بهار نیوز - سقوط افغانستان در رده‌بندی شاخص فساد

گروه بین الملل: در تازه‌ترین رده‌بندی کشورها در شاخص جهانی فساد در دولت‌ها که از سوی سازمان شفافیت بین‌الملل منتشر شده، افغانستان تحت کنترل طالبان با افت ۱۲ پله نسبت به سال ۲۰۲۲، در جایگاه ۱۶۲ قرار گرفته است.
گزارش سالانه این سازمان وضعیت فساد اداری ۱۸۰ کشور جهان در سال ۲۰۲۳ را بررسی و رده بندی کرده است که در این میان افغانستان با کسب ۲۰ از صد امتیاز، در جایگاه ۱۶۲ و هم‌رده کشورهای تاجیکستان، سودان، میانمار، جمهوری دموکراتیک کنگو، کومور، بوروندی و چاد قرار گرفته‌ است.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی ارشد طالبان در واکنش به این گزارش در پستی در ایکس نوشته است: «افغانستان کشوری عاری از فساد است، در محاسبه شفافیت جهانی هم افغانستان در درجه ۱۶۲ قرار دارد که موقعیت خوبی است.»
در سال ۲۰۲۲ افغانستان تحت حاکمیت طالبان با گرفتن ۲۴ امتیاز در رده ۱۵۰ قرار گرفت که صعود ۲۴ پله نسبت به سال ۲۰۲۱ را نشان می‌داد و بالاترین امتیاز در ده سال اخیر بود. این کشور در سال ۲۰۲۱ میلادی با ۱۶ امتیاز در جایگاه ۱۷۴ این فهرست قرار داشت. اما سقوط افغانستان به ۱۲ پله پایین‌تر در این رده‌بندی نشان‌دهنده «افزایش فساد» در ادارات تحت حکومت طالبان است.
سخنگوی طالبان این را نپذیرفته و گفته است: «اینکه نسبت به سال گذشته افغانستان ۴ درجه (امتیاز) پایین آمده معنای آن این نیست که در افغانستان فساد بیشتر شده، بلکه ممکن حد شفافیت بعضی کشورها بلند رفته باشد که از افغانستان کرده ۴ درجه پیشی گرفته باشد.»
اما سازمان شفافیت بین‌الملل از نظر رده‌بندی شاخص فساد به کشورها امتیازی از صفر تا ۱۰۰ برای ۱۸۰ کشورمی‌دهد و هر چه امتیاز بالاتر باشد، کشور از لحاظ شفافیت وضعیت بهتری دارد و جایگاه بالاتری را می‌گیرد. بنابراین در مقایسه به امتیاز کشورها افغانستان در واقع در این رده بندی ۱۲ پله پایین‌تر سقوط کرده است.در گزارش تازه شفافیت بین‌الملل جزئیات فساد اداری در افغانستان توضیح داده نشده اما گفته شده که کشورهای بی‌ثبات و دارای رژیم‌های اقتدارگرا، در پایین‌ترین رده‌های این فهرست قرار گرفته‌اند و افغانستان هم که با یکی از بدترین بحران‌های بشری در تاریخ خود مواجه است، در این رده قرار گرفته است.افغانستان در طول سال‌های گذشته، امتیازهای پایین‌ترین از نظر رده بندی شفافیت بین‌الملل گرفته است و فساد اداری از بزگترین چالش‌های این کشور محسوب می‌شود.
در رده بندی جدید، دانمارک در سال ۲۰۲۳ با کسب ۹۰ امتیاز در جایگاه نخست قرار دارد. در سال گذشته نیز دانمارک در این جایگاه قرار گرفته بود.
در فهرست امسال، پس از دانمارک، به ترتیب فنلاند با ۸۷ امتیاز، نیوزیلند با ۸۵ امتیاز، نروژ با ۸۴ امتیاز و سنگاپور با ۸۳ امتیاز در جایگاه‌های دوم تا پنجم قرار گرفته‌اند.
سومالی هم با کسب ۱۱ امتیاز برای دومین سال متوالی در جایگاه آخر (۱۸۰) قرار گرفته است.
در این رده‌بندی امتیاز هر کشور از طریق نظرسنجی مصاحبه و گردآوری نظرات بازرگانان و صاحبان صنایع و ارزیابی کارشناسان تهیه می‌شود. به گفته این سازمان، نظرات ارائه شده باید کمیت‌پذیر بوده و براساس روش‌شناسی «قابل اطمینان و معتبر» محاسبه شده باشد.
شفافیت بین‌الملل یک سازمان غیردولتی و غیرانتفاعی مستقر در آلمان است که از سال ١٩٩٣ فعالیت خود در سنجش میزان فاسد در کشورهای مختلف را آغاز کرد و دو سال پس از آن، به محاسبه شاخص فساد و رتبه‌بندی کشورها پرداخت که سالانه آن را منتشر می‌کند.