جان تازه فضاپیمای ناسا برای کاوش در مریخ

پژوهشگران «امپریال کالج لندن»(Imperial College London) با کمک این تجهیزات اصلاح‌شده توانسته‌اند بخش‌هایی از جو مریخ را که پیشتر غیرقابل دسترس بوده‌اند، بررسی کنند. این برای مأموریت‌های آینده سکونت در مریخ بسیار مهم است زیرا بررسی مناطقی را فراهم می‌آورد که می‌توانند سیگنال‌های رادیویی را مسدود کنند.

برای دستیابی به این پیشرفت، مدارگرد ردیابی گاز اگزومارس با فضاپیمای «مارس اکسپرس»(Mars Express) آژانس فضایی اروپا همکاری کرد. این دو فضاپیما از طریق یک پیوند ارتباطی رادیویی به هم متصل می‌شوند. بنابراین هنگامی که یکی از آنها به پشت سیاره می‌رود، امواج رادیویی می‌توانند به لایه‌های عمیق‌تر جو مریخ نفوذ کنند.

تغییرات کوچک اما قابل توجه در روش خم کردن امواج رادیویی توسط اتمسفر، به بروز تغییرات قابل تشخیص در فرکانس‌های رادیویی دریافت‌شده توسط فضاپیما منجر می‌شود. دانشمندان می‌توانند این تغییر را برای تعیین چگالی اتمسفر پایین و چگالی الکترون در یونوسفر تحلیل کنند. این روش به عنوان «اختفای رادیویی متقابل» شناخته می‌شود.

«جیکوب پاروت»(Jacob Parrott) دانشجوی مقطع دکتری دپارتمان فیزیک امپریال کالج لندن و پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: سیستم‌های مارس اکسپرس و مدارگرد ردیابی گاز در ابتدا برای انجام دادن این کار طراحی نشده بودند. آنتن‌های رادیویی مورد استفاده ما برای برقراری ارتباط بین مدارگردها و مریخ‌نوردها ساخته شدند.

ما مجبور شدیم آنها را هنگام پرواز دوباره برنامه‌ریزی کنیم تا اطلاعات جدیدی را به دست بیاوریم. این روش جدید احتمالا برای ماموریت‌های آینده تغییر می‌یابد و ثابت می‌کند که اختفای رادیویی متقابل بین دو فضاپیمای در حال گردش، یک روش مقرون‌به‌صرفه برای استخراج اطلاعات علمی بیشتر است.

دکتر «کالین ویلسون»(Colin Wilson) دانشمند پروژه مدارگرد ردیابی گاز اگزومارس و مارس اکسپرس در آژانس فضایی اروپا و از پژوهشگران این پروژه گفت: آژانس فضایی اروپا اکنون دوام این روش را نشان داده است که می‌تواند برای بررسی مریخ در آینده تحول‌آفرین باشد. در حال حاضر هفت فضاپیما در مدار مریخ در حال گردش هستند. با افزایش تعداد فضاپیماها در دهه‌های آینده، تعداد فرصت‌های اختفای رادیویی به سرعت افزایش خواهد یافت. بنابراین، این روش مهمی برای مطالعه مریخ خواهد بود.این پژوهش در مجله «Radio Science» به چاپ رسید.