بهار نیوز - سناریوهای اسرائیل برای امروز و فردای غزه

واکنش‌های منفیِ گسترده به طرح فرستادن ساکنان غزه به کنگو

گروه بین الملل: اسرائیل وعده داده است که حماس را از بین خواهد برد و سایر گروگان‌های حماس را آزاد خواهد کرد، اما مشخص نیست که در صورت رسیدن به این اهداف، چه برنامه‌ای برای آینده نوار غزه دارد و چشم‌انداز تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی در کجای این سپهر قرار خواهد داشت.
با گذشت نزدیک به سه ماه از آغاز جنگ در نوار غزه، دولت اسرائیل هنوز طرح کلی روشنی برای آینده نوار غزه ارائه نکرده است؛ اما آنچه به نظر می‌رسد این است که اسرائیل در نظر دارد تا وارد مرحله تازه‌ای از تهاجم خود شود.
مقامات این کشور روز دوشنبه اعلام کردند که ارتش اسرائیل در ماه ژانویه نیروهای خود در غزه را کاهش خواهد داد و وارد مرحله بومی‌سازی‌تر شده از عملیات «پاکسازی» می‌شود که آن نیز احتمالا چند ماه به درازا خواهد انجامید.
کاهش تعداد نیروهای اعزامی اسرائیل به نوار غزه این امکان را فراهم می‌آورد که برخی از نیروهای ذخیره بتوانند به زندگی روزمره شخصی خود بازگردند و اقتصاد آسیب دیده اسرائیل را تقویت کنند.
رویترز به نقل از یک مقام آمریکایی نوشته است که احتمالا این تصمیم نشان دهنده گذار به سمت کاهش شدت عملیات در شمال نوار غزه باشد؛ دقیقا همان چیزی که واشنگتن از اسرائیل خواسته بود.
ساکنان منطقه شیخ رضوان در شهر غزه، درست جائیکه حمله اسرائیل ابتدا در آن نقطه متمرکز بود، خبر دادند که تانک‌های اسرائیلی پس از ۱۰ روز نبرد شدید به عقب‌ برگشتند.
ساکنان محلی همچنین خبر دادند که تانک‌های اسرائیلی از منطقه المیناء در شهر غزه و بخش‌هایی از منطقه تل‌الحوا عقب‌نشینی کردند. این موارد در حالی است که نیروهای ارتش اسرائیل همچنان مواضع خود در جاده ساحلی غزه را حفظ کردند.
روزنامه تایمز اسرائیل ، نحوه سیاست‌گذاری‌ها در اسرائیل را متناقض و مبهم توصیف می‌کند؛ چنانچه برخی از مقامات مانند یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل اظهار داشت که هر وقت که جنگ تمام شود آنگاه «مسئولیت اسرائیل در مورد زندگی روزمره در نوار غزه» نیز پایان خواهد یافت و باری بر دوش اسرائیل نخواهد بود.
این در حالی است که کسان دیگری همچون «بتسالل اسموتریچ» وزیر دارایی اسرائیل معتقد هستند که بعد از پایان جنگ، اسرائیل تازه باید ساخت شهرک‌های اسرائیلی در نوار غزه را آغاز کند.
بنی گانتس، رهبر حزب وحدت ملی اسرائیل نیز پس از پیوستن به ائتلاف حکومتی بنیامین نتانیاهو در پی حمله حماس در هفتم اکتبر، بلافاصله خواستار تدوین راهبردی برای خروج از نوار غزه شد؛ چه بسا ایالات متحده آمریکا نیز هشدارهای لازم را داده بود که اسرائیل نمی‌تواند برای مدت نامعلومی در غزه باقی بماند.
اما آفی دیختر، یکی دیگر از اعضای کابینه امنیتی اسرائیل معتقد است که «بدون نابودی زیرساخت‌های حماس و سرنگونی توانایی‌های حکومتی آن، نمی‌توان پایانی برای جنگ متصور بود.»
در همین حال، گزارش شده است که نتانیاهو در روزهای اخیر چندین بار درخواست روسای امنیتی در خصوص تصمیم‌گیری برای دوران پس از جنگ را رد کرده است.
در عوض، دفتر نتانیاهو اعلام کرده است که او به معتمدان ارشد خود از جمله ران درمر، وزیر امور راهبردی که اخیراً در واشنگتن با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در مورد «حکومت و امنیت در غزه» گفتگو کرده بود، دستور داده است تا برای ارزیابی اولیه در این زمینه آماده شوند.
امتناع نتانیاهو از برگزاری چنین نشست‌هایی تا کنون به این دلیل بوده است که او نمی‌خواهد نقش مورد انتظار مقامات تشکیلات خودگردان فلسطین در مدیریت آینده امور داخلی غزه را فاش کند و باعث ایجاد اختلاف و بحران در دولت ائتلافی خود ‌شود.
نتانیاهو بارها مخالفت خود با این پیشنهاد که پس از جنگ کنترل غزه به دست تشکیلات خودگردان فلسطینی بیفتد را اعلام کرده است و در عوض گفته است که باید غزه را نظامی‌زدایی کرد.
نتانیاهو گفته است که اسرائیل می‌خواهد یک منطقه حائل ایجاد کند تا از تکرار حملات مشابه از سوی فلسطینیان جلوگیری کند.
نتانیاهو همچنین ایده حضور نیروهای حافظ صلح خارجی را رد کرده و گفته است که تنها ارتش اسرائیل می‌تواند تضمین کند که غزه غیرنظامی باقی بماند.
اما واشنگتن اصرار دارد که تشکیلات خودگردان فلسطینی - که اسرائیل آن را به حمایت از تروریسم و ناتوانی در محکومیت حملات ۷ اکتبر حماس متهم کرده است - در نهایت می‌تواند خلاء موجود را با یکپارچه سازی سیاسی کرانه باختری و نوار غزه پر کند و مسیر رسیدن به راه حل نهایی تشکیل دو کشور اسرائیل و فلسطین را هموار کند.
تشکیلات خودگردان فلسطینی در ۱۷ سال گذشته هیچ انتخاباتی برگزار نکرده و محبوبیت آن بخاطر فساد و حضور روزافزون اسرائیل در کرانه باختری به شدت در حال کاهش است. به همین جهت، ایالات متحده نیز اذعان دارد که این تشکیلات قبل از اینکه بتواند مسيولیت نوار غزه را به دست گیرد ابتدا باید «جوان سازی» شود.
دو تن از سیاستمداران منطقه به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که اسرائیل به جای اینکار ترجیح می‌دهد یک نهاد چندملیتی، از جمله متحدان عرب و تکنوکرات‌ها در غزه حضور یابند. اما اکثر کشورهای عربی تمایلی به دخالت در این موضوع ندارند؛ و میزان حمایت اعراب از بازسازی غزه تا مشخص شدن سرنوشت راه حل دو دولتی کمی دور از انتظار است.
با توجه به اینکه مقامات اسرائیلی اعلام کرده‌اند که «با اتفاقی که در ۷ اکتبر رخ داد، تحقق راه حل دو کشوری همچون پاداشی برای حماس خواهد بود،» پس به نظر می رسد که نوعی اشغال‌گری شبیه به مدل کرانه باختری مدنظر اسرائیل باشد که در آن یک نهاد تعیینی وظیفه اداره امور مدنی را برعهده داشته باشد و اسرائیل نیز کنترل امنیتی آن را حفظ کند.
از طرفی محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی نیز گفته است که تنها در صورتی حاضر به پذیرش مسئولیت اداره نوار غزه است که دربرگیرنده تشکیل کشور مستقل فلسطین شامل کرانه باختری و بیت المقدس شرقی باشد . اسرائیل هر سه منطقه را در جنگ شش روزه ۱۹۶۷ تصرف کرد.

