بهار نیوز - تاثیر سوریه پسااسد بر مذاکرات صلح

گروه بین الملل: مذاکراتی که با هدف پایان دادن به درگیری‌های ۴۰ ساله با شبه‌نظامیان کرد در ترکیه آغاز شده، امیدها برای برقرای صلح در این کشور را افزایش داده است. با وجود این، وضعیت ناپایدار نیروهای کرد در سوریه و عدم اطمینان از حسن نیت آنکارا، بسیاری از کردها را نسبت به آینده نگران کرده است.
عبدالله اوجالان، رهبر زندانی حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) ابراز تمایل کرده است که در راستای فرآیند صلح با اعلام فراخوانی از نیروهای این حزب خواهد خواست تا سلاح‌های خود را تسلیم کنند. این اقدام به منظور پایان دادن به درگیری‌هایی است که او از سال ۱۹۸۴ علیه ترکیه آغاز کرد.
این درگیری‌ها منجر به کشته شدن بیش از ۴۰ هزار نفر شده و در کنار توقف روند توسعه در مناطق جنوب شرقی ترکیه که عمدتا کردنشین هستند، به ایجاد اختلافات سیاسی در این کشور دامن زده است.
حزب دموکراتیک خلق‌ها که حامی کردها است، اواخر دسامبر با عبدالله اوجالان دیدار کرد و از آن زمان تاکنون با احزاب دیگر از جمله حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه مذاکراتی انجام داده است تا پیشنهاد اوجالان را بررسی کند. هر دو طرف این مذاکرات را «مثبت» ارزیابی کرده‌اند.
رویترز در گزارشی به نقل از دو منبع خود خبر داد که حزب دموکراتیک خلق‌ها قصد دارد بار دیگر نمایندگان خود را در تاریخ ۱۵ ژانویه یا زودتر برای دیدار با عبدالله اوجالان ۷۵ ساله به زندان جزیره ایمرالی در شمال غرب ترکیه بفرستد. اوجالان از سال ۱۹۹۹ در این زندان نگهداری می‌شود. حزب دموکراتیک خلق‌ها پیش‌بینی می‌کند که این دیدار منجر به یک طرح مشخص برای مذاکرات صلح شود.
حزب دموکراتیک خلق‌ها به‌عنوان سومین حزب بزرگ در پارلمان ترکیه خواستار آزادی اوجالان است.
مشخص نیست که اوجالان در توافق احتمالی به دنبال چه خواسته‌ای باشد، اما حزب دموکراتیک خلق‌ها اعلام کرد که او بر تلاش‌ها برای «تحول دموکراتیک» در ترکیه تأکید دارد. کردها مدت‌هاست که خواستار حقوق بیشتر سیاسی و فرهنگی و همچنین حمایت‌های اقتصادی هستند.البته روند صلح در ترکیه با سقوط حکومت بشار اسد در سوریه با شرایط جدید مواجه شده، به‌طوری که نیروهای کرد سوریه در موقعیتی ضعیف قرار گرفته‌اند و این در حالی است که نیروهای مورد حمایت ترکیه در برابر آن‌ها قرار دارند و حاکمان جدید دمشق نیز روابط دوستانه‌ای با آنکارا برقرار کرده‌اند.
ترکیه هشدار داده که ممکن است علیه شبه‌نظامیان کرد موسوم به «یگان‌های مدافع خلق» در شمال سوریه یک حمله نظامی انجام دهد، مگر اینکه آن‌ها خود را منحل کنند.
ترکیه این گروه را تروریستی و بخشی از «پ‌ک‌ک» می‌داند، اما آن‌ها در مبارزه با داعش از حمایت‌های آمریکا برخوردارند که این حمایت، مساله را پیچیده‌تر می‌کند.
در حال حاضر مشخص نیست که سقوط بشار اسد چگونه می‌تواند بر احتمال تسلیم سلاح‌های حزب کارگران کردستان تأثیر بگذارد. یکی از رهبران برجسته پ‌ک‌ک در گفتگویی اگرچه بر حمایت این گروه از تلاش‌های اوجالان تأکید کرده اما در مورد موضوع خلع سلاح اظهارنظری نکرده است.رهبر نیروهای کرد سوریه پیشنهاد کرده است به‌عنوان بخشی از توافق با ترکیه، جنگجویان خارجی، از جمله اعضای حزب کارگران کردستان برای جلوگیری از درگیری‌های بیشتر از سوریه خارج شوند.
گلستان قیلیچ کوچ‌ایگیت، نماینده کرد در پارلمان ترکیه به رویترز گفت که نمی‌شود کردها در سوریه را با سلاح و زبان زور تهدید کرد اما در عین حال از صلح سخن گفت. او در ادامه گفت ترکیه باید بپذیرد که کردها در آینده سوریه حرفی برای گفتن دارند.
اما عبدالله گولر از حزب عدالت و توسعه گفت هدف این است که این مساله در سال جاری میلادی حل و فصل شود. یکی دیگر از نمایندگان این حزب در پارلمان ترکیه گفت که ممکن است تا فوریه شرایطی برای تسلیم سلاح‌ها از سوی پ‌ک‌ک فراهم شود. این نماینده پارلمان ترکیه در پاسخ به سؤالی که از او درباره امکان عفو عمومی برای اعضای پ‌ک‌ک پرسیده شده، گفت که چنین عفوی در دستور کار نیست.اما اوزگور اوزل، رهبر اپوزیسیون حزب اصلی یعنی حزب جمهوری‌خواه خلق بر ضرورت تشکیل یک کمیسیون پارلمانی با مشارکت همه احزاب برای رسیدگی به مشکلات کردها تأکید کرد.
بر اساس نظرسنجی‌های انجام شده از جمله نظرسنجی توسط مرکز «SAMER»، کردهایی که در جنوب شرقی ترکیه ساکن هستند به چشم‌انداز مذاکرات صلح با توجه به شکست‌های گذشته در این مسیر بدبین هستند.پس از آخرین مذاکرات صلح در سال ۲۰۱۵ که شکست خورد، خشونت‌ها و سرکوب اعضای حزب حامی کردها افزایش یافت.گولر با بیان اینکه فرآیند فعلی صلح هیچ شباهتی به مذاکرات یک دهه پیش نخواهد داشت، گفت که وضعیت تغییر کرده است.
بنا به گفته گلستان قیلیچ از حزب دموکراتیک خلق‌ها، کلید افزایش اعتماد به فرآیند صلح، اعلام حمایت رجب طیب اردوغان است. او گفت که تأیید علنی اردوغان به افزایش حمایت اجتماعی از فرایند صلح کمک خواهد کرد.اردوغان تاکنون لحن تند خود را علیه پ‌ک‌ک حفظ کرده است. او پس از یکی از جلسات کابینه ترکیه گفت: «آنهایی که خشونت را انتخاب کنند با سلاح‌هایشان دفن خواهند شد.»
با این حال نشانه‌ها از تمایل آنکارا برای رسیدگی به مساله کردها حکایت دارند، به‌گونه‌ای که دولت ترکیه در ماه گذشته میلادی از طرح توسعه به ارزش ۱۴ میلیارد دلار با هدف کاهش شکاف اقتصادی در نقاط مختلف ترکیه رونمایی کرد.اگرچه در ترکیه از پایان درگیری‌ها استقبال خواهد شد اما دولت اردوغان در مسیر صلح با چالش‌هایی مواجه خواهد شد زیرا هستند افرادی که پس از چهار دهه خونریزی، نسبت به اوجالان و پ‌ک‌ک دشمنی دارند و با مذاکرات صلح مخالف هستند.