تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۳/۳۰ ساعت ۱۰:۳۵
کد مطلب : ۴۵۷۵۴
کسانی که منافع‌شان در فضای بسته است
گروه فرهنگ و هنر: فتح‌الله بی‌نیاز می‌گوید ممیزی ادبیات را خنثی و یکنواخت کرده و تضادهای زندگی واقعی به کتاب‌ها راه پیدا نمی‌کند.عده زیادی هستند که میخواهند ممیزی به حداقل برسد، اما عده زیادتری هستند که منافع‌شان در بسته بودن فضای فرهنگی است.
این نویسنده و منتقد ادبی درباره وضعیت ممیزی در دولت جدید گفت: من در این زمینه تنها از طریق گفت و شنود با دوستان اطلاع دارم و همچنان 9 رمان و چهار مجموعه داستانم بلاتکلیف هستند. نسل میانسال و جوان می‌گویند با حذف برخی نکته‌ها، آثارشان برای چاپ مشروط شده و البته برخی هم رد شدهاند. بنابراین تعداد کتاب‌هایی که اجازه چاپ نگرفته‌اند، کم نیست و این ناامیدکننده است، چون تغییر جدی رخ نداده است. البته جسته و گریخته می‌شنویم کتاب‌هایی از شاملو یا ساعدی مجوز گرفتهاند، اما اینها کتاب‌هایی هستند که پیدیافشان در اینترنت موجود است و انتشارشان مورد تفاخر نیست.
او در ادامه اظهار کرد: یک عده دیگر هم می‌گویند کتاب‌شان مجوز گرفته، اما وقتی کتاب را برایم می‌فرستند، می‌بینم کتاب از هر حیثی خنثی است. شخصیت داستانی به شرایطش اعتراض ندارد، همه چیز کتاب خنثی است و شخصیت داستان به فقر و خورده شدن حقوقش اعتراض نمی‌کند. من کتاب‌هایی از آمریکای لاتین می‌خوانم که سراسر فراز و فرود است، اما ادبیات ما یکنواخت شده است. این کتاب‌ها جذابیت ندارند و شاید دلیل پایین آمدن تیراژ و مطالعه هم همین باشد؛ کتاب انگار گزارش است.
بی‌نیاز درباره تأثیر ممیزی بر ادبیات گفت: ممیزی در این سالها ادبیات را خنثی کرده و ما دیگر در آن تلاطم نمی‌بینیم. آدمها در شرایط واقعی تضاد و اعتراض دارند اما این تضاد و اعتراض در کتاب‌ها نمیآید. نگاه شخصیت‌های داستانی به سیاستمدارها، شبکههای تلویزیونی، فیسبوک و یا اتفاقهای روز مثل ماجرای شوی هپی در کتاب‌ها منعکس نمیشود. ناشرها هم از کتاب‌ها خستهاند و این کتاب‌ها چیزی به ادبیات نمیافزاید.
او سپس در انتقاد از وضعیت ممیزی در دولت قبل اظهار کرد: دولت قبل در ممیزی می‌خواست تک‌صدایی باشد، اما الآن میخواهند صداهای مختلف در جامعه باشد، چون در بخش‌هایی این ایده تک‌صدایی شکست خورد. الآن دنیا بر تک‌صدایی نمیچرخد و در کشورهای پیشرفته همه حرف می‌زنند.
این منتقد ادبی تأکید کرد: من فکر نمی‌کنم شرایط ممیزی بهتر شود، چون عده زیادی هستند که میخواهند ممیزی به حداقل برسد، اما عده زیادتری هستند که منافع‌شان در بسته بودن فضای فرهنگی است؛ چون وقتی پای فهم و خرد به میان میآید، ترجیح می‌دهند عقلانیت ابزاری را حاکم کنند و از عقلانیت فرهنگی به دور باشند. جامعهای هم که از عقلانیت فرهنگی دور باشد، ضررش به همه می‌رسد.
او در ادامه اظهار کرد: یک عده دیگر هم می‌گویند کتاب‌شان مجوز گرفته، اما وقتی کتاب را برایم می‌فرستند، می‌بینم کتاب از هر حیثی خنثی است. شخصیت داستانی به شرایطش اعتراض ندارد، همه چیز کتاب خنثی است و شخصیت داستان به فقر و خورده شدن حقوقش اعتراض نمی‌کند. من کتاب‌هایی از آمریکای لاتین می‌خوانم که سراسر فراز و فرود است، اما ادبیات ما یکنواخت شده است. این کتاب‌ها جذابیت ندارند و شاید دلیل پایین آمدن تیراژ و مطالعه هم همین باشد؛ کتاب انگار گزارش است.
بی‌نیاز درباره تأثیر ممیزی بر ادبیات گفت: ممیزی در این سالها ادبیات را خنثی کرده و ما دیگر در آن تلاطم نمی‌بینیم. آدمها در شرایط واقعی تضاد و اعتراض دارند اما این تضاد و اعتراض در کتاب‌ها نمیآید. نگاه شخصیت‌های داستانی به سیاستمدارها، شبکههای تلویزیونی، فیسبوک و یا اتفاقهای روز مثل ماجرای شوی هپی در کتاب‌ها منعکس نمیشود. ناشرها هم از کتاب‌ها خستهاند و این کتاب‌ها چیزی به ادبیات نمیافزاید.
او سپس در انتقاد از وضعیت ممیزی در دولت قبل اظهار کرد: دولت قبل در ممیزی می‌خواست تک‌صدایی باشد، اما الآن میخواهند صداهای مختلف در جامعه باشد، چون در بخش‌هایی این ایده تک‌صدایی شکست خورد. الآن دنیا بر تک‌صدایی نمیچرخد و در کشورهای پیشرفته همه حرف می‌زنند.
این منتقد ادبی تأکید کرد: من فکر نمی‌کنم شرایط ممیزی بهتر شود، چون عده زیادی هستند که میخواهند ممیزی به حداقل برسد، اما عده زیادتری هستند که منافع‌شان در بسته بودن فضای فرهنگی است؛ چون وقتی پای فهم و خرد به میان میآید، ترجیح می‌دهند عقلانیت ابزاری را حاکم کنند و از عقلانیت فرهنگی به دور باشند. جامعهای هم که از عقلانیت فرهنگی دور باشد، ضررش به همه می‌رسد.
مرجع : ايسنا
