برخی از خانههای تاریخی اصفهان با گذر زمان تخریب شدهاند، اما برخی دیگر با تغییر کاربری همچنان به عنوان یکی از مهمترین بناهای این شهر اصالت خود را حفظ کردهاند. وقتی وارد این خانهها میشوید، گوشههایی از هنر و معماری اصیل ایرانی را به وضوح مشاهده میکنید. تزئینات ظریف، گچبریها، آینهکاریها و نقاشیهای دیواری که مطمئناً مشابه آنها را در هیچ جای ایران ندیدهاید.
معروفترین خانههای تاریخی اصفهان که باید بشناسید
خانههای تاریخی اصفهان، بیشک کتاب تاریخ ایران را برای شما به تصویر میکشند. همه اجزای این خانهها از اتاقهای تودرتو و ایوانهای بزرگ گرفته تا پنجرههای ارسی و حوضهای فیروزهای، داستانهایی از مردمان گذشته را روایت میکنند. مردمانی که روزگاری در این خانهها زندگی میکردند و صاحب ثروت و مقام بودند. اکنون بسیاری از گردشگران به عنوان موزه از این خانهها بازدید میکنند. در ادامه با مشهورترین خانههای تاریخی اصفهان آشنا میشوید.
خانه تاریخی امین التجار یا انگورستان اصفهان
خانه امینالتجار یکی از خانههای تاریخی اصفهان است که در دوره قاجاریه و توسط فردی به نام حبیب الله امین التجار ساخته شد. حبیبالله در کنار ساخت خانه، مؤفق شد طی مدت کوتاهی، آثار دیگری همچون تخت پولاد و تیمچه ملک را هم بسازد.
همراه ما باشید تا سری به داخل خانه بزنیم و گوشه و کنار آن را به شما معرفی کنیم. این عمارت تاریخی دو طبقه و ۱۱۴ اتاق دارد که به بهترین شکل تزیین شدهاند. اگر در چند قدمی عمارت بایستید، نمای آیینهکاری شما را شیفته خود میکند. شیشههای رنگی، منبتکاری و گچبریها هم که بماند و اما داخل خانه.
وارد خانه که بشوید، انگار به یک دنیای دیگر قدم گذاشتید. اولین چیزی که توجه شما را جلب میکند، حیاط بزرگ و سرسبز خانه است که با حوض فیروزهای و فواره زیبا، فضای دلنشینی را به وجود میآورند. در طرف دیگر حیاط، دو ایوان بزرگ ساخته شده که ستونهای بلندی دارند. میتوانید در سایه آنها بنشینید و از زیبایی آنها لذت ببرید.
خانه تاریخی شیخ الاسلام اصفهان
یکی دیگر از خانههای تاریخی اصفهان، خانه شیخالاسلام است. این خانه که مربوط به دوره قاجاریه میشود، در محله جلفای اصفهان ساخته شده است.
خانه شیخالاسلام، متشکل از دو بخش اندرونی و بیرونی است. بخش اندرونی، محل زندگی خانواده شیخ و بخش بیرونی، برای برگزاری مراسمات مذهبی استفاده میشده است. هنر گچ بری و تزئینات داخل خانه، جذابیت آن را دو برابر کرده است. این خانه به بخشهای مختلفی تقسیم شده است. ایوان، جذابترین بخش خانه است که به انواع مقرنسکاری، آیینهکاری و گرهچینی تزیین شده است.
خانه تاریخی وثیق انصاری اصفهان
از بین خانههای تاریخی اصفهان میتوان به خانه وثیق انصاری اشاره کرد که قدمتی ۱۵۰ ساله دارد. این خانه ۳ طبقه است و شامل بخشهایی از جمله هشتی، تالار، اتاق، حوضخانه، آشپزخانه، دالان و حیاط میشود.
هشتی ورودی خانه به دلیل معماری خاصی که دارد، نقش امنیتی را ایفا میکند. پس از عبور از هشتی، دالان وجود دارد. این قسمت طوری طراحی شده تا به فضای خصوصی خانه دید مستقیم نداشته باشد. بلندترین بخش خانه، فضای اطراف حوضخانه است. این قسمت با پنجرههای زیبا و نورگیر، زیبایی و جذابیت خانه را اضافه کردهاند.
