شیفت آموزشی‌شان هستند بتوانند بخش دیگری از زمان‌شان را به پیشه پزشکی در بخش خصوصی بپردازند؟ اتفاقا ما موافق این هستیم چون بخش عمده‌ای از مهارت‌ها در پزشکی از فعالیت در بخش خصوصی بدون حضورمدیران و اساتید بدست می‌آید.
وی عنوان کرد: وزارت بهداشت، وزارت رفاه و کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی باید حدود وظایف رزیدنت‌ها را در نظر بگیرند. باید به سمتی برویم که رزیدنت‌ها به جز دغدغه آموزش هیچ دغدغه دیگری نداشته باشند. تمام ما در فردای روزگار به این پزشکان مراجعه می‌کنیم اگر این دغدغه‌ها برطرف نشود و بر کیفیت آموزش آن‌ها تاثیر داشته باشد، همه جامعه آسیب می‌بینند.
فاضل با اشاره به مهاجرت شغلی پزشکان نیز عنوان کرد: چنانچه بخواهیم پزشکان را در محل زندگی یا رشته تحصیلی‌شان ماندگار کنیم و مهاجرت بین رشته‌ای و مهاجرت شغلی و جغرافیایی رخ ندهد، اولین راهکار آن تامین شرایط معیشت، رفاه و آینده کاری پزشکان است؛ البته مسئولیت این کار در اختیار وزارت بهداشت به تنهایی نیست و یک موضوع فرابخشی است.