عربستان میزبان جام‌ جهانی ۲۰۳۴ شد

گروه ورزشی: عربستان سعودی به‌ عنوان تنها نامزد، میزبانی جام جهانی ۲۰۳۴ را از فیفا دریافت کرد و به این ترتیب برای دومین بار میزبانی جام جهانی را به خاورمیانه می‌آورد.
در جریان کنگره فدراسیون بین‌المللی فوتبال، فیفا، که در زوریخ برگزار شد، میزبانی کشورعربستان برای جام‌جهانی ۲۰۳۴ به خاطر عدم وجود نامزد دیگری، بدون رای‌گیری تایید شد.
انتخاب این کشور با حمایت کشورهای اروپایی از جمله فدراسیون فوتبال انگلستان، انتقاداتی را به دلیل سوابق حقوق بشری و قوانین تبعیض‌آمیزعربستان برانگیخته است. گروه‌های حقوق بشری مانند دیده‌بان حقوق بشر، این تصمیم را نشانه‌ای از اولویت منافع مالی بر مسائل اخلاقی دانسته‌اند.
نروژ به دلیل روند «غیردموکراتیک» رأی‌گیری، از شرکت در این فرایند خودداری کرد، اما کشورهایی نظیر آلمان با وجود انتقادات، از این تصمیم حمایت کرده و آن را فرصتی برای تعامل و بهبود شرایط می‌دانند.
عربستان در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی در ورزش داشته و وعده داده است که این تورنمنت را به تجربه‌ای بی‌نظیر تبدیل کند.
انتخاب این کشور بخشی از استراتژی کلان عربستان برای تنوع‌بخشی به اقتصاد و کاهش وابستگی به نفت است.
پروژه‌هایی نظیر ساخت ۱۵ ورزشگاه جدید، توسعه زیرساخت‌های شهری و حمل‌ونقل، و منطقه شهری آینده‌نگر نئوم، از مهم‌ترین بخش‌های این برنامه هستند.
جام جهانی ۲۰۳۴ پس از میزبانی قطر در سال ۲۰۲۲، دومین حضور این رویداد در خاورمیانه خواهد بود. با این حال، نگرانی‌هایی در خصوص شرایط کارگران مهاجر، محدودیت آزادی‌ها و گرمای شدید تابستان در عربستان هم‌چنان مطرح است.
با کناره‌گیری استرالیا و عدم رقابت سایر کشورها، عربستان تنها گزینه برای میزبانی بود. این روند، به گفته منتقدان، بازتاب‌دهنده نفوذ مالی و سیاسی این کشور در فیفا است.
اکنون باید دید عربستان چگونه این رویداد را برگزار خواهد کرد و آیا به وعده‌های خود عمل خواهد کرد یا نه.
آنچه باید از جام جهانی ۲۰۳۴ عربستان بدانیم
ماجرای میزبانی عربستان در جام جهانی ۲۰۳۴ با توجه به انتقاداتی که از این کشور در زمینه مسائل حقوق بشری و محیط زیستی وجود دارد، از ابتدا جنجالی بود و به نظر می‌رسد که این یکی از جنجالی‌ترین تصمیم‌هایی است که فدراسیون جهانی فوتبال تا کنون گرفته است.
گرچه میزبانی عربستان در جام جهانی خبری ناخوشایند برای برخی است، اما با توجه به سرمایه‌گذاری هنگفت عربستان در رویدادهای ورزشی مختلف، کمتر کارشناسی از این قضیه غافلگیر شد. رویکردی که بسیاری از آن به عنوان «ورزش‌شویی» یاد می‌کنند و معتقدند حکومت عربستان از طریق آن می‌خواهد مشکلات حقوق بشری خود را پنهان کند و تصویری بهتر از خود به جهان نشان دهد.
از سوی دیگر افرادی هم هستند که معتقدند، این گونه رویدادها می‌تواند سرعت اصلاحاتی را که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، از مدتی پیش آغاز کرده است، سرعت بخشد.

چرا این فقط میزبانی یک تورنمنت نیست؟
گرچه تاریخ اعلام رسمی میزبان جام جهانی ۲۰۳۴ امروز (۱۱ دسامبر/ ۲۱ آذر) بود، اما به نظر می‌رسد که این فقط یک «فرمالیته اداری» است و تکلیف بیش از یک سال است که مشخص شده است. اکتبر ۲۰۲۳ و به دنبال کناره‌گیری استرالیا بود که مشخص شد عربستان تنها نامزد میزبانی مسابقات است. استرالیا که تنها رقیب عربستان در این زمینه بود، گفت با توجه به این که فیفا کمتر از یک ماه برای چنین چالشی وقت داده است، تلاش برای این کار بیهوده است.