خانه تاریخی دهدشتی اصفهان
یکی دیگر از خانههای تاریخی اصفهان که مربوط به عهد قاجاریه میشود، خانه دهدشتی در خیابان چهار باغ عباسی است. معماری جذاب خانه دهدشتی شامل اتاقهای سه دری، دالان، حیاط، مطبخ، حوض خانه و محوطه بیرونی و درونی است. این خانه، نمونهای از سبک سنتی و عناصر غربی است و همین عامل باعث تمایز آن با دیگر خانههای تاریخی اصفهان است.
حالا دیگر این خانه تنها یک بنای تاریخی نیست. در سال ۱۳۹۵ هویت خود را به کافه تغییر داد. اکنون پاتوق اهالی اصفهان و گردشگران است تا در فضای آرام و دلنشین آن، از موسیقی زنده لذت ببرند و در کنار دوستان خود، نوشیدنیهای خنک یا غذاهای سنتی سفارش دهند.
خانه تاریخی سرتیپ سدهی اصفهان
خانه تاریخی سدهی در خمینی شهر اصفهان واقع شده و ترکیبی از معماری ایرانی و فرنگی را به تصویر کشیده است. زمان ساخت این مجموعه به دوران قاجار باز میگردد. این خانه دارای یک محوطه باشکوهی است که ستونهای بلند آن شما را به خود خیره میکند. حوض بزرگی هم در وسط محوطه تعبیه شده است. اطراف حوض را با باغچههای زیبا، تزیین کردهاند.
قسمتهای مختلف این خانه از جمله دیوانخانه، حمام و حسینیه در بخش شمالی و جنوبی عمارت جای گرفتهاند. جان میدهد همراه خانواده و دوستان به این عمارت بروید و چند ساعتی از فضای دلانگیز و آرامشبخش این محوطه بهره ببرید.
جذابترین نقطهای که میتوانید در این عمارت پیدا کنید، قسمت دیوانخانه و ایوان است. نقاشیهای دیواری با نقوش اساطیری و گلبوته باعث این جذابیت شدهاند. بهترین موقعیت است تا دوربین عکاسی خودتان را آماده کنید و عکسهایی جذاب از بخشهای مختلف عمارت بگیرید.
خانه تاریخی مشیرالملک اصفهان
ورود به خانه مشیرالملک انصاری معادل قدم گذاشتن در رومانتیکترین بخش تاریخ معماری ایران است. همه چیز در این خانه، جذابیت و صمیمیت خاصی دارد، انگار زمان را متوقف کردهاند و به شما فرصت دادهاند تا در سکوت و آرامش این خانه، غرق رؤیاهای خود شوید.
خانه مشیرالملک، یادگار یکی از اشراف دوران صفوی به نام مشیر انصاری است. کسی که در دربار صفوی، مناصب مهمی را به عهده داشت و البته به خاطر هوش و ذکاوت بالایی که داشت، مورد اعتماد شاهان صفوی قرار گرفت.
یکی از امتیازات معماری خانه مشیر، نقاشیهای زیبا و آیینهکاریهای محدبی است که در اتاقها و تالارها به عینه قابل مشاهده است. چه جالب است، آیینهها، نور را در فضا پخش میکنند. همین باعث میشود تا فضای عمارت، بزرگتر و روشنتر به نظر برسد.
قبل از خروج از خانه تاریخی مشیر، اندکی صبر کنید. حوضخانه عمارت ، قصد دارد شما را به کافه مشیر دعوت کند، جایی که میتوانید در فضای دلنشین و آرام آن از فالودههای سنتی و خنک آن نوش جان کنید.
خانه تاریخی طباطباییهای اصفهان
خانه تاریخی طباطباییها ازجاهای دیدنی کاشان است که در محله سلطان احمد واقع شده است. بیایید با هم گشتی در عمارت دلنشین خانه طباطباییها بزنیم. این خانه شامل سه بخش اندرونی، بیرونی و خدمه میشود.
