بهار نیوز - هر آنچه درباره زینک باید بدانید

گروه علمی: زینک یکی از مهم‌ترین مواد معدنی ضروری برای بدن است که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی، سلامت پوست، رشد مو، بهبود زخم‌ها و افزایش عملکرد شناختی دارد. این ماده معدنی در بسیاری از غذاها یافت می‌شود، اما در برخی موارد، ممکن است نیاز به مصرف مکمل زینک باشد.

۱. خواص و فواید زینک (روی) برای بدن
الف) تقویت سیستم ایمنی
زینک به تولید و عملکرد سلول‌های ایمنی بدن کمک می‌کند.
کمبود آن ممکن است باعث افزایش خطر عفونت‌ها، سرماخوردگی و بیماری‌های ویروسی شود.

ب) رشد و تقویت مو و ناخن
زینک در تولید کراتین نقش دارد که برای سلامت مو و ناخن ضروری است.
کمبود آن ممکن است منجر به ریزش مو، شکنندگی ناخن‌ها و کندی رشد موها شود.

ج) بهبود سلامت پوست و درمان آکنه
زینک دارای خاصیت ضدالتهابی بوده و در کاهش جوش و آکنه مؤثر است.
به ترمیم زخم‌ها و کاهش التهاب‌های پوستی کمک می‌کند.

د) افزایش عملکرد شناختی و بهبود حافظه
زینک برای عملکرد مناسب مغز و جلوگیری از کاهش حافظه و آلزایمر ضروری است.
باعث بهبود تمرکز و کاهش استرس می‌شود.

ه) کمک به بهبود زخم‌ها و ترمیم بافت‌ها
زینک در سنتز پروتئین و تقسیم سلولی نقش دارد و به بهبود زخم‌ها و جراحات کمک می‌کند.

و) افزایش سطح تستوسترون و بهبود باروری
زینک برای سلامت جنسی و تولید تستوسترون در مردان ضروری است.
کمبود آن ممکن است باعث کاهش میل جنسی و مشکلات باروری شود.

ز) حفظ سلامت استخوان‌ها
زینک در کنار کلسیم و منیزیم، به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند و از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند.

۲. منابع غذایی غنی از زینک
گوشت قرمز (گوشت گاو، بره)
مرغ و بوقلمون
ماهی و غذاهای دریایی (میگو، صدف، سالمون، تن)
مغزها و دانه‌ها (بادام، تخمه کدو، تخمه آفتابگردان، بادام هندی، گردو)
حبوبات (نخود، عدس، لوبیا قرمز)
غلات کامل (برنج قهوه‌ای، جو دوسر، نان سبوس‌دار)
لبنیات (شیر، پنیر، ماست)
شکلات تلخ
نکته: مصرف غذاهای سرشار از فیتات (مثل نان سفید، برنج سفید، و سویا) ممکن است جذب زینک را کاهش دهد.

۳. علائم کمبود زینک در بدن
کمبود زینک می‌تواند مشکلات زیر را ایجاد کند:
ریزش مو و نازک شدن موها
تضعیف سیستم ایمنی (افزایش بیماری و عفونت‌ها)
پوست خشک، آکنه و زخم‌هایی که دیر خوب می‌شوند
کاهش اشتها و کاهش وزن ناخواسته
کاهش حس چشایی و بویایی
خستگی مزمن و کاهش انرژی
اختلال در رشد (مخصوصاً در کودکان و نوجوانان)

چه کسانی در معرض کمبود زینک هستند؟
گیاه‌خواران (چون منابع اصلی زینک در محصولات حیوانی است)
افراد مبتلا به بیماری‌های گوارشی (کرون، سلیاک)
زنان باردار و شیرده
ورزشکاران و بدنسازان (به دلیل مصرف بالاتر)

۴. قرص زینک و دوز مصرفی مناسب
مقدار توصیه‌شده روزانه زینک:
مردان بالغ: ۱۱ میلی‌گرم در روز
زنان بالغ: ۸ میلی‌گرم در روز
زنان باردار و شیرده: ۱۱-۱۲ میلی‌گرم در روز

انواع مکمل‌های زینک
زینک گلوکونات
زینک پیکولینات
زینک سولفات
زینک استات

۵. موارد منع مصرف زینک و عوارض جانبی آن
چه کسانی نباید زینک مصرف کنند؟
افرادی که داروهای خاص مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، دیورتیک‌ها، و داروهای تیروئید مصرف می‌کنند.
افراد مبتلا به مشکلات کلیوی و کبدی
کسانی که بدون مشورت پزشک مکمل‌های آهن یا مس مصرف می‌کنند (چون زینک جذب آنها را مختل می‌کند).

عوارض مصرف بیش از حد زینک (بیش از ۴۰ میلی‌گرم در روز):
حالت تهوع و استفراغ
درد معده و مشکلات گوارشی
سردرد و خستگی مفرط
کاهش جذب مس (منجر به کم‌خونی)
ضعف سیستم ایمنی (برخلاف مقدار طبیعی زینک که باعث تقویت آن می‌شود)

۶. تفاوت زینک و منیزیم – کدام یک برای بدن مهم‌تر است؟
زینک بیشتر برای تقویت سیستم ایمنی، سلامت پوست و مو، افزایش تمرکز و بهبود زخم‌ها استفاده می‌شود.
منیزیم برای کاهش استرس، سلامت عضلات و استخوان‌ها، بهبود خواب و جلوگیری از گرفتگی عضلات مؤثر است.
بهترین کار، مصرف متعادل هر دو ماده معدنی است تا بدن عملکرد ایده‌آلی داشته باشد.

نتیجه‌گیری
زینک یک ماده معدنی ضروری برای سلامت عمومی بدن است و نقش مهمی در سیستم ایمنی، رشد مو، سلامت پوست و عملکرد مغز دارد. کمبود زینک می‌تواند باعث ضعف سیستم ایمنی، ریزش مو، مشکلات پوستی و کاهش اشتها شود. بهترین منابع زینک شامل گوشت قرمز، ماهی، لبنیات، تخمه کدو و مغزها هستند. مکمل زینک باید با مشورت پزشک و در دوز مناسب مصرف شود تا از عوارض جانبی آن جلوگیری شود.