فیفا اما از روند سریع انتخاب میزبان دفاع کرد؛ روندی که بسیاری معتقدند به اندازه کافی شفاف و پاسخگو نبوده است. منتقدان می‌گویند، برگزاری جام جهانی ۲۰۳۰ در سه قاره (میزبانی مشترک اسپانیا، پرتغال و مراکش و برگزاری سه بازی اول در آمریکا جنوبی) عملا راه را برای میزبانی عربستان هموار کرده است. در واقع با توجه به سیاست فیفا برای دادن چرخشی میزبانی به قاره‌های مختلف، در مورد جام جهانی ۲۰۳۴ فقط پیشنهادهایی از آسیا و اقیانوسیه بررسی می‌شد.
البته نباید فراموش کرد که عربستان سعودی و فیفا به ریاست جانی اینفانتینو، روابط نزدیکی برقرار کرده‌اند. عربستان میزبان جام جهانی باشگاه‌های ۲۰۲۳ بود و فیفا قرارداد مالی جذابی با آرامکو، غول نفتی دنیا که از سوی حکومت عربستان اداره می‌شود، دارد.
همچنین گمانه‌زنی‌های بسیاری وجود دارد مبنی بر این که صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان قصد دارد سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در دازون (DAZN) غول پخش اینترنتی مسابقات ورزشی که امتیاز پخش جام جهانی باشگاه‌ها سال آینده را به عهده دارد، انجام دهد.
فرضیه اجتناب‌ناپذیر بودن اعطای میزبانی به عربستان ماه گذشته میلادی تقویت شد. هنگامی که ماتیاس گرفستورم، معاون اینفانتینو، در گزارش فیفا، میانگین امتیاز میزبانی عربستان را ۴/۲ (چهار و دو دهم) از ۵ اعلام کرد؛ بیشترین امتیازی که تا کنون داده شده است.
جام جهانی عربستان سعودی چگونه خواهد بود؟
اگر نظر فدراسیون فوتبال عربستان را ملاک بگیریم این جام جهانی «استثنایی» خواهد بود. طبق پیشنهادی که عربستان ارائه کرده است ۱۵ ورزشگاه (شامل سه ورزشگاه در حال ساخته شدن و هشت ورزشگاه که هنوز کار ساختشان شروع نشده است) و پنج شهر (شامل شهر فوق مدرن نئوم که هنوز ساخته نشده است)، میزبانی رقابت‌ها را به عهده دارند.
طبق گزارش ارزیابی فیفا ما شاهد «ورزشگاه‌هایی فوق‌العاده خواهیم بود که پس از ساخته شدن یا بازسازی جلوه‌ای فوق مدرن خواهند داشت.»
تقریبا مطمئنیم که این تورنمنت در زمستان برگزار خواهد شد، اما جام جهانی عربستان یک تفاوت عمده با جام جهانی قطر که در نوامبر و دسامبر ۲۰۲۲ برگزار شد، خواهد داشت.
فیفا با اشاره به این که دمای تابستان عربستان «می‌تواند از ۴۰ درجه سانتیگراد تجاوز کند» گفت که «ریسک بالایی در مورد زمان‌بندی تورنمنت» در عربستان ۲۰۳۴ وجود دارد و به «شرایط آب و هوایی» و «رویدادهای مذهبی» اشاره کرده است. با این تفاسیر به نظر می‌رسد که جام جهانی از اول ژانویه شروع خواهد شد تا تداخلی با ماه رمضان نداشته باشد.
به گزارش رسانه‌های اروپایی، لیگ برتر فوتبال انگلیس و سایر لیگ‌های سطح بالای اروپایی مخالف برگزاری جام جهانی در زمستان هستند.
گرچه هنگام برگزاری جام جهانی ۲۰۲۲ قطر هم لیگ‌های فوتبال مجبور به قبول وقفه‌ای ناخواسته در میان مسابقات‌شان شدند، اما گسترش رقابت‌های باشگاهی اروپا و همچنین افزایش تیم‌های حاضر در جام جهانی به ۴۸ تیم به معنای اخلال بیشتر در تقویم مسابقاتی است که همین حالا هم فشرده هستند.
عربستان سعودی از سال ۲۰۲۱ که محمد بن سلمان، ولیعهد و حاکم واقعی کشور، «چشم‌انداز۲۰۳۰» را در راستای نوسازی و تنوع بخشیدن به اقتصاد کشور آغاز کرد، میلیاردها دلار در ورزش جهان هزینه کرده است.
از آن زمان عربستان میزبانی مسابقات سطح بالا در ورزش‌هایی مانند بوکس، تنیس، گلف و اسب‌دوانی و رویدادهایی مانند مسابقات فرمول یک و فینال جام حذفی اسپانیا و ایتالیا را به عهده گرفته است.