برای ورود به خانه ابتدا باید از کوچههای باریکی عبور کنید. وارد خانه میشوید. در ورودی آنقدر ساده و بیتکلف ساخته شده که هیچ وقت گمان نمیکنید قدم به دنیایی از شکوه و زیبایی میگذارید. تعدادی پله رو باید ردکنید تا به حیاط برسید. شاهنشین، ایوان و اتاقها از بخشهای جذاب خانه هستند.
شاهنشین، زیباترین بخش خانه به حساب میآید. نقاشیها، آیینهکاری و گچبریهای این قسمت بسیار چشمگیر هستند. در یک کلام، انگار تابلویی از انواع هنرهای ایرانی را مقابل چشمان شما نهادهاند.
خانه تاریخی خان خوراسگان اصفهان
عمارت خان خوراسگان از بزرگترین خانههای تاریخی اصفهان است که دارای ۲۰ منزل مسکونی و یک عدد باغ، اصطبل، انبار، گاورو و کارگاه قالیبافی است. این خانه متعلق به باقرخان خوراسگانی از سرداران دوره صفویه است. متأسفانه، بخشهایی از این خانه در گذر زمان آسیب دیده است. اما در حال حاضر، کار بازسازی و مرمت آن آغاز شده است. هسته اولیه این مجموعه به اواخر دوره صفویان تعلق دارد.
شاهنشین و آیینهخانه در دل این مجموعه به زیبایی میدرخشند. تزیینات، مقرنسکاری، نقاشیهای روغنی، گچبری و آیینهکاری گواه بر این زیبایی هستند.
خانه تاریخی مشروطیت اصفهان
در این بخش میخواهیم شما را به دوران پر فراز و نشیب مشروطیت ببریم. در سالیان پیش خانهای بزرگ و زیبا به نام خانه مشروطیت ساخته شد. شخصی به نام نورالله هم کار ساخت آن را بر عهده داشت. جالب است بدانید، این خانه در زمان مشروطه محل تجمع عدهای از آزادیخواهان، علما، روشنفکران و رجال سیاسی فرهنگی اصفهان آن زمان بود.
این خانه از لحاظ معماری بسیار زیبا و چشمنواز است و حس و حال نوستالژیکی به شما دست میدهد. در هر گوشه این خانه، سوژهای ناب برای عکاسی پیدا میکنید. اگر عاشق درب و پنجرههای چوبی، اتاقهای طاقچهدار، حیاطهای باصفا با گلکاریهای زیبا هستید، بازدید از این خانه را فراموش نکنید.
خانه تاریخی بخردی اصفهان
اگر روزی گذرتان به اصفهان افتاد، حتماً از خانه تاریخی بخردی دیدن کنید. این خانه در منتهیالیه غربی باغ جماران واقع شده است و قدمت آن هم به دوره صفویان باز میگردد. این خانه شامل ۱۲ اتاق، دو حیاط اندرونی و بیرونی و شاهنشین میشود. یک ایوان زیبا و دلنشین هم دارد که با صندلیهای سنتی چیده شده است. میتوان روی صندلی نشست و تصور کرد شاهزادهای از دوران صفویهایم.
در دورههای مختلف از این خانه به عنوان کاروانسرا استفاده میشد؛ اما اکنون میتوان چند روزی را در آنجا اقامت کنید و از نزدیک زندگی در یک خانه تاریخی را با تمام وجودتان لمس کنید. این خانه درست مثل یک هتل، تمام امکاناتی که هم برای اقامت نیاز دارید را در نظر گرفته است که شامل موارد زیر میشود:
• سرویس بهداشتی
• آشپزخانه
• اتاقهای مختلف
• پنجره
این امکانات گرچه در خانهای سنتی وجود دارند ولی باکیفیت بالا و به بهترین شکل به میهمانان ارائه میشوند. این خانه هم هتل است و هم مکانی تاریخی که بازدید از آن شما را به اعماق گذشتهها میبرد. در سفر بعدی به اصفهان، حتماً خانه تاریخی بخردی را در لیست برنامههای سفر خود قرار دهید تا بهترین خاطرات سفر به این شهر را برای خود رقم بزنید.
