دریافت لینک صفحه با کد QR
شورای حکام آژانس علیه ایران قطعنامه صادر کرد
صدور دومین قطعنامه علیه تهران در پنج ماه اخیر
2 آذر 1403 ساعت 8:48
گروه سیاسی: شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای دومین بار در پنج ماه اخیر علیه تهران قطعنامه صادر و تهران را به دلیل عدم همکاری کامل با این آژانس محکوم کرد.
در رای‌گیری شورای حکام، ۱۹ کشور از مجموع ۳۵ کشور عضو شورای حکام به قطعنامه پیشنهادی تروئیکای اروپایی و آمریکا رای مثبت دادند، یک کشور رای نداد، ۱۲ کشور رای ممتنع صادر کردند و روسیه، چین و بورکینافاسو تنها سه کشوری بودند که به این قطعنامه رای مخالف دادند. رأی‌گیری پشت درهای بسته بسته برگزار شد و نتیجه آن را دیپلمات‌هایی مشروط بر ناشناس ماندن به رسانه‌ها اعلام کردند.
در این قطعنامه که از سوی تروئیکای اروپایی (فرانسه، آلمان و بریتانیا) پیشنهاد شده بود و حمایت ایالات متحده آمریکا را داشت و پیش از بازگشت دوباره دونالد ترامپ به کاخ سفید صادر شد، از تهران خواسته شده است تا در خصوص ذرات اورانیومی که در دو مکان کشف شده و به عنوان سایت هسته‌ای اعلام نشده‌‌اند شفاف سازی کند و پاسخ دهد.
یکی از مهمترین شاخصه‌های اولین دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ اتخاذ رویکردی پرتنش علیه ایران بود؛ زمانی که رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا سیاست «فشار حداکثری» را علیه تهران در پیش گرفت.
دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ میلادی به طور یکجانبه آمریکا را از توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی خارج کرد و تحریم‌های شدیدتری را علیه تهران اعمال و اقتصاد ایران را تضعیف کرد.
قطعنامه در پی گزارش محرمانه آژانس كه اعلام کرده بود ایران از خواست‌های بین‌المللی برای مهار برنامه هسته‌ای خود سرپیچی کرده و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را به سطوح نزدیک به درجه ساخت تسلیحات افزایش داده است.
ایران تا ۲۶ اکتبر، ۱۸۲ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد انباشته کرده بوده که افزایشی ۱۷ کیلوگرمی نسبت به آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ماه اوت داشته است. اورانیوم غنی شده با خلوص ۶۰ درصد تنها یک قدم کوتاه و فنی با سطح ۹۰ درصدی برای تولید تسلیحات اتمی فاصله دارد.
قطعنامه تصویب شده ، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را ملزم می‌کند که یک «ارزیابی جامع و به‌روز» از فعالیت‌های هسته‌ای ایران ارائه دهد، که در نهایت می‌تواند باعث ارجاع به شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی تحریم‌های بیشتر علیه تهران شود.آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش‌تر از دو مکان در نزدیکی تهران- ورامین و تورقوزآباد - نام برده و اعلام کرده بود که در آنها آثار اورانیوم غنی‌شده وجود داشته است. در قطعنامه آژانس از تهران خواسته شده است تا «توضیحات فنی معتبر» برای ذرات اورانیوم یافت شده در این سایت‌ها ارائه کند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین از تهران خواسته است که درباره «منشأ و مکان فعلی آن مواد هسته‌ای» نیز پاسخ‌هایی ارائه دهد تا «در موقعیتی قرار گیرد که تضمین دهد برنامه هسته‌ای ایران منحصراً صلح‌آمیز است».
کشورهای غربی گمان می‌برند که آثار اورانیوم کشف شده توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی می‌تواند به ارائه شواهدی منجر شود که نشان دهد ایران دستکم تا سال ۲۰۰۳ میلادی یک برنامه مخفی برای ساخت تسلیحات هسته‌ای داشته است.تهران اصرار دارد که برنامه هسته‌ای‌اش صلح آمیز است و قصد ساخت سلاح اتمی را ندارد. هرچند برخی از مقامات ایران گفته‌اند که رویکرد هسته‌ای تهران تحت شرایطی می‌تواند متفاوت از آنچه هست شود و تغییر یابد.