واکنش‌ها به طرح فرستادن ساکنان غزه به کنگو
اظهارات بتسال‌ال اسموت‌ریچ، وزیر دارایی و ایتامار بن‌گویر، وزیر امنیت ملی اسرائیل که خواهان ارائه راهکارهایی از سوی دولت برای تشویق ساکنان غزه به مهاجرت به کشورهای دیگر شده‌اند، کماکان با واکنش منفی کشورهای غربی روبه‌رو است.
پس از آن‌که آمریکا، فرانسه و آلمان در روزهای گذشته از دو وزیر اسرائیلی انتقاد کرده و بر لزوم ادامه زندگی فلسطینیان در باریکه غزه تأکید کردند، وزارت خارجه هلند نیز در بیانیه‌ای سخنان این دو وزیر را «غیرمسئولانه»نامید. لرد طارق احمد، وزیر دولت بریتانیا در امور خاورمیانه، نیز با محکوم کردن سخنان دو وزیر اسرائیلی در شبکه ایکس نوشت «هیچ فلسطینی نباید هدف تهدید کوچاندن اجباری باشد»و غزه «بخشی از کشور آتی فلسطینی» خواهد بود.دولت اسلوونی هم در بیانیه‌ای نوشت: «کوچاندن فلسطینیان به خارج از باریکه غزه برخلاف قوانین بین‌المللی است و راهکار دو کشوری (تشکیل کشور فلسطین در کنار اسرائیل) را با خطر روبه‌رو می‌کند.»
عربستان سعودی نیز به صف کشورهایی پیوست که گفته‌های دو وزیر اسرائیلی را محکوم کرده‌اند.
جوزپ بورل، رئیس دستگاه سیاست خارجی اروپا و همچنین وزارت خارجه فرانسه به جمع شخصیت‌ها و کشورهایی پیوستند که در بیانه‌هایی جداگانه، سخنان دو وزیر کابینه بنیامین نتانیاهو درباره «مهاجرت داوطلبانه» مردم غزه را مورد انتقاد قرار دادند.
فرانسه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ما از اسرائیل می‌خواهیم که از بیان اینگونه اظهارات تحریک‌آمیز که غیرمسئولانه است و به تنش دامن می‌زند، خودداری کند.»
این کشور تاکید کرد که انتقال اجباری جمعیت به منزله نقض جدی قوانین بین‌المللی طبق کنوانسیون ژنو و اساسنامه رم است.
فرانسه تاکید کرد که در حوزه اختیارات دولت اسرائیل نیست که تصمیم بگیرد فلسطینی‌ها کجا زندگی کنند و آینده نوار غزه و ساکنان آن، در «یک کشور فلسطینی واحد» رقم خواهد خورد که در صلح و امنیت در کنار اسرائیل زندگی می‌کنند.جوزپ بورل، رئیس دستگاه سیاست خارجی اروپا نیز در واکنش به این موضوع گفت: «من به شدت اظهارات تحریک آمیز و غیرمسئولانه وزیران اسرائیلی محکوم می‌کنم... جابجایی اجباری به‌عنوان نقض فاحش حقوق بین‌المل حقوق بشر است.»
با این حال، به گزارش تایمز اسرائیل، نهادهایی در این کشور در حال مذاکره به دور از جنجال با کنگو و دولت‌های دیگری در جهان برای پذیرش شماری از ساکنان غزه هستند.
به نوشته تایمز اسرائیل، کنگو از نگاه جامعه جهانی کشوری است که دارای سطح بالای نابرابری است و بر اساس برنامه جهانی غذا، بیش از ۵۲ درصد از جمعیت آن زیر خط فقر زندگی می‌کنند.
به گزارش یدیعوت آحرونوت، ایفعات شاشابیتون، وزیر عضو کابینه سیاسی-امنیتی اسرائیل گفت دو وزیر یادشده با بیان «سخنان غیرمسئولانه، به اسرائیل لطمه می‌زنند».
میکی زوهار، وزیر فرهنگ و ورزش اسرائیل که عضو حزب لیکود است، در گفت‌وگو با یدیعوت آحرونوت اظهارات دو وزیر عضو ائتلاف دولتی را در خصوص تشویق ساکنان غزه به کوچ، «غیرواقع‌گرایانه» نامید.
زوهار گفت «حتی اگر چنین ایده‌هایی نیز مطرح باشد، نباید آن را علنی کرد». او اما از احتمال احیای شهرک‌نشین‌های اسرائیلی در غزه به عنوان پیشنهادی که باید بررسی شود، استقبال کرد.
از سوی دیگر، دیوان بین‌المللی لاهه خبر داد که درخواست دولت آفریقای جنوبی برای تحقیق در خصوص احتمال ارتکاب «جنایت جنگی» را به هفته آینده موکول کرده است.
بر اساس بیانیه این دیوان، این نشست‌ها از روز ۲۱ دی‌ماه جاری در لاهه آغاز خواهد شد. اسرائیل در یک رویکرد غیرمعمول اعلام کرده که در این دادگاه حضور خواهد یافت تا از عملکرد خود در جنگ جاری دفاع کند.

