گروه بین الملل: اسماء الاسد، همسر بشار اسد که متولد لندن است و زمانی به عنوان مدافع حقوق زنان در خاورمیانه شناخته میشد، به همراه همسرش گریخته است و اکنون مقامات بریتانیا میگویند از بازگشتش به لندن استقبال نمیکنند.
اسماء الاسد که ۴۹ سال دارد، به همراه بشار اسد و سه فرزندشان پس از سرنگونی حکومت اسد به مسکو پناهنده شد. این تازهترین ضربه به شهرت از بینرفتۀ زنی است که در گذشته «یک دارایی ارزشمند» برای دولت سوریه تلقی میشد.
اسماء اسد در سال ۱۹۷۵ میلادی در لندن به دنیا آمد و نیمی از عمر خود را در بریتانیا گذراند و پدر و مادرش هنوز در غرب پایتخت بریتانیا زندگی میکنند.
اگرچه او تابعیت بریتانیا را حفظ کرده اما دیوید لامی، وزیر خارجه این کشور گفت که دیگر از او در این کشور استقبال نمیشود و ممکن است به زودی پاسپورت بریتانیاییاش را از دست بدهد.
دیوید لامی مقابل نمایندگان پارلمان گفت: «در چند روز گذشته شنیدم که اسماء اسد ممکن است به کشور ما بیاید. میخواهم بار دیگر تایید کنم که او یک فرد تحریم شده است و اینجا در بریتانیا از او استقبال نمیشود.»
پیش از این در مارس ۲۰۱۲ میلادی یعنی در بحبوحه اعتراضات فزاینده علیه حکومت همسرش، داراییهای اسماء اسد در چهارچوب برنامه تحریمهای اروپا مسدود شد و لندن پس از برکسیت نیز این تصمیم را پابرجا دانست.
بادر موسی السیف، پژوهشگر اندیشکده چتم هاوس، به این موضوع اشاره میکند که بریتانیا پیش از این نیز تابعیت شهروندان خود را به دلیل پیوستن به داعش سلب کرده بود.
او گفت: «اگر چنین اتفاقی برای یک ناشناس در یک اردوگاه افراطگرایان روی دهد، در مورد اسماء اسد هم همین حکم قابل اجرا است.»با این وجود کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا گفت که برای بحث درباره چنین اقدامی «خیلی زود» است و پت مک فادن، وزیر دفتر نیز گفت تا کنون «هیچ تماسی» از سوی اسماء اسد نداشتهاند.
پدر اسماء اسد، یک متخصص قلب ساکن لندن به نام «فواز أخرس» و مادرش نیز یک دیپلمات بازنشسته به نام «سحر العطری» است که هر دو اهل سوریه هستند.
او در محله «اکتون» در غرب لندن بزرگ شد؛ جایی که پدر و مادرش همچنان زندگی میکنند. البته به نوشتۀ برخی از رسانههای بریتانیا، گمان میرود که آنها نیز به روسیه پرواز کردهاند تا با دخترشان باشند.
اسماء اسد تحصیلاتش را در لندن با نام «اِما» به پایان رساند و سپس در دانشگاه کینگز کالج لندن در رشته علوم کامپیوتر و ادبیات فرانسه درس خواند. سپس وارد امور مالی شد و در دویچه بانک و جی پی مورگان مشغول به کار شد.
او در اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی با بشار اسد آشنا شد و این زوج چند ماه پس از آنکه او جانشین پدرش حافظ اسد شد، یعنی در ژوئیه ۲۰۰۰ با یکدیگر ازدواج کردند.این زوج دارای دو پسر و یک دختر هستند که بزرگترین آنها اخیراً در رشته ریاضیات از دانشگاه مسکو فارغ التحصیل شده است.
دفتر ریاستجمهوری سوریه پیش از این در ماه مه اعلام کرده بود که اسماء اسد به سرطان سینه مبتلا و بین سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ میلادی مشغول درمان آن بوده است.
اسماء که پیش از این بارها به دلیل ظاهرش مورد تحسین رسانههای غربی بوده، در دوران فعالیتش به عنوان بانوی اول سوریه میزبان افراد مشهوری مانند برد پیت و آنجلینا جولی بوده و در ضیافتهای مجلل دیگر کشورها نیز بطور گسترده شرکت داشته است. اما حسن شهرت او زمانی از بین رفت که در جریان سرکوب اعتراضات ضد دولتی سوریه که در سال ۲۰۱۱ آغاز شد و در ژوئن ۲۰۱۲ به یک جنگ داخلی تمامعیار تبدیل گردید، کنار همسرش ایستاد.
او به دلیل سکوت در قبال خشونتها به شدت مورد انتقاد قرار گرفت و حتی به او لقب «ماری آنتوانت» و «غارتگر ارشد» داده شد.
او حتی متهم است که از مسیر یک موسسۀ خیریه که تاسیس کرده بود، به ثروت قابل توجهی دست یافته است و در کنار همسرش تملک بسیاری بخشهای اقتصادی سوریه را در اختیار دارد.
ایالات متحده در سال ۲۰۲۰ میلادی تحریمهایی را علیه اسماء اسد، والدین و دو برادرش وضع کرد و مایک پمپئو وزیر خارجه وقت آمریکا، او را «یکی از بدنامترین سودجویان جنگ سوریه» توصیف کرد.