تروئیکای اروپایی، پیش از رای‌گیری شورای حکام، در بیانیه‌ای مشترک خطاب به این شورا، خواسته بودند تا تهران «فوراً» ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را نابود کند.
کدام کشورها به قطعنامه علیه ایران رأی مثبت دادند؟
قطعنامه ضدایرانی شورای حکام با ۱۹ رأی موافق، ۱۲ رأی ممتنع و ۳ رأی مخالف به تصویب رسید.
آرای موافق قطعنامه علیه ایران در شورای حکام: (۱۹)
آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، اسپانیا، آرژانتین، استرالیا، بلژیک، اکوادور، اوکراین، کانادا، گرجستان، ژاپن، کره جنوبی، مراکش، ایتالیا، لوگزامبورگ، هلند، پاراگوئه
آرای مخالف: (۳)
روسیه، چین، بورکینافاسو
آرای ممتنع: (۱۲)
آفریقای جنوبی، هند، پاکستان، اندونزی، برزیل، غنا، تایلند، الجزایر، ارمنستان، بنگلادش، کلمبیا، مصر
ونزوئلا به دلیل بدهی، از حق رأی برخوردار نبود.
اولتیماتوم تروئیکای اروپایی خطاب به شورای حکام
آلمان، فرانسه و بریتانیا با انتشار بیانیه مشترکی خطاب به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، موضع خود را در قبال تعهدات هسته‌ای ایران در چارچوب برجام اعلام کردند.
آنها در این بیانیه از رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دلیل تلاش‌هایش در قبال برنامه هسته‌ای ایران تشکر کردند و افزودند که بر اساس گزارش او، «متاسفانه یافته‌های آژانس بار دیگر [در موضوع ایران] بسیار نگران کننده است».در ادامه بیانیه آمده است: «بر اساس گزارش جدید، ایران ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را تا ۶۰ درصد افزایش داده است. اکنون این کشور بیش از چهار برابر مقداری که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آن را مقدار تقریبی لازم برای ساخت یک وسیله انفجاری هسته‌ای می‌داند، اورانیوم غنی شده ۶۰ درصدی دارد. اکنون ذخایر کلی اورانیوم غنی شده این کشور، بیش از ۳۲ برابر حد مجازی است که ایران در چهارچوب برجام متعهد شده بود.»
بیانیه سپس به این اشاره دارد که ایران طی پنج ماه گذشته، ظرفیت کلی تولید خود را نیز با نصب و راه اندازی سانتریفیوژهای پیشرفته جدید بطور قابل توجهی افزایش داده است و بر اساس گزارش جدید آژانس، شش آبشار دیگر از سانتریفیوژهای پیشرفته را در کارخانه غنی‌سازی سوخت در نطنز نصب کرده است.
ایران همچنان به مانع تراشی در کار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه می‌دهد که پیامدهای زیان‌باری بر توانایی آژانس برای راستی‌آزمایی و نظارت مؤثر بر برنامه هسته‌ای ایران و اطمینان از ماهیت منحصراً صلح‌آمیز این برنامه داشته است.در نتیجه این عدم شفافیت، آژانس تواناییِ به‌روز رسانی اطلاعات خود را درباره تولید و موجودی سانتریفیوژها، روتورها و آب سنگین و کنسانتره سنگ معدن اورانیوم از دست داده است.ایران همچنان با حذف نام چند بازرس مجرب آژانس آنهم با انگیزه‌های سیاسی، بطور جدی بر توانایی آژانس برای انجام راستی آزمایی خود درقبال فعالیت‌های این کشور بویژه در تأسیسات غنی سازی، تأثیر گذاشته است.
