بهار نیوز - آشغال‌ها... را چه کسانی دوست‌ داشتند؟

گروه فرهنگ و هنر: عجب حکایتی شده است این فیلم «آشغال‌های دوست‌داشتنی»؛ آن‌هایی که فیلم را دیده‌ و به دور از هر جناح‌بندی سیاسی اظهار نظر می‌کنند، آن را اثری ارزشمند می‌دانند اما امان از ملاحظه‌نگری‌های مصلحت‌اندیشانه...!

آذر ماه سال گذشته بود که نسخه نهایی فیلم «آشغال‌های دوست‌داشتنی» به کارگردانی محسن امیریوسفی آماده شد اما بنا بر ملاحظات مسوولان به هیات انتخاب جشنواره فیلم فجر ارایه نشد.حال پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان بر سر نمایش این فیلم ،‌ ‌اخیرا وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به سوالی درباره مجوز اکران «آشغال‌های دوست‌داشتنی» گفته است که «این فیلم تاکنون که مجوز نگرفته است و مجوز هم نمی‌گیرد.»این در حالی است که از سال گذشته تاکنون تعدادی از اهالی سینما به تمجید از این فیلم پرداخته‌اند.

در ادامه مروری داریم بر برخی از این اظهارنظرها:
شاید آغاز ایجاد حاشیه‌های این فیلم به اظهارنظر دبیر جشنواره فیلم فجر برگردد که در زمان نمایش آثار برای هیات انتخاب جشنواره اعلام کرد که « «آشغالهای دوست داشتنی» برای نمایش «ملاحظاتی» دارد» و از همین جا بود که به نوعی استارت نمایش داده نشدن فیلم زده شد.پس از آن یکی از اولین سینماگرانی که درباره فیلم «آشغالهای دوست داشتنی» به اظهار نظر پرداخت، علیرضا داودنژاد بود.

او «آشغال‌های دوست‌ داشتنی» را فیلمی هم برای سینمای ملی و هم برای وفاق ملی دانست و گفت: «آدم باید فقط عاشق سینما باشد تا برای فیلم ساختن به چنین ایده‌ی دشواری پیله کند. ایده‌ای که امیر یوسفی به خوبی از پس اجرای آن برآمده است،فیلمی هم برای سینمای ملی و هم برای وفاق ملی.»

کارگردان «کلاس هنرپیشگی» با اشاره به مضمون فیلم اذعان داشت: «بالاخره جریانات فکری مختلف در ایران باید به خاطر ملت و کشورشان هم که شده روزی بتوانند در کنار هم بنشینند و با هم گفت‌وگو کنند.»

کیومرث پوراحمد هم با تاکید بر اینکه باید فرصتی فراهم شود تا تجربه‌های نو و خوش ساختی مثل این فیلم در سینماها اکران شود،‌گفت: «آشغالهای دوست داشتنی» یک فیلم هنرمندانه، جذاب و بکر است.

این کارگردان با اشاره به اینکه تمام مردمی که این فیلم را خواهند دید، تصاویر آن را از نزدیک دیده‌اند و با همه‌ی وجود تجربه کرده‌اند،‌افزود: نمی‌دانم متاسفانه چرا مردم نباید آن را بر پرده سینما ببینند. نمی‌توانم درک بکنم، واقعا نمی‌توانم درک کنم !

پوراحمد همچنین مطرح کرد: به نظرم نشان دادن این فیلم برای ارشاد بُرد بُرد است، اگر مردم از آن استقبال کنند، بُرد وزارت ارشاد است و اگر هم استقبال نکنند، باز هم بُرد وزارت ارشاد است.

در حالی که بسیاری از اهالی سینما و رسانه در اولین روزهای جشنواره منتظر اعلام تاریخ اکران آخرین ساخته امیریوسفی بودند،‌ فریدون جیرانی در نوشتاری با عنوان «ما که پیر شدیم،برای جوان‌ها فضای گفت‌وگو ایجاد کنیم» به تحلیل «نسل تازه و پنجم ‌ فیلمسازی،‌ نسلی که در هشت سال گذشته آمده و نسلی که امیریوسفی یکی از آن‌ها است» اظهار کرد: این نسل مصحلت اندیشی نسل‌های قبلی را کنار گذاشت و بی‌پرواتر به دغدغه ذهنیش نزدیک شد و صراحت شد ویژگی لحن بیان سینمایی‌اش.

