تعلیق تحریم‌ها آغاز راهی برای لغو آنهاست

وندی شرمن در گفت‌وگو با کریستین امان‌پور، مجری شبکه تلویزیونی سی ان ان گفت : همانطور که باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا گفته وی معتقد است یک مبنای معتبر (قابل قبول)برای ادامه این گفتگوها وجود دارد. من فکر می کنم در همه این مذاکرات افراد تلاش می کنند نگرانی جامعه بین المللی درباره برنامه هسته ای ایران را برطرف کنند و اطمینان یابند آنها (ایرانی ها)به تسلیحات هسته ای دست پیدا نکنند و برنامه آنها کاملا صلح آمیز باشد. مخاطرات نسبتا بالا است و ما لازم است هرکاری را که از راه دیپلماتیک می توانیم،انجام دهیم و تلاش کنیم به جامعه جهانی تضمینی را که بدنبال آن است، بدهیم و ایران باید بتواند حرف های خود را با عمل واقعی و قابل راست آزمایی یکی کند. باید بگویم همه شرکای مذاکره کننده از جمله ایران بسیار جدی و متمرکز هستند.

مجری سی ان ان پرسید من با ظریف وزیر خارجه ایران مصاحبه کردم. وی به من بارها گفت که آنها بمب نمی خواهند و علاوه بر آن آماده هستند به صورت شفاف این مسئله را نشان دهند. پروتکل الحاقی را امضاء کردند و امیدوارند و انتظار دارند پارلمان آن را تصویب کند.آیا این خبر خوبی برای شما است؟ وندی شرمن گفت: مطمئنا. ایران پروتکل الحاقی را امضا کرد و تصویب آن در مجلس گام مهمی است. شفافیت و راستی‌آزمایی مسلما کلیدی هستند اما این پیچیده ترین مذاکره ای است که من تاکنون دیده ام. باید درباره عناصر متعدد اعم از ظرفیت غنی سازی ،تاسیسات ،تحقیق و توسعه و ابعاد احتمالی نظامی ،تحریم های موجود شورای امنیت و عناصر دیگر گفت‌وگو شود. این مذاکره بسیار پیچیده و فنی است و در هر نوع توافق نهایی صحفات زیادی ضمیمه وجود خواهد داشت. بنابراین کار زیادی می برد.

مجری سی ان ان پرسید آیا شما فکر می کنید می توانید به توافق نهایی برسید؟ مذاکره کننده ارشد آمریکا گفت:من نمی دانم. من فکر می کنم همانطور که گفتم هرکسی متعهد است تلاش کند و ما هر کاری را که بتوانیم انجام می دهیم. ما پیشرفت محسوسی داشتیم.جان کری وزیر خارجه آمریکا زمانی که در وین بود،این حرف را زد اما ما هنوز به توافق نهایی نرسیده ایم و همچنان شکاف های بسیار گسترده درباره موضوعات اصلی وجود دارد. ظریف وزیر خارجه ایران به صورت علنی درباره ظرفیت غنی سازی صحبت کرد و جان کری نیز دراین زمینه صحبت کرد و این مسئله در این توافق بسیار حیاتی است. بنابراین ما به کار خود ادامه می دهیم.

مجری سی ان ان پرسید اجازه دهید از شما درباره اندازه و ظرفیت غنی سازی بپرسم. رهبر معظم ایران که کارت آخر را در دست دارد و تصمیم نهایی را می گیرد در سخنان اخیرا خود در این زمینه صحبت کرده است. آیا شما فکر می کنید آنچه که وی گفته است توانایی برای مذاکره را محدود می کند یا این که توانایی برای مذاکره را آزاد می کند؟ آقای ظریف گفته است ما نمی خواهیم ظرفیت غنی سازی را افزایش دهیم بلکه درباره تدریجی بودن و مرحله ای بودن آن صحبت می کنیم. نظر شما چیست؟  وندی شرمن گفت : من فکر می کنم آنچه که اهمیت دارد این است که در اتاق مذاکره چه اتفاقی روی می دهد و توافق نهایی به چه صورت خواهد بود. حقیقت این است ایران گام هایی برای محدود کردن ظرفیت غنی سازی برداشته است تا به جامعه جهانی تضمین، بدهد. من نمی خواهم درباره سخنان رهبر معظم ایران صحبت کنم اما تردیدی نیست آنها ممکن است در آینده آرزوهایی داشته باشند اما آنها برای پایدار ماندن این توافق باید برنامه غنی سازی محدود داشته باشند زیرا بسیاری از(رهبران) جهان معتقدند آنها اصلا نیازی به غنی سازی در داخل ندارند. بنابراین غنی سازی باید در این دوره بسیار محدود باشد و ما در تلاش هستیم تا ببینیم چگونه این کار شدنی است و این که این دوره زمانی تا چه مدتی خواهد بود.