بیانیه همچنین به این بخش گزارش مدیرکل اشاره می‌کند که بیش از سه سال است ایران اجرای پروتکل الحاقی خود را متوقف کرده و آژانس را از دسترسی تکمیلی به هر سایت و مکان دیگری در این کشور محروم کرده است.بیانیه سپس هشدار می‌دهد که حتی اگر ایران اکنون تصمیم به توقف غنی‌سازی اورانیوم تا خلوص ۶۰ درصد بگیرد نیز کاری را انجام داده که مدت‌ها به تعویق انداخته بود؛ و نباید فراموش کرد که حتی با توقف این کار در زمان حاضر، هم دارای ذخایر بسیار زیادی از اورانیوم با غنای بالا است و هم توانایی از سرگیری غنی‌سازی تا خلوص ۶۰ درصد را در هر مقطعی خواهد داشت.بر این اساس آلمان، فرانسه و بریتانیا از ایران می‌خواهند که نه‌تنها اقدام به «توقف غنی‌سازی در سطح بالا» کند، بلکه «فوراً ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را از بین ببرد».بیانیه می‌افزاید: «بگذارید واضح بگوییم: انتخاب‌ها و تصمیم‌های ایران درباره فعالیت‌های هسته‌ای‌اش منشأ این بحران طولانی‌مدت است. این ایران است که با ترک تعهدات برجامی خود، این وضعیت را تشدید کرده است. بنابراین ما از ایران می‌خواهیم که اقدامات زیر را انجام دهد:
- متوقف و معکوس کردن برنامه گسترش فعالیت‌های هسته‌ای خود و خودداری از تهدید برای تولید سلاح هسته‌ای.
- بازگشت به محدودیت‌های وضع شده توسط برجام، بویژه محدودیت‌های مربوط به غنی‌سازی.
- اجرای بیانیه مشترک مارس ۲۰۲۳ ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، و اجرای تعهداتش در رابطه با شفافیت و همکاری با آژانس؛ از جمله اعمال مجدد تمام اقدامات شفاف‌سازی که در فوریه ۲۰۲۱ متوقف شده است.
-اجازه دادن به آژانس برای نصب تجهیزات کنترل و نظارتی در هر جا که لازم باشد.
- اجرای مجدد و تصویب سریع پروتکل الحاقی،
- لغو کامل تصمیم سپتامبر ۲۰۲۳ خود مبنی بر خودداری از پذیرفتن بازرسان با تجربه.
بیانیه در پایان اعلام می‌دارد که رفتار ایران در حوزه هسته‌ای، تهدیدی برای امنیت بین‌المللی است و سیستم جهانی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را تضعیف می‌کند.
امضاکنندگان می‌نویسند: «به یاد می‌آوریم که در سال ۲۰۲۲ میلادی، ایران دو بار از یک نتیجه مذاکره امتناع ورزید و به جای آن تصمیم گرفت که برنامه هسته‌ای خود را گسترش دهد و به سطوح هشداردهنده برساند. جامعه بین‌الملل باید بر عزم خود برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای ثابت قدم بماند و ما آماده استفاده از تمام اهرم‌های دیپلماتیک برای دستیابی به این هدف هستیم.»
پزشکیان: زیر بار زور هم نخواهیم رفت
همزمان با انتشار این بیانیه، مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران که به سیستان و بلوچستان سفر کرده، در واکنش به رفتار کشورهای اروپایی در قبال ایران گفت: «ما بارها اعلام کرده‌ایم که با هیچ کشوری خصومت نداریم و به دنبال گسترش مناسبات خود با جهان هستیم، اما قطعا زیر بار زور هم نخواهیم رفت؛ نه به کسی زور می‌گوییم و نه زور می‌پذیریم.»
گزینه‌های تهران در برابر شورای حکام
در حالی که ایران نسبت به تصویب قطعنامه‌ای از سوی تروئیکای اروپایی در نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار داده است، وال‌استریت ژورنال در گزارشی از اقدام اخیر ایران در افزایش میزان ذخیره سوخت هسته‌ای در این کشور خبر داده است.
در گزارش وال استریت ژورنال با اشاره به این که چنین اقدامی در آستانه بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید صورت گرفته، آمده است که پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران می‌تواند تلاش‌های رئیس جمهوری منتخب ایالات متحده برای مهار تهران را با پیچیدگی و دشواری‌هایی همراه کند.
نویسنده گزارش در همین راستا با استناد به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آورده است که ایران ذخایر اورانیوم غنی شده تا سطح نزدیک به استفاده تسلیحاتی خود را در بحبوحه درگیری با اسرائیل به شدت افزایش داده است، موضوعی که می‌تواند برای دولت جدید ایالات متحده به رهبری دونالد ترامپ چالش برانگیز باشد.در همین حال، نگرانی‌ها در پایتخت‌های کشورهای غربی نسبت به این موضوع که ایران ممکن است تصمیم به توسعه سلاح هسته‌ای بگیرد رو به افزایش است.