خانه تاریخی ملاباشی اصفهان
خانه ملاباشی اصفهان، مجموعهای قدیمی در کوچه ملاباشی است که توسط میرزا احمد خریداری شد. او یکی از علمای زمان قاجاریه بود که بیشتر در امور مذهبی و فرهنگی فعالیت میکرد. شاهنشین یکی از قسمتهای خانه است. این بخش دارای اتاقهای تابستانه و زمستانه جذابی است که به سبک دوران قاجاریه ساخته شدهاند.
اتاقهای تابستانهنشین خانه ملاباشی، هر یک به نام ماههای سال نامگذاری شدهاند. دسترسی به این اتاق هم تنها از طریق دالان و راهرو امکانپذیر است.
خانه ملاباشی هم حیاط بیرونی و هم اندرونی و بیشتر برای استراحت مورد استفاده قرار میگرفتند. حیاط بیرونی فرم مستطیل و اتاقهای سه دری دارند. پنجره تمامی این اتاقها رو به خیابان باز میشوند.
حیاط اندرونی، ۵ دری است و معماری متفاوت با حیاط بیرونی دارد. جالب است که از زیر اتاقها، برای خنکنگهداشتن مواد غذایی در آن زمان استفاده میشده است.
خانه تاریخی شهشهانی اصفهان
یکی دیگر از خانههای تاریخی اصفهان، خانه شهشهانی است. این خانه در سال ۱۲۷۶ قمری توسط میرزا حسین آقانقلی و در محله شهشهان ساخته شد. چون این محله به مرکز شهر اصفهان و محل سکونت رجال مهم حکومتی آن زمان نزدیک بوده، نزد اهالی اصفهان به خانه اعیایی شهرت داشته است.
وارد عمارت که میشوید، اول اتاقها را میبینید که دورتادور حیاط را محصور کردهاند و اشیای عتیقهای هم در آنجا به نمایش گذاشته شده است. کمی جلوتر که بروید، زیرزمینی وجود دارد که رازهای زیادی از تاریخ را در خود نهفته کرده است.
در گوشهای از عمارت، قهوهخانه دنجی ساخته شده و قهوههای اصیل قاجاری را آماده میکند. بوی نان تازهای که در مطبخ پیچیده، هوش از سرتان میبرد. در این قسمت، سفرهای رنگین از غذاهای سنتی قجری در انتظار شماست. غذاهایی که هر کدام از آنها، رنگ و لعاب دیگری دارند.
خانه تاریخی اعلم اصفهان
خانه اعلم یک خانه تاریخی در اصفهان است که صاحب آن، اشرافزادهای قجری بوده است. از هر طرف خانه که نگاه کنید، اتاقهای پنج دری را مشاهده میکنید. اتاقهایی که در بخش شمالی خانه قرار گرفتهاند، ایوان و یک پذیرایی هم دارند. این قسمت با گچبریها و آیینههای برشخورده شیک تزیین شده است.
قسمت جنوبی خانه شامل یک سفره خانه کم عرض و باریکی میشود که پنجرههایی رو به حیاط دارد. در دو طرف این سفرهخانه، اتاقهایی وجود دارد که با نقاشی و گچبری تزیین شدهاند. در انتهای سفرهخانه هم، حوضخانه قرار گرفته است.
آنچه زیبایی عمارت را چندین برابر کرده، حوض فیروزهای رنگی است که از میان تالارهای شمالی و جنوبی عبور میکند. انعکاس گنبدها و سقفهای نقاشی شده در آب حوض، منظره شگفتانگیزی را برای شما به وجود میآورد که دوست دارید فقط بنشینید و در تماشای آنها غرق شوید یا در سکوت عمارت، صدای شرشر آب را گوش دهید.
