درد قفسه سینه چه زمانی جدی است؟

گروه علمی: نیمه شب از خواب بیدار شده و از آنژین (درد قفسه سینه) رنج می‌برید؛ احتمالا به خاطر مشکلات گوارشی است، اما یک احتمال دیگر وجود دارد: حمله قلبی. شما در این مورد چه باید بدانید؟

حمله قلبی از جمله دلایل مرگ و میر در بسیاری از کشورها از جمله ایران است. یکی از مهمترین علائم حمله قلبی نیز همین درد قفسه سینه یا آنژین است.استفاده از واژه "درد قفسه سینه" به دو دلیل ابهام برانگیز است: اول اینکه حمله قلبی همیشه همراه با "درد" نیست و دوم اینکه همیشه در "قفسه سینه" رخ نمی‌دهد. به همین دلیل، شاید استفاده از واژه آنژین با نام علمی Angina Pectoris مناسب‌تر باشد. البته قرار نیست آموزش لغات بدهیم چرا که همین درد موجب مرگ‌های میلیون‌ها نفر در سراسر جهان شده است.

آنژین چه زمانی "حمله قلبی" محسوب می‌شود؟
حال پرسش این است که شما چه زمانی باید نگران علائم آنژین باشید؟ به طور کلی، دو دسته عامل وجود دارد که می‌توان بر اساس آن‌ها تصمیم‌گیری کرد: جزئیات علائم واقعی و عامل خطر بیمار برای بیماری قلبی. علائم شایع آنژین عبارتند از:
*احساس "فشار، سنگینی یا سفتی" در قفسه سینه. افراد مبتلا این احساس را اینگونه توصیف می‌کنند که «انگار شی سنگینی روی قفسه سینه‌شان وجود دارد و یا اینکه یک بند را محکم دور سینه‌شان بسته باشند.» درد معمولا در ناحیه چپ و پایین قفسه سینه وجود دارد، اما در نقاط دیگر نیز می‌تواند وجود داشته باشد.

علائم "حمله قلبی" چیست؟
موارد فوق همان علائم عمومی درد قفسه سینه هستند و وجود تمام آن‌ها عامل نگرانی است که در آن صورت باید با پزشک مشورت شود. اما برخی از افراد علائم غیر معمول دیگری را نیز تجربه می‌کنند که بیشتر میان زنان شایع است.

پژوهش انجام شده در ژورنال انجمن پزشکی آمریکا به این عوامل غیر عادی پرداخته است:
*درد در قسمت چپ قفسه سینه نیست: گاهی اوقات پیش می‌آید که درد در قسمت چپ بدن نیست و در سمت راست، مرکز و یا حتی بالای شکم احساس می‌شود.*عدم وجود درد: ممکن است برخی هیچ دردی حس نکنند و به جای آن با مشکل تنگی نفس مواجه شوند. برخی حتی همین تنگی نفس را نیز احساس نمی‌کنند. به عبارتی می‌توان گفت که شمار قابل توجهی از افراد اصلا متوجه حمله قلبی نمی‌‎شوند.
*انواع درد: برخی نوعی درد تیز، سوزش یا حتی مشکل عدم گوارش را احساس می‌کنند.

رابطه مدت زمان آنژین و حمله قلبی
فارغ از احساسات ناشی از درد قفسه سینه، مسئله دیگر بازه زمانی درد قفسه سینه است. اگر تنها چند ثانیه درد را در ناحیه قفسه سینه حس می‌کنید، پس جای چندان نگرانی نیست. درد ناشی از حمله قلبی حداقل ۵ دقیقه طول می‌کشد و معمولا بیشتر از ۲۰ تا ۳۰ ممتد طول نمی‌کشد.
دردی که پس از ورزش و فعالیت سخت ظاهر می‌شود، اما پس از کمی استراحت از بین می‌رود نیز می‌تواند نشان دهنده تنگی رگ‌های خونی باشد که خون را به قلب می‌آورند. این مورد احتمالا به تدریج عامل حمله قلبی باشد، اما همیشه هم اینطور نیست. از این رو، بهتر است علائم را با پزشک معالج خود در میان بگذارید.

عامل خطر حمله قلبی
اگر بخواهیم میزان خطرناک بودن آنژین را تعیین کنیم، باید به عوامل خطر نگاهی بیندازیم. به عبارت ساده‌تر، اگر یک زن جوان ۲۰ ساله در قفسه سینه خود درد را احساس کند با زمانی که یک زن ۵۰ ساله سیگاری این درد را احساس می‌کند، تفاوت بزرگی وجود دارد.

عوامل خطر حمله قلبی شامل موارد زیر هستند:
*سن – خطر حمله قلبی برای مردان در سن ۴۰ سالگی و برای زنان در سن ۵۰ سالگی افزایش می‌یابد. البته بدان معنا نیست که در سنین پایین‌تر احتمال آن وجود ندارد.
*جنسیت – احتمال حمله قلبی به طور کلی در مردان بیشتر از زنان است.
*مسائل ژنتیکی – اگر یکی از اقوام نزدیک شما (والدین یا خواهر و برادر) مبتلا به بیماری سرخرگ‌های قلبی باشد، بنابراین احتمال ابتلای شما نیز بیشتر می‌شود. این ریسک زمانی بیشتر می‌شود که آن عضو خانواده مرد زیر ۵۵ سال یا زن زیر ۶۵ سال باشد!
*سیگار – اغلب فکر می‌کنیم که بیشترین ضرر کشیدن سیگار متوجه ریه‌ها است، اما قلب بیشتر از آن ضرر می‌بیند. بهتر است سیگار را ترک کرده و فعالیت‌های سرعتی مانند پیاده روی تند را انجام دهید.
دو بیماری دیابت و پرفشاری خون نیز با افزایش احتمال حمله قلبی در ارتباط هستند. کلسترول بالا، علیرغم پیچیده بودن مسئله، با حمله قلبی مرتبط است.
اگر تعداد بیشتری از این عوامل خطر را داشته باشید، احتمال تجربه درد قفسه سینه یا آنژین در شما بیشتر خواهد بود.

چه زمانی آنژین، حمله قلبی محسوب نمی‌شود؟
وجود علائم زیر نشان می‌دهد که از حمله قلبی خبری نیست:
*دردی که تا چندین ساعت ادامه دارد: درد ناشی از حمله قلبی بلافاصله پس از حمله و یا پس از ۲۰ تا ۳۰ دقیقه از بین می‌رود.
*دردی که با فعالیت بیشتر می‌شود: اگر سینه‌تان را فشار دهید و دردی را احساس کنید، بنابراین آنژین مربوط به ماهیچه‌ها و یا دنده‌ها است.
*اگر فقط یک نقطه از قفسه سینه‌تان درد می‌کند
*دردی که همراه با تنفس بیشتر می‌شود: درد کوچکی که هنگام دم ظاهر می‌شود، می‌تواند با "پلورزی" (التهاب ریه) در ارتباط باشد.