اعضای حماس تعقیب خواهند شد
دیوید بارنیا، رئیس سرویس اطلاعاتی اسرائیل (موساد) اعلام کرد که این نهاد هر یک از اعضای حماس را که در حمله هفت اکتبر به اسرائیل دخیل بودند، بدون توجه به جایی که باشند، تحت تعقیب قرار خواهد داد. این سخنان پس از ترور صالح العاروری، نفر دوم دفتر سیاسی حماس در حمله اسرائیل بیان شده است.
اگرچه اسرائیل تاکنون به‌طور مستقیم از سخن گفتن در این باره طفره رفته، اما به‌نظر می‌رسد اظهارات دیوید بارنیا، قوی‌ترین نشانه‌ای است که مشخص می‌کند اسرائیل پشت این انفجار و حمله بوده است. او همچنین در سخنانش به عواقب کشتار در المپیک مونیخ سال ۱۹۷۲ اشاره کرد؛ یعنی زمانی که عوامل موساد ، فلسطینی‌هایی را که در کشتن ورزشکاران اسرائیلی دست داشتند ردیابی کردند و کشتند.

آمریکا نشانه‌ای از نسل کشی نمی‌بیند
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به شکایت آفریقای جنوبی از اسرائیل در دیوان بین‌المللی دادگستری به اتهام «نسل کشی» نیروهای این کشور در جریان عملیات نظامی خود در غزه، اعلام کرد که ایالات متحده اقدامی را در غزه مشاهده نکرده است که به منزله «نسل کشی» باشد.
متیو میلر در جریان یک نشست خبری گفت: «چنین اتهاماتی نباید به سادگی مطرح شوند... ما هیچ گونه اقدامی را که نسل کشی باشد، مشاهده نکردیم و این موضع وزارت خارجه است.»
وی همچنین افزود که هیچ ارزیابی در این باره که آیا جنایات جنگی یا جنایات علیه بشریت انجام شده باشد نیز ندارد.