نور خورشید هم که در آب حوض منعکس میشود یا نغمه پرندگان و طراوت و شادابی درختان، فضای فوقالعاده آرامشبخشی را در خانه اعلم به وجود میآورد که دوست ندارید هرگز عمارت را ترک کنید.
خانه تاریخی سرای بدیع اصفهان
از دیگر خانههای تاریخی اصفهان که از لحاظ معماری در نوع خود کمنظیر است، سرای بدیع یا خانه حاج رسولیهاست. نام این خانه در گذشته، حاج رسولیها بود که بعدها توسط شخصی به نام بدیعی تغییر کرد.
خانه رسولیها متشکل از چهار خانه با معماری برگرفته از دوره صفویه است که سه باب از آنها در گذر زمان تخریب شد. در حال حاضر، تنها یک باب از این خانه باقی مانده است.
در سرای بدیع، زنان و مردان هر کدام مکان مخصوصی داشتند که دیگری اجازه ورود به آن را نداشت. در این خانه، فضایی خاص به نام بهارنشین و شاهنشین حاکم است. بهارنشین، بخش اختصاصی زنان با انواع اسباب و اثاثیه نفیس بود که به استراحت و گفتگوهای زنانه اختصاص یافته بود.
در مقابل، شاهنشین مختص میهمانیها و دورهمیهای مردانه است. جالب است که زنان، اجازه ورود به این مکان را نداشتند مگر به صورت پنهانی. در این مکان علاوه بر مهمانیها و دورهمیها در پارهای اوقات نیز، جلسات مهم و گفتگوهای سیاسی برگزار میشد. بزرگان و رجال سیاسی قوم دور هم جمع میشدند و درباره مسائل مهم کشور و شهر اصفهان تبادل نظر میکردند.
خانه تاریخی مصورالملکی اصفهان
خانه تاریخی حاج مصور الملکی، همانطور که از نامآن پیداست، محل زندگی حاج محمد حسین مصور الملكی بوده است. این خانه شامل یک حیاط مستطیل شکل میشود که ۴ جبهه مجزا دارد. گچبریهای رنگی، مقرنسهای ظریف و آینهکاریهای چشمنواز، از ویژگیهای جبهه جنوب شرقی خانه هستند که باعث شده مصورالملکی، عنوان زیباترین خانه تاریخی اصفهان را از آن خود کند.
حاج مصورالملکی، بسیاری از نقاشیهای خودش اعم از نقاشیهای دیواری یا تابلوهای نقاشی را در اتاقهای این خانه خلق کرده است. این نقاشیها بدونشک، گنجینهای ارزشمند از هنر نقاشی ایرانی به شمار میروند.
خانه تاریخی حقیقی اصفهان
در محله پشت بارو با یکی دیگر از خانههای تاریخی اصفهان به نام حقیقی آشنا میشوید. این خانه که به دوره صفویان تعلق دارد، به قدری جذاب است که ساعتها شما را غرق تماشای خود خواهد کرد. این بنای تاریخی ارزشمند، سالهای پیش از انقلاب مورد بازسازی قرار گرفت. اگر وارد این خانه شوید، اذعان میکنید که هنر و معماری صفویه در این خانه به اوج شکوه و جلال خود رسیده است.
خانه تاریخی جناب اصفهان
خانه تاریخی جناب توسط محمد حسین میرزا در خیابان عبدالرزاق اصفهان واقع شده است. این خانه اتاقهای تودرتو، تالار بزرگ با شاهنشین، اتاقهای ۵ دری، ۳ دری، مطبخ، ایوان شش ستونه و دالانهای مختلف دارد. از جمله بخشهایی که زیبایی خانه جناب را بیشتر کردهاند، یکی حیاطهای اندرونی، بیرونی با حوضخانه است و دیگری اتاق نظارت.
خانه جناب که زمانی پر بود از زیبایی و اصالت، امروزه هویتی دیگر پیدا کرده است. اگر به تازگی به خانه جناب رفته باشید، حتماً دیدهاید که دیگر خبری از حیاطهای زیبا و دلباز نیست و جای آنها ساختمانهای مسکونی اشغال کردهاند.
خانه تاریخی ترنج اصفهان
خانه ترنج از دیگر خانههای تاریخی اصفهان است که بیش از صد سال قدمت دارد. این خانه در محله جلفا و در نزدیکی کلیسای ترنج واقع شده است. دلیل نامگذاری خانه به ترنج نیز مجاورت آن با کلیسا بوده است.
خانه ترنج به دو بخش شرقی و غربی تقسیم میشود. بخش غربی نسبت به بخش شرقی قدیمیتر است. در وسط حیاط، حوض فیروزهای تعبیه شده و درختان سرسبز نیز اطراف آن را احاطه کردهاند. به هر طرف حیاط که نگاه کنید، اتاقها و ایوانهای بزرگ و زیبایی میبینید.
اقامتگاه خانه کشیش اصفهان
اگر دوست دارید در یکی از خانههای تاریخی اصفهان اقامت کنید، اقامتگاه سنتی کشیش را انتخاب کنید که امکانات رفاهی کاملی در اختیار شما قرار میدهد. این اقامتگاه در محله سنگتراشها در خیابان خاقانی واقع شده است.
اقامتگاه کشیش، ۱۰ اتاق دارد که در دو طبقه جای گرفتهاند و شامل قسمتهایی از جمله شاهنشین، ایوان و گوشواره میشود. وارد حیاط که میشوید، یک چایخانه سنتی با نوشیدنیهای دلچسب منتظر شما است.
خانه تاریخی علافچیان اصفهان
یکی دیگر از خانههای تاریخی اصفهان که امکان اقامت چند روزه را به شما میدهد، خانه علافچیان است. از جمله ویژگیهای جذاب خانه، ارتفاع ۱۷ متری عمارت و معماری آن است که شما را مبهوت خود میکند. قطعاً هر گوشه اصفهان را که بگردید، عمارت تاریخی با چنین ارتفاع بلندی را پیدا نمیکنید.
خانه تاریخی همدم السلطنه اصفهان
یکی از دهها خانه تاریخی اصفهان که پیشنهاد میکنیم بازدید از آن را فراموش نکنید، خانه همدمالسلطنه است. جالب است که پنجرههای این خانه هم پنجرههای چوبی و هم شمعدانیهای رنگارنگی دارد. با این حساب، محل سکونت یکی از پادشاهان یا وزیران قاجار بوده است.
بعد از تفریح در خانه تاریخی، وقت آن است تا به رستوران که در همین حوالی است، سر بزنید. انواع غذاهای ارمنی، ایرانی و فرنگی با طعمهای دلنشین به شما ارائه میشود.
اقامتگاههای سنتی اصفهان
پیش از این با معرفی خانههای تاریخی اصفهان، شما را به گذشته بردیم. این شهر اماکنی هم برای اقامت شما در نظر گرفته که یکی از بهترین آنها،
اقامتگاه سنتی طلوع خورشید اصفهان است. این اقامتگاه، ۲۱ اتاق در ظرفیتهای یک تا ۶ نفره همراه با امکاناتی عالی در اختیار میهمانان قرار میدهد.
اقامتگاه سنتی کریاس اصفهان نیز جزو برترین اقامتگاههایی است که در خیابان استانداری اصفهان ۱۵ باب اتاق و سوئیت همراه با امکانات رفاهی کیفیت بالا را به میهمانان عرضه میکند. اتاقهایی یک تا ۴ نفره کریاس، اقامت با صبحانه را نیز به شما ارائه میدهند.
اقامتگاه سنتی میناس و هزار و یک شب اصفهان نیز از دیگر اقامتگاههای سنتی هستند که با امکانات و خدمات خوبی که ارائه میدهند، خاطره خوشی برای مسافران و گردشگران مختلف رقم میزنند. طبیعتاً قیمت هر کدام از این اقامتگاهها با توجه به نوع اتاقها و امکانات داخل متفاوت خواهد بود. بیشک، اقامت در هر کدام از آنها، حس بودن و راحتی در خانه خودتان را میدهد.