تورم در ادبیات اقتصادی به رشد قیمت‌ها در یک بازه زمانی گفته می‌شود. تورم سالانه تغییرات متوسط قیمت‌ها را در یک سال نسبت به متوسط قیمت‌ها در سال قبل می‌سنجد. برای محاسبه تورم تغییرات قیمت نسبت به یک سال پایه تعدیل می‌شوند تا تغییرات حقیقی قیمت به دست آید. مرکز آمار ارقام تورم خوراکی‌ها را از سال 1391 را با سال پایه 1400 ارائه کرده است.

 در این گزارش تورم سالانه خوراکی‌ها از سال 1391 تا 1401 بررسی شده است. این بررسی نشان می‌دهد تورم خوراکی‌ها در سال 1401 به بیشترین مقدار خود در این 11 سال رسیده است. همچنین با وجود تورم پایین و باثبات خوراکی‌ها در سال 1393 تا 1396، این کالاها از سال 1397 میانگین تورم 48.4 درصدی را تجربه کرده‌اند.

سال‌های 1391 و 1392؛ شدت تحریم‌ها و تورم 45 درصد خوراکی‌ها
 در بررسی‌ تورم کالاها اغلب به دو دسته خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات و دسته غیر خوراکی‌ها و خدمات تقسیم می‌شوند. اهمیت کالاهای گروه اول بر کسی پوشیده نیست. این کالاها با زندگی روزانه مردم گره خورده و اثر افزایش قیمت آن‌ها به سرعت توسط مردم لمس می‌شود. از سوی دیگر این کالاها در سبد دهک‌های پایین درآمدی یعنی خانوارهای فقیرتر وزن بیشتری دارند و بنابراین تورم بالای آن‌ها می‌تواند به شدت بر معیشت این خانوارها اثرگذار باشد.

 سال‌های 1391 و 1392 مصادف با آخرین سال‌های دولت دهم، تحریم‌های اقتصادی به اوج رسیده بود. اثر این تحریم‌ها در متغیرهای اقتصادی از جمله تورم نیز مشهود است. به طوری که تورم گروه کالای خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات در سال 1391 برابر با 45.5 درصد و در سال 1392 برابر با 44 بوده است. اما با آغاز دولت یازدهم و مذاکرات بین‌المللی تورم خوراکی‌ها به زیر 10 درصد رسید.    

سال‌های 1393 تا 1396؛ تورم تک رقمی خوراکی‌ها
 تورم خوراکی‌ها که در سال 1392 برابر با 44 درصد بود در سال 1393 به 9.5 درصد رسید. کاهش 34.5 واحد درصدی تورم این کالاها در این یک سال را می‌توان حاکی از بازگشت ثبات به وضعیت اقتصادی کشور و کاهش انتظارات تورمی دانست. اتفاقی که علت اصلی آن گشایش در فضای بین‌المللی کشور و کاهش تحریم‌ها بود.

 این روند در سال‌های بعد نیز ادامه یافت و تورم خوراکی‌ها در سال 1394 به 9.7 درصد، در سال 1395 به 7.5 درصد و در سال 1396 به 12.2 درصد رسید. بنابراین میانگین تورم سالانه در این 4 سال برابر با 9.7 درصد بوده است. تورم میانگین یک رقمی خوراکی‌ها در این سال‌ها رخداد کم‌نظیری در سال‌های اخیر بود که البته پایدار نماند.

سال‌های 1397 تا 1401؛ مسیر صعودی تورم خوراکی‌ها از 38 درصد تا 70 درصد
 سال 1397 شرایط اقتصادی کشور دگرگون شد. در این سال با خروج آمریکا از برجام سایه‌ تحریم‌ها بر سر اقتصاد بازگشت و اثر این رخداد بر تورم نیز پدیدار شد. تورم سالانه خوراکی‌ها در سال 1397 با جهش 26 واحد درصدی نسبت به سال قبل به 38.2 درصد رسید. این روند در چهار سال آتی نیز ادامه یافت و در سال 1400 به 51.5 درصد رسید.

 روند رشد تورم خوراکی‌ها به بیش از 50 درصد نیز متوقف نشد و رخداد دیگری سبب ثبت رکورد دیگری در تورم این کالاها شد. در اردیبهشت 1401 دولت سیزدهم تصمیم به حذف ارز 4200 تومانی برای واردات بسیاری از کالاهای اساسی گرفت. این تصمیم در درجه اول مواد غذایی را تحت تاثیر قرار داد و منجر به رشد تورم سالانه خوراکی‌ها تا رقم 70.5 درصد شد.

بهار نیوز