مجری سی ان ان پرسید برخی از ایرانی ها و برخی از آمریکایی ها می ترسند چرا که این تحریم ها پیچیده هستند و کنگره آنها را وضع کرده است. بنابراین برچیدن این تحریم ها بسیار دشوار است.اکنون اعضای ارشد سنا با ارسال نامه ای خواهان برچیده شدن تحریم ها نیستندبلکه می‌خواهند تحریم های بیشتری اعمال شود. آمریکا برای رفع تحریم‌ها تا چه حد با مشکل روبرو است؟ مسئول تیم مذاکره کننده هسته‌ای آمریکا گفت: ما در وهله اول به ایران و به صورت علنی گفتیم تحریم ها را به حالت تعلیق در می آوریم و نگفتیم آن را برمی‌چینیم زیرا ما باید ببینیم آیا ایران آنچه را که توافق کرده است،اجرا می کند و با گذشت زمان نیز از این توافقات تبعیت می‌کند. آژانس بین المللی انرژی هسته ا ی نیز نقش بسیار مهمی در اینجا دارد.آژانس اقداماتی را که ایران انجام می دهد، راستی آزمایی می‌کند و براساس پروتکل الحاقی خواهد گفت تاسیسات اعلام نشده وجود ندارد.

وی گفت: همه این گام ها باید قبل از مراجعه ما به کنگره و درخواست برای برچیدن تحریم ها انجام شود. بنابراین من فکر می کنم ما مقداری وقت داریم. اگر افراد به توافق موقت شش ماه به عنوان نخستین گام برگردند می بینند ایران به همه تعهدات خود عمل کرده است. ایران غنی سازی بیست درصدی را متوقف کرد. برخی از ذخایر خود را کاهش داد و به تاسیسات خود اجازه پیشروی بیشتر را نداد. این تبعیت به اعتماد افزوده است اما کافی نیست. بنابراین ما امیدواریم در صورت توافق و تبعیت اعتماد به اندازه کافی افزایش یابد و کنگره بتواند آن را حس کند. آنچه که ما به طرف ایرانی گفتیم این بود که کیفیت توافق آنها همه چیز را ممکن می‌کند.

مجری سی ان ان پرسید در صورتی که به توافق معقول برسید. ظاهرا اروپایی‌ها به کنگره گفتند آنها در صورتی که به این اعتقاد برسند توافق منطقی صورت گرفته است، بر تحریم‌ها اصرار نخواهند ورزید. آیا شما نگران هستید در صورتی که کنگره گام های بیشتری در پیش گیرد، اتحاد جامعه بین المللی می‌شکند؟ وندی شرمن گفت: ما در این مذاکرات از نزدیک به مشورت با آنها ادامه می دهیم. همانطور که باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا گفته است ما نمی خواهیم تحریم ها مانع بر سر این مذاکرات شود. ما نمی خواهیم تحریم های اضافی اعمال شود زیرا فکر می کنیم این مذاکرات را با حسن نیت حفظ کنیم اما کنگره نقش مهمی دارد. مسلما هر نوع برچیده شدن تحریم را کنگره انجام می دهد. تحریم‌های ما، اتحادیه اروپا و تحریم های شورای امنیت با یکدیگر مرتبط هستند. بنابراین در صورتی که آمریکا تحریم ها را تعلیق کند و برنچیند، برای اتحادیه اروپا امکان پذیر نیست هر کاری را که می خواهد،انجام دهد زیرا سیستم بانکی و مالی ما ، تحریم های نفتی ما اثر عمیقی دارند اما تعلیق تحریم‌ها آغاز راهی است که به ایران منافعی (لغو تحریم ها )را که بدنبال آن است، می دهد.

مجری سی ان ان پرسید غرب به لحاظ صادرات و قرارداد تجاری خسارت زیادی دید. مطمئنا اتحادیه اروپا نیز از این تحریم ها خسارت زیادی دید و آمریکا نیز خسارت دید. مطالعه اخیر نشان می دهدآمریکا در ده سال گذشته صدها میلیارد دلار در صادرات وتجارت از دست داد. این تحریم ها تا چقدر برای آمریکا نیز دردناک هستند؟ وندی شرمن گفت:من فکر می کنم برای آمریکا نیز دردناک است. من فکر می کنم همه باید به خاطر داشته باشند آمریکا تحریم تجاری را اعمال کرد که به سی سال پیش برمی گردد. بنابراین این تحریم ها قبل از نگرانی‌ها درباره برنامه هسته‌ای ایران نیز وجود داشت.این تحریم ها برای آمریکا ،اروپا ،چین ،روسیه و آسیا و آفریقا و هر کسی هزینه دارد اما درنهایت جامعه جهانی می خواهد با اطمینان از دست نیافتن ایران به تسلیحات هسته ای درباره امنیت و صلح تضمین یابد.