این بیم پس از اظهارات مقامات ارشد ایرانی مبنی بر تسلط تهران بر بسیاری از تکنیک‌های ساخت سلاح هسته‌ای افزایش یافته است.
تهران و دولت آینده ایالات متحده هر دو در خصوص اینکه پس از به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در ۲۰ ژانویه به دنبال رویارویی خواهند بود یا نوعی تعامل دیپلماتیک را در پیش خواهند گرفت، پیش‌تر مواضع متناقضی را اتخاذ کرده‌اند.دونالد ترامپ پیش از انتخابات گفته بود که به دنبال جنگ با ایران یا تلاش برای تغییر رژیم در این کشور نیست.
وال استریت ژورنال اخیرا در گزارشی اعلام کرد که ایران به شکل کتبی به دولت بایدن تضمین داده است که در پی ترور ترامپ نیست.
از سوی دیگر به گزارش وال‌استریت ژورنال، ایلان ماسک، یکی از نزدیکان و معتمدان دونالد ترامپ هفته گذشته با سفیر ایران در سازمان ملل متحد دیدار کرد؛ دیداری که مقامات ایرانی آنرا تایید نکرده‌اند.این در حالیست که بنا به برخی گزارش‌های تایید نشده، احکام مربوط به تحریم‌های جدید علیه ایران از پیش توسط دونالد ترامپ امضا شده و با ورود وی به کاخ سفید به اجرا گذاشته خواهد شد.مسئولان تیم ترامپ در همین راستا می گویند که کارزار «فشار حداکثری» بر اقتصاد ایران و اقداماتی برای جلوگیری از هسته‌ای شدن این کشور با روی کار آمدن دولت در پیش گرفته خواهد شد.
ایران تا زمان بازگشت از برخی گام‌هایی که طی چند سال گذشته در جهت توسعه برنامه هسته‌ای خود برداشته، به عنوان قدرتی در آستانه دستیابی به سلاح هسته‌ای باقی خواهد ماند و این همان چیزی است که ممکن است دولت ترامپ آنرا غیرقابل پذیرش قلمداد کند.
با این حال، هر توافقی برای عقب راندن برنامه هسته‌ای تهران تقریباً به نوعی امتیاز در راستای منافع اقتصادی ایران نیاز خواهد داشت.به گفته مقامات آمریکایی، چندین ماه طول می‌کشد تا ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد و شواهدی در حال حاضر وجود ندارد که نشان دهد ایران در حال حاضر روی ساخت بمب کار می‌کند.
بر اساس گزارش محرمانه‌ای که روز سه‌شنبه در اختیار اعضای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار گرفت، مقامات ایرانی هفته گذشته در جریان دیدار و گفتگو با رافائل گروسی، مدیر کل این نهاد نظارتی سازمان ملل، برای حفظ ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی این کشور در سطح فعلی اعلام آمادگی کرده‌اند.
بنا به این گزارش، پس از بازدید گروسی که روز جمعه به پایان رسید، بازرسان آژانس شاهد اقداماتی اولیه از سوی ایران برای توقف گسترش ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی بودند.
با این حال، وال‌استریت ژورنال به نقل از یک دیپلمات ارشد آورده است که در صورت صدور قطعنامه‌ای سرزنش‌آمیز علیه ایران در نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بعید است تهران به این تعهد پایبند باشد.
در پی انتشار گزارش‌هایی، دو دیپلمات ارشد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین اعلام کردند که شورای حکام رویکرد سرزنش آمیز علیه ایران را در پیش خواهد گرفت؛ امری که می‌تواند سبب ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد و اعمال اقداماتی علیه این کشور شود.
ایران نیز در مقابل اعلام کرده است که در صورت تصویب قطعنامه در شورای حکام علیه این کشور، گام‌های بیشتری برای پیشبرد برنامه هسته‌ای خود برداشته و دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات خود را محدود‌تر خواهد کرد.
کد مطلب: 502152