بهار نیوز - شانس پایین زنان تحصیلکرده برای یافتن شغل

نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان آموزش عالی از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲؛

گروه اقتصادی:شواهد آماری نشان می‌دهد در سال 1402 نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان آموزش عالی،‌ کمترین سطح خود را در 6 سال گذشته به ثبت رسانده است. اطلاعات آماری نشان می‌دهد احتمال یافتن شغل در میان مردان تحصیلکرده بیشتر از زنان این گروه بود.

به گزارش اکوایران، در سال‌های اخیر افزایش تعداد دانشگاه‌های کشور، منجر به افزایش فارغ‌التحصیلان آموزش عالی شده است. این گروه از افراد به دلیل داشتن دانش و مهارت تخصصی به عنوان افراد ماهر شناخته شده و استفاده از آن‌ها به رشد تولید و توسعه اقتصادی کمک خواهد کرد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در پاییز سال 1402 نرخ بیکاری تحصیلکرده‌های کل کشور به کمترین سطح خود در مقایسه با 6 سال گذشته رسیده است. البته این نرخ در میان زنان و مردان تحصیلکرده یکسان نیست. شواهد آماری حاکی از آن است که در این سال‌ها مردان تحصیلکرده با احتمال بیشتری موفق به یافتن شغل شده‌اند.

کاهش نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان آموزش عالی در 6 سال گذشته
گسترش شتابان دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر منجر به افزایش فارغ‌التحصیلان آموزش عالی شده است. گروهی که به دلیل داشتن دانش، مهارت و تخصص‌های خاص از آن‌ها به عنوان نیروی کار «ماهر» یاد می‌شود. شواهد نشان می‌دهد که استفاده از دانش و مهارت این گروه نقش به‌سزایی در توسعه اقتصادی کشور و رشد تولید داشته و سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در تامین نیروی انسانی ماهر را ثمربخش می‌کند. اما وضعیت بیکاری تحصیلکرده‌های ایرانی در سال‌های اخیر چگونه بود؟

ارقام منتشر شده توسط مرکز آمار ایران حاکی از آن است که از سال 97 تا پایان سال 1402 نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان آموزش عالی نزولی بود. در این گزارش روند نرخ بیکاری تحصیلکرده‌های کشور بررسی و به این سوال پاسخ داده شده که احتمال یافتن شغل در میان فارغ‌التحصیلان آموزش عالی زن بیشتر است یا مرد؟

ثبت بالاترین نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان آموزش عالی در سال 1397
نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان یکی از شاخص‌های مهم اقتصادی است که نشان می‌دهد توانایی بازار کار در جذب نیروی کار تحصیل کرده چگونه است. این شاخص از تقسیم جمعیت فارغ‌التحصیل بیکار به کل جمعیت فعال (شاغل + بیکار) فارغ‌التحصیل آموزش عالی به دست می‌آید.

داده‌های منتشر شده توسط مرکز آمار حاکی از آن است که نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان آموزش عالی در سال‌های 97 و 98 سطوح بالاتری نسبت به سال‌های پس از آن داشته است. به عنوان نمونه در تابستان 97 نسبت تحصیلکرده‌های بیکار به کل تحصیلکرده‌های در جست‌وجوی کار به 18.9 درصد رسید. این رقم بالاترین نرخ بیکاری ثبت‌شده از فارغ‌التحصیلان آموزش عالی محسوب می‌شود و به این معناست که در دوره مذکور از هر 100 جوان تحصیلکرده جویا و متمایل به کار، حدود 19 نفر موفق به یافتن شغل نشده و بیکار مانده‌اند.

در ادامه این روند نزولی، نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان در زمستان 98 به 15.6 درصد رسیده و پرونده این دو سال در حالی بسته شده که نرخ بیکاری محدوده کمتر از 15 درصد را ندیده است.

کاهش سطح بیکاری از سال 98 به بعد
در بهار 99 نرخ بیکاری تحصیلکرده‌ها به 13.5 درصد تنزل پیدا کرد. اما آیا این نرخ به این معناست که پس از چند سال، تحصیلکرده‌های جویای کار، جو بهاری بازار کار را تجربه کرده‌اند؟پاسخ به این سوال منفی بوده و نباید کاهش نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان آموزش عالی در این دوره را به دلیل بهبود شرایط بازار کار دانست. در حقیقت در سال 99 با شیوع بیماری کرونا و آغاز قرنطینه‌ها شمار زیادی از افراد، تمایل به کار کردن را از دست داده و از بازار نیروی کار خارج شده‌اند.

باید توجه داشت که این افراد دیگر جویای کار نبوده و تمایل به کار کردن نداشتند. بنابراین در گروه افراد بیکار درنظر گرفته نشده و در محاسبات نرخ بیکاری لحاظ نمی‌شوند. لذا کاهش نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان در این دوره به دلیل کاهش مشارکت اقتصادی بوده و ربطی به بهتر شدن شرایط بازار کار ندارد.

نرخ بیکاری تحصیلکرده در سال‌های بعد نیز به روند نزولی خود ادامه داده و در نهایت با آغاز سال 1402 این عدد از 12 درصد نیز کمتر شده و درنهایت در پاییز امسال به 11.4 درصد رسید. نرخ بیکاری تحصیلکرده‌ها در پاییز، کمترین نرخ بیکاری ثبت‌شده از فارغ‌التحصیلان آموزش عالی در 6 سال تحت بررسی محسوب می‌شود. آنچه تاکنون مطرح شده است مربوط به نرخ بیکاری کل فارغ‌التحصیلان بود. بر اساس آمارها این نرخ در گروه زنان و مردان تفاوت دارد.

تحصیلکرده‌های مرد با احتمال بیشتری شغل پیدا می‌کنند
بر اساس شواهد آماری احتمال یافتن شغل توسط تحصیلکرده‌های مرد تقریبا دو برابر تحصیلکرده‌های زن است. برای مثال در تابستان 97 نرخ بیکاری زنان تحصیلکرده 28.8 درصد بوده که بالاترین سطح نرخ بیکاری این گروه در 6 سال بررسی شده محسوب می‌شود. در همین بازه زمانی نرخ بیکاری مردان 13.7 درصد بود. بر همین اساس، در این دوره احتمال یافتن شغل توسط زنان 15.1 درصد کمتر از مردان بوده و یک شکاف جنسیتی در بازار کار وجود داشته است.

در زمستان 1402 نرخ بیکاری تحصیلکرده‌ها مرد به 7.7 درصد رسیده که کمترین سطح ثبت‌شده در 6 سال اخیر محسوب می‌شود. این رقم در گروه زنان 20.2 درصد بود. حال باید دید آیا در سال جدید شاهد تصویب و اجرای سیاست‌هایی در راستای کمک به کاهش تبعیض جنسیتی و افزایش احتمال یافتن شغل توسط زنان تحصیلکرده خواهیم بود یا خیر.