بهار نیوز - چطور مرگ اختیاری گسترش پیدا کرد؟

گروه گوناگون: نمایندگان مجلس بریتانیا برای اولین بار و بعد از یک دهه در مورد طرحی رای دادند که بر اساس آن به بیمارانی که بیماری لاعلاج دارند اجازه مرگ اختیاری، اتانازی، داده می‌شود. رای موافق این نمایندگان هنوز به معنای قانونی شدن مرگ اختیاری نیست و مجلس بریتانیا هنوز باید در این باره وارد شور شود.
مرگ اختیاری در بیشتر کشورهای جهان غیرقانونی است. با وجود این ۳۰۰ میلیون نفر در کشورهایی زندگی می‌کنند که اتانازی ممنوع است‌.
کانادا، استرالیا، نیوزیلند، اسپانیا و اتریش همگی از سال ۲۰۱۵ قوانینی در مورد اتانازی وضع کرده‌اند. بعضی آن را برای کسانی که بیماری لاعلاج ندارند هم قانونی کرده‌اند. نمایندگان بریتانیا آخرین بار در سال ۲۰۱۵ در این مورد رأی‌گیری کردند.
به عقیده طرفداران، این طرح جدید که در مجلس بریتانیا به رأی گذاشته شد، یکی از سخت‌گیرانه‌ترین مجموعه قوانین در مورد مرگ اختیاری است و بیماران برای انجام این کار باید از دادگاه عالی مجوز دریافت کنند. منتقدان می‌گویند این قانون جدید قدمی خطرناک است و بیماران آسیب‌پذیر را در معرض خطر قرار می‌دهد. آن‌ها می‌گویند به‌جای تصویب این طرح باید نظام ازهم‌پاشیده مراقبت‌های پیش از مرگ را بهبود بخشید.
در اینجا نگاهی می‌اندازیم به قوانینی که در آمریکای شمالی، اروپا و استرالیا برای مرگ اختیاری وجود دارد.
ایالات‌ متحده آمریکا
در سراسر ایالات‌ متحده آمریکا، اتانازی – که بعضی از منتقدان ترجیح می‌دهند آن را خودکشی خودخواسته (خودکشی با کمک) بنامند- در ۱۰ ایالت ازجمله در واشنگتن دی سی قانونی است. ایالت اورگن یکی از اولین نقاط جهان بود که از سال ۱۹۹۷ به بعضی از بیماران برای مرگ اختیاری کمک‌هایی ارائه می‌شد. این ایالت ۲۵ سال تجربه در زمینه مرگ داوطلبانه دارد و به الگوی دیگر ایالت‌های آمریکا تبدیل شده است که می‌خواهند چنین قوانینی وضع کنند.
در ایالت اورگن، اتانازی برای بیماران لاعلاج که در صحت کامل عقلی هستند و انتظار می‌رود در عرض ۶ ماه در اثر بیماری جان خود را از دست بدهند، آزاد و قانونی است. تقاضای اتانازی بیمار را باید دو پزشک امضا کنند. از سال ۱۹۹۷، ۴۲۷۴ نفر به‌طور رسمی نسخه دریافت داروی مرگ‌آور را دریافت کرده‌اند و ۲۸۴۷ (۶۷ درصد) آن‌ها درگذشته‌اند.
دوسوم بیماران این ایالت که پارسال درخواست کمک برای مرگ اختیاری کرده بودند، دچار سرطان بودند. یک نفر از هر ده نفر آن‌ها دچار بیماری سیستم عصبی بوده و همین نسبت از افراد، دچار بیماری قلبی بودند. از میان ۳۶۷ بیماری که سال گذشته داروی مرگ‌آور دریافت کردند، عده بسیار زیادی، ۹۱.۶ درصد، از دست دادن اختیار زندگی دلیل اصلی برای درخواست پایان زندگی بوده است. بیماران دیگر، این موارد را ذکر کرده‌اند:

از دست دادن شان و احترام- ۲۳۴ نفر (۶۳.۸ درصد بیماران)
از دست دادن اختیار اعمال طبیعی بدن – ۱۷۱ نفر (۴۶.۶ درصد بیماران)
نگرانی از تبدیل‌شدن به باری سنگین برای خانواده و دوستان- ۱۵۹ نفر (۴۳.۳ درصد بیماران)
نداشتن روش‌های کنترل درد به میزان کافی- ۱۲۶ نفر (۳۴.۳ درصد بیماران)
پیامدهای مالی مربوط به هزینه‌های درمان- ۳۰ نفر (۸.۲ درصد بیماران)
در ایالت اورگن، مانند سایر ایالت‌ها که در آن‌ها اجازه اتانازی داده‌ شده است، داروی مرگ‌آور باید به دست خود بیمار مصرف شود. این نکته‌ای است که در قانون مورد رأی‌گیری انگلستان و ولز هم گنجانده‌ شده است. نزدیک به یک نفر از هر سه بیمار که این دارو برایش تجویز می‌شود، در لحظه آخر آن را مصرف نمی‌کند.
ایالت اورگن برای حامیان اتانازی در انگلستان و ولز مهم است. آن‌ها اشاره می‌کنند که این ایالت اجازه اتانازی را، از زمان قانونی شدن آن، فقط برای بیمارانی که در پایان زندگی هستند محدود کرده است. البته بعضی از منتقدان می‌گویند در بعضی موارد نرمش‌هایی در این قانون صورت گرفته است. اقامت در اورگن که یکی از شرایط اجرای قانون بود، از آن حذف‌شده است و این یعنی افرادی از ایالت‌های دیگر هم می‌توانند برای اتانازی به این ایالت بروند. تعداد موارد اتانازی در سال‌های اخیر به مقدار زیادی افزایش داشته است.

کانادا
کانادا کشوری است که مخالفان اتانازی از آن به‌عنوان نمونه‌ای یاد می‌کنند که مسئله مرگ داوطلبانه به‌شدت در سراشیبی افتاده و کنترل آن از دست خارج‌ شده است. در این کشور کشوری اتانازی شکل گسترده‌تری پیدا کرده و انجام آنکه در سال ۲۰۱۶ صرفاً برای کمک پزشکی به مرگ بیماران روبه‌مرگ (مید) بود و قرار بود فقط برای بیماران لاعلاج نزدیک به مرگ باشد، فراتر رفته است.
این قانون در سال ۲۰۲۱ مورد تجدیدنظر قرار گرفت و برای تمام افرادی که به دلیل بیماری غیرقابل درمان یا معلولیت «درد و رنج بسیاری» تحمل می‌کنند، مجاز شد. قانون کانادا هنوز، بعد از سه سال تأخیر، شامل افرادی که از بیماری‌های روانی رنج می‌برند نمی‌شود و در اجرای این بخش آن تأخیر ایجاد شده است.
منتقدان می‌گویند با فراگیرتر شدن این قانون، افراد ناتوان و آسیب‌پذیر بیش‌ از پیش در معرض خطر قرار می‌گیرند. در حال حاضر چهار مرگ از هر ۱۰۰ مرگ در کانادا، با کمک پزشکی بوده است. این رقم در ایالت اورگن یک مورد از هر ۱۰۰ مرگ است.کیم لیدبیتر، نماینده‌ای که طرح اتانازی را به مجلس بریتانیا پیشنهاد داد می‌گوید آنچه در مجلس مورد بحث قرار گرفت مانند مدل کانادا نیست و اجازه اتانازی به افرادی محدود خواهد بود که در مرحله نزدیک به مرگ ناشی از بیماری باشند.

اروپا
شش کشور در اروپا، کشورهای سوئیس، هلند، بلژیک، لوکزامبورگ، اسپانیا و اتریش، قوانینی مربوط به اتانازی دارند.
در همه این کشورها – برخلاف قانونی که برای انگلستان و ولز به رأی گذاشته می‌شود- کمک به مرگ صرفاً محدود به بیماران نزدیک به مرگ نیست.
سوئیس اولین کشور در جهان بود که حق مرگ را در سال ۱۹۴۲ به رسمیت شناخت و خودکشی با کمک را قانونی اعلام کرد. سوئیس از معدود کشورهایی است که اجازه می‌دهد افرادی از کشورهای دیگر هم از امکانات این کشور برای پایان دادن به زندگی، ازجمله شرکت‌هایی مانند شرکت دیگنیتاس در شهر زوریخ، استفاده کنند. در دو دهه گذشته ۵۰۰ بریتانیایی با کمک شرکت دیگنیتاس به زندگی خود پایان داده‌اند. این رقم امسال ۴۰ نفر بوده است. در این کشور هم داروی مرگ‌آور را باید خود فرد وارد بدنش کند.هلند و بلژیک بیش از ۲۰ سال است که اتانازی را برای بیمارانی که درد و رنج غیرقابل‌تحمل از بیماری لاعلاج دارند قانونی کرده‌اند. قانون آن‌ها بیماری‌های روان را هم در برمی‌گیرد. این قانون حالا شامل کودکان هم می‌شود. این دو کشور تنها کشورهای اروپایی هستند که قانون اوتانازی برای کودکان دارند. در هر دو کشور اتانازی یا مرگ با کمک فیزیکی مجاز است.اخیراً در اسپانیا و اتریش اتانازی هم برای بیماران لاعلاج و هم کسانی که در درد و رنج غیرقابل‌ تحمل هستند، قانونی شده است. در اتریش خود فرد باید داروی مرگ‌آور را وارد بدن کند اما در اسپانیا یک متخصص پزشکی هم می‌تواند دارو را به فرد بدهد.
با وجود تمام تنوع‌ها، آنچه واضح است این است که قانونی بودن و امکان دسترسی به اتانازی در اروپا بسیار گسترده‌تر از بریتانیا است.
در مجلس جزیره من که دولت محلی دارد اما به دولت بریتانیا وابسته است، قانونی که بر اساس آن به افراد بالغ که بیماری لاعلاج دارند و ۱۲ ماه یا کمتر از زندگی‌شان باقی‌مانده است اجازه اتانازی می‌دهد با اختلاف کمی و بعد از مراحل مختلف رأی‌گیری تصویب شود. این قانون به‌احتمال‌ زیاد سال آینده موافقت سلطنتی را دریافت خواهد کرد و اولین اتانازی در این جزیره در سال ۲۰۲۷ انجام خواهد شد. برای اجرای مرگ اختیاری، فرد باید حداقل ۵ ساکن این جزیره بوده باشد. جزیره جرسی هم متعهد شده است که قانون خود را تغییر دهد تا امکان کمک به مرگ برای بیماران لاعلاج فراهم شود.

استرالیا و نیوزیلند
در چند سال اخیر، در بیشتر مناطق استرالیا مرگ اختیاری قانونی شده است اما در نیوزیلند بیماران باید حتماً بیماری لاعلاج داشته و شش ماه از زندگی‌شان باقیمانده باشد. به‌تازگی این ۶ ماه برای کسانی که بیماری‌های تحلیل دهنده عصبی دارند و در بعضی مناطق استرالیا به ۱۲ ماه تغییر پیداکرده است.
در هر دو کشور، هم خود بیمار می‌تواند دارو را مصرف کند و یا می‌تواند این کار را با کمک پزشک یا پرستار به‌صورت وریدی انجام دهد.