بهار نیوز - اردوغان هنوز به اردک لنگ تبدیل نشده است!

گروه بین الملل: حزب اصلی اپوزیسیون جمهوری خواه خلق CHP در بخش عمده‌ای از رقابت‌های محلی در روز یکشنبه ترکیه صدرنشین شد و به شیوه‌ای خیره کننده بهترین نتیجه در انتخابات آن کشور در نزدیک به نیم قرن اخیر را برای خود رقم زد.
به گزارش فرارو به نقل از نشنال امارات، با کسب رای نزدیک به ۳۸ درصد از سوی حزب جمهوری خواه خلق در مقابل ۳۵ درصد از سوی حزب عدالت و توسعه این اولین باری است که از سال ۱۹۷۷ میلادی به این سو حزب جمهوری خواه خلق بخش عمده آرای ترکیه را از آن خود می‌سازد. این پیروزی‌ای بسیار تاثیرگذار است به خصوص آن که در ماه مه گذشته به دنبال شکست حزب جمهوری خواه خلق در انتخاباتی دیگر کمال قلیجداراوغلو رهبر دیگر آن حزب مجبور به استعفا شد و "اوزگور اوزل" آزموده نشده جایگزین او شده است.
پیروزی اخیر یک شاهکاری برای اپوزیسیون ترکیه محسوب می‌شود. انتخابات ترکیه برای سالیان متمادی عمدتا آزاد، اما کمتر منصفانه قلمداد می‌شد، زیرا نامزد‌های حزب حاکم به شکلی چشمگیرتر از سایر نامزد‌ها از پوشش رسانه‌ای توسط رسانه‌های عمدتا متمایل به دولت در ترکیه برخوردار می‌شدند. اکنون کسانی که منتظر برگزاری انتخابات سراسری زودهنگام هستند یا به این امید هستند که اردوغان اصطلاحا تبدیل به اردک لنگ شود باید قدری صبر کنند و در قضاوت جانب احتیاط را رعایت نمایند.
رجب طیب اردوغان در حالی در انتخابات اخیر متحمل شکست شد که بخش عمده وزرای کابینه اش را برای حضور در کارزار‌های انتخاباتی مرتبط با حزب عدالت و توسعه به شهر‌های بزرگ آناتولی و جنوب شرقی ترکیه فرستاده بود. چند هفته پیش یک اسلامگرای برجسته با بیش از سه میلیون دنبال کننده در شبکه‌های اجتماعی تا جایی پیش رفت که به رای دهندگان ترک گفته بود که رای ندادن به حزب عدالت و توسعه گناه است. اکنون پیروزی اپوزیسیون به عنوان برنده بزرگ انتخابات نشان می‌دهد هیچ یک از اقدامات اردوغان و حزب اش کافی نبوده اند. اوزل که اولین آزمون بزرگ سیاسی خود را پشت سر گذاشته با اعلام نتایج گفت:"رای دهندگان تصمیم گرفتند سیاست جدیدی را در ترکیه ایجاد کنند".
با این وجود، باید پرسید علت ایجاد موج سرخ حزب جمهوری خواه خلق به چه دلیل بود و چه عواملی در این باره تاثیرگذار بودند؟
اولین مورد مشارکت کم رای دهندگان به میزان ۷۸ درصد است که حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد کمتر از حد معمول مشارکت انتخاباتی بوده است. شاید ترک‌ها از لفاظی‌های قطبی و تهاجمی سیاستمداران در دهه گذشته خسته شده اند در حالی که شاهد پایانی بر بحران اقتصادی چند ساله آن کشور نیستند. البته طرح چنین استدلالی با قطعیت دشوار است.
دوم آن که شگفتی بزرگ دیگر در انتخابات اخیر عملکرد حزب محافظه کار اسلامگرای رفاه نوین (YRP) بود. آن حزب در نظرسنجی چند هفته پیش ۳ درصد آرا را به خود اختصاص داد، اما در عمل در روز انتخابات بیش از دو برابر میزان پیش بینی شده یعنی ۶.۱۹ درصد آرا را از آن خود ساخت و احتمالا رای بخش قابل توجهی از رای دهندگان سنتی حزب عدالت و توسعه را به نفع خود جلب کرده بود.
در نهایت، ائتلاف شش حزبی که در انتخابات پیشین حزب جمهوری خواه خلق را حمایت کردند بیش‌تر به ضرر آن تمام شد. برخی از کمالیست‌ها ممکن است به دلیل اتحاد با ملی گرایان افراطی ترک و یا با حامیان بالقوه حزب کارگران کردستان (پ ک ک) و یا حضور در درگیری‌های پیش از انتخابات بین رهبران حزب کارکرد خود را از دست داده باشند. حزب جمهوری خواه خلق در انتخابات اخیر نشان داد که به تنهایی فرصت بیش تری برای درخشش دارد.
در نتیجه، نامزد‌های آن حزب در ازمیر، آنکارا و استانبول به پیروزی‌های آسانی دست یافتند جایی که اکرم امام اوغلو شهردار فعلی بزرگترین شهر ترکیه را با اختلاف ۱۲ امتیازی به دست آورد. با این نتیجه، امام اوغلو بلافاصله به رقیب اصلی اردوغان و نامزد احتمالی حزب جمهوری خواه خلق در انتخابات ریاست جمهوری آینده تبدیل می‌شود اگرچه درخواست تجدیدنظر او برای محکومیتی که منع سیاسی پیش رویش قرار می‌دهد قرار است در ماه جاری از سرگرفته شود.
با توجه به این که حزب جمهوری خواه خلق اکنون کنترل ۳۵ استان از ۸۱ استان ترکیه را در اختیار دارد و حزب عدالت و توسعه کنترل ۲۴ استان را در اختیار دارد دشمنان حزب عدالت و توسعه با نتایج روز دوشنبه وارد چشم انداز سیاسی تغییر شکل یافته‌ای شدند که امدیوار کننده‌ترین لحظه برای آنان در دهه‌های اخیر خواهد بود. با این وجود، افرادی که منتظر برگزاری انتخابات سراسری زودهنگام هستند و یا آن که فکر می‌کنند اردوغان به یک اردگ لنگ تبدیل می‌شود ممکن است مجبور باشند قدری محتاطانه‌تر قضاوت کنند و عجله نکنند.
مسیر حزب جمهوری خواه خلق به سمت کسب کرسی ریاست جمهوری کماکان همراه با مشکل و موانع است. با حزب اسلامگرای رفاه نوین آغاز کنیم که پس از انتخابات اخیر به عنوان پنجمین یا ششمین حزب محبوب در جایگاه سوم قرار است. بدیهی است که اسلامگرایی کماکان نیرویی قدرتمند در سیاست ترکیه محسوب می‌شود و این موضوع خبر خوبی برای اپوزیسیون عمدتا سکولار ترکیه محسوب نمی‌شود.
رای دهندگان حزب رفاه نوین توانستند با طرح موضوع لزوم حمایت از فلسطینیان در غزه و مطرح کردن رنج و درد آنان رای دهندگان محافظه کار را به سوی خود جلب کنند. حمایت از مسلمانان تحت آزار و اذیت برای مدت زمانی طولانی کارت بازی اردوغان برای جلب این طیف از رای دهندگان بود. احتمال ان وجود دارد که در انتخابات آینده حزب عدالت و توسعه با ارائه چند امتیاز به این شریک پارلمانی سابق خود آرای رای دهندگان به آن حزب اسلامگرا را بدست اورد.
پس از آن حزب خوب (IYI) یکی از شرکای سابق حزب جمهوری خواه خلق علیرغم نتایج نظرسنجی سالیان اخیر که محبوبیتی ۱۳ درصدی را کسب کرده بود درعمل در روز انتخابات کم‌تر از ۴ درصد آرا را کسب کرد. آکشنر خواستار تشکیل جلسه اعضای حزب شده و اگر آن حزب منحل شود همان طور که برخی نگران هستند که این امر رخ دهد آرای آن حزب بار دیگر به نفع حزب ملی گرای افراطی "حرکت ملی" که اکنون متحد اردوغان است به صندوق رای ریخته خواهد شد.
هم چنین، فراموش نکنیم که ملی گرایی شاید قدرتمندترین نیروی سیاست ترکیه در سالیان اخیر در انتخابات اخیر حضور نداشت. شهرداری‌ها مسئول جمع‌آوری زباله، حمل و نقل عمومی و زیرساخت‌های محلی هستند و نه جهت گیری اقتصاد یا مواضع مرتبط با سیاست خارجی که باعث برانگیختن غرور ملی می‌شوند. این امر ممکن است توضیخ دهد که چرا حزب جمهوری خواه خلق در انتخابات محلی ۲۰۱۹ میلادی عملکرد بسیار خوبی داشت، اما در سال گذشته عملکرد ضعیفی داشت.
تفاوت دیگر آن است که نزدیک به چهار میلیون شهروند ترک مقیم خارج از کشور که قادر به شرکت در انتخاباتی ملی و سراسری هستند چنین امکانی را برای شرکت در انتخابات محلی ندارند، زیرا در حیطه تحت کنترل هیچ یک از شهرداری‌ها سکونت ندارند. اگر تمام موارد ذکر شده را کنار یکدیگر قرار دهید واقعیت آن است که حزب عدالت و توسعه می‌تواند ۱۰ تا ۱۲ امتیاز اضافه را در انتخابات سراسری سال ۲۰۲۸ میلادی از آن خود سازد که در مجموع تغییر دهنده نتیجه بازی خواهد بود. اردوغان اواخر یکشنبه شب پس از آن که چند هفته پیش اعلام کرده بود که دیگر در انتخابات بعدی نامزد نخواهد شد اظهار داشت:" این یک پایان برای ما نیست بلکه یک نقطه عطف است. ما پیام ارسال شده توسط رای دهندگان را دریافت کرده و تغییرات لازم را اعمال خواهیم کرد".
آیا ممکن است احساسات ملی تغییر کرده باشد و رای دهندگان ترکیه دیگر حزب عدالت و توسعه را قادر به هدایت کشور در مسیر درست ندانند و ۳۱ مارس آغاز عصر سیاسی جدیدی باشد؟ البته امکان آن وجود دارد و هر نظام حکمرانی در نهایت به پایان می‌رسد.
با این وجود، تا زمانی که مشاهده نکنیم که این موضوع به وضوح در انتخابات برای انتخاب رهبری در سطح ملی ترکیه بیان شود عاقلانه نیست که آن را به عنوان آغازی بر پایان حزب عدالت و توسعه قلمداد کنیم. تعداد کمی از سیاستمداران در تاریخ اثبات کرده اند که به اندازه اردوغان سیاستمدار دیرینه ترک مقاوم هستند.