او ادامه داد: حالا در «آشغال‌های دوست داشتنی» این بی‌پروایی در طرح موضوع صراحت در بیان هست اما نه با قهرمان زخمی تک افتاده معترض بلکه با یک مادر. مادری که مجبور می‌شود با شوهر، پسر و برادرش که مرده‌اند و تبدیل به قاب عکس روی تاقچه شده‌اند و عکس پسر دیگرش که در خارج است حرف بزند. هر عکس یک تفکر را نمایندگی می‌کند این تفکرات در تاریخ ایران جریان‌ساز بوده‌اند.

جیرانی در ادامه نوشتار خود این سوال را مطرح کرد: اگر ما به فیلم معمولی «گربه‌ها...» اجازه نمایش داده بودیم فیلمسازش می‌توانست در خارج از ایران ژست دیگری بگیرد؟ یا اگر چند سال قبل فیلمنامه برخی از فیلمسازان را رد نمی‌کردیم و می‌گذاشتیم آن فیلمنامه تبدیل به فیلم شود فیلمسازش مهاجرت می‌کرد؟ فقط سوال کردم، قصد دفاع از فیلمسازان مهاجر را ندارم.

این کارگردان سینما با اشاره به سخنان رئیس سازمان سینمایی و تاکید او بر «گفت‌وگو به جای مجادله» پیشنهاد کرد که در همان زمان جشنواره، « بدون نگرانی امکان گفت‌وگو برای فیلم «آشغال‌های دوست داشتنی» فراهم شود‌،چون این گفت‌وگو می‌تواند مقدمه‌ای باشد برای گفت‌وگوهای بعدی میان جریان‌های مختلف داخل سینما.»

هرچند این پیشنهاد هیچ‌گاه با جواب مثبتی همراه نشد و «آشغال‌ها...» امکان نمایش در جشنواره فجر را پیدا نکرد.بعد از آن شیرین یزدان‌بخش‌،‌ بازیگر نقش اصلی فیلم هم از وضعیتی که برای «آشغال‌های دوست‌داشتنی» و ناراحتی‌هایی که برای کارگردانش پیش آمد‌ اظهار تاسف کرد.

در حین برگزاری جشنواره فجر، کانون کارگردانان هم طی انتشار نامه‌ای درخواست نمایش این فیلم را مطرح کرد که آن‌ها هم با جواب مثبتی روبرو نشدند.و سرانجام امیریوسفی در روزهای پایانی جشنواره در حالی که پش از آن گفته بود ‌«تا آخرین لحظه به تدبیر امید دارم»، ‌در نامه‌ای خطاب به عوامل فیلمش ضمن تشکر از آن‌ها و بیان اینکه «به همه بگویید حال ما خوب است»، گفت: خوشحالم که به شما بگویم ما فیلمی را ساختیم که شبیه هیچ فیلم دیگری نیست و به لطف اعتماد و سخت‌کوشی شما دل همه بینندگانش را برده است، البته غیر از دل دبیر محترم جشنواره فیلم فجر و مشاوران‌ پیشا دکتر احمدی‌نژادی‌اش!!»

یکی دیگر از کسانی که نسبت به فیلم «آشغال‌ها...»ی محسن امیر یوسفی واکنش نشان داد و به تمجید از آن پرداخت کیانوش عیاری بود که فیلم خودش «خانه پدری» هم وضعیت مشابهی دارد و هنوز مجوز اکران نگرفته است. این کارگردان سال گذشته، بیان کرد: این فیلم خوب نبود! چون واژه خوب برای آن کم است، «آشغال‌های دوست داشتنی» فوق‌العاده بود.عیاری که داوری جشنواره فیلم فجر را هم برعهده داشت،گفت: آنچه از «آشغال‌های دوست‌داشتنی» عاید ما می‌شود، نوعی آشتی و نرم خویی است.

این اظهارنظرها در حالی مطح شد که در جشن انجمن منتقدان هم کارگردانانی هم‌چون