بالاخره اما و اگرها و حواشی هفت‌ساله شدن دوره شش مدیریت شهری به پایان رسید و تکلیف انتخابات هفتمین دوره شوراهای شهر و روستا روشن شد. آنطور که محسن اسلامی، دبیر ستاد انتخابات اعلام کرده «با تأیید مجلس شورای اسلامی به‌عنوان ناظر انتخابات شوراها، انتخابات در روز ۳۰ خردادماه ۱۴۰۴ برگزار خواهد شد.» اما این بار نمایندگان مجلس شکل دیگری از انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا را برای تهران به تصویب رساندند.

نمایندگان مجلس که در تناسبی کردن انتخابات مجلس در دو دوره به بن‌بست رسیده بودند، مجدداً این طرح را در مجلس دوره دوازدهم (کنونی) مطرح کردند که هنوز به صحن مجلس نرسیده است. اما این‌بار خواب تناسبی شدن انتخابات را برای شوراهای شهر و روستا هم دیده‌اند و طرح آن را در کمیسیون مربوطه برای تهران به تصویب رسانده‌اند.

ولی‌الله بیاتی، سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس از دو نشست در 27 و 29 آبان خبر داد که در این کمیسیون با حضور نمایندگانی از وزارت کشور، شهرداری تهران، شورای‌عالی استان‌ها، مرکز پژوهش‌های مجلس و... برگزار شده است.

یکی از مواردی که به صورت ویژه مورد بحث قرار گرفته، عملکرد احزاب، نحوه ارائه فهرست و لیست‌های انتخاباتی بوده که این موارد جهت بررسی بیشتر به کارشناسان کارگروه‌ها ارجاع شده بود و نشست آخر کمیسیون که 29 آبان برگزار شده بحث تناسبی برگزار شدن انتخابات شوراها در شهر تهران در یک ماده مجزا به‌صورت ماده مکرر الحاقی به ماده ۲۰ به تصویب کمیسیون رسیده است.طبق سخنان نمایندگان مجلس این نوع انتخابات تنها مختص تهران نخواهد بود و پس از دو، سه دوره انتخابات شوراها در دیگر نقاط کشور نیز به صورت تناسبی برگزار خواهد شد.

محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس نیز از تصویب کلیات طرح تناسبی برگزار شدن انتخابات شوراها در شهرهای دارای بالای یک میلیون نفر جمعیت خبر داده و توضیح داد: «در راستای بررسی طرح اصلاح موادی از قانون شوراهای اسلامی کشور (ارجاعی از صحن علنی) و با حضور کارشناس مرکز پژوهش‌ها و دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط برگزار شد.

در بحث انتخابات تناسبی احزاب و فهرست‌های مختلف می‌توانند لیست‌ ارائه دهند و در نهایت براساس وزن هر فهرست تعداد نمایندگان در شورای اسلامی شهر تعیین می‌شود؛ به عنوان مثال اگر یک فهرست 20 درصد آراء را به خود اختصاص دهد، 20 درصد اعضای شورا نیز متعلق به آن فهرست خواهد بود. افرادی که به صورت انفرادی در انتخابات تناسبی شرکت می‌کنند نیز انتخابات براساس وزن و تعداد به آرای کل و درصدی انجام می‌شود؛ در نهایت بر اساس رأی اعضا کلیات این طرح تصویب شد و جزئیات در دستور کار جلسه بعد این کمیسیون قرار گرفت.»

درباره این انتخابات دو نظر وجود دارد، اول اینکه با توجه به تجربه انتخابات اخیر پیروز انتخابات شوراهای شهر و روستا در شهرهای بزرگ معمولا در دوره هایی که همزمان  با انتخابات ریاست جمهوری بود، همسو با جریان گزینه پیروز انتخابات ریاست جمهوری بود و حالا با توجه به پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست‌جمهوری، شاید اصولگرایان که دست بالا را در مجلس حداقلی دارند، با توجه به تجربیات انتخابات‌های گذشته بیم از دست دادن کرسی‌های شوراهای شهر به‌ویژه در تهران را پیدا کرده‌اند و  به همین سبب با تناسبی کردن این انتخابات به دنبال کسب صندلی‌هایی در شورای شهر تهران هستند؛ هرچند حداقلی.

اما نگاه دیگر که بیش از بحث سیاسی مباحث کارشناسی را به میان می‎آورد، این است که از طریق تناسبی کردن انتخابات و چیدمان مجالس، احزاب به تدریج در کشور قدرت می‌گیرند و علاوه بر آن که جایگاه اصلی خود را پیدا می‌کنند اجبار به پاسخگویی، حمایت بی‌پروای آنها از افراد برای کسب صندلی‌های قدرت و مسئولیت را محدود می‌کند.

البته تلاش‌های مجلس زمانی به ثمر می‌رسد که شورای نگهبان با تناسبی شدن انتخابات مخالفت نکند. تجربه نشان داده که شورای نگهبان با این نوع برگزاری انتخابات میانه خوبی ندارد. اگر شورای نگهبان این طرح را به تصویب برساند، این امیدواری را در نمایندگان به وجود می‌آورد که تلاش برای برگزاری انتخابات تناسبی در مجلس هم امکان بروز و ظهور دارد.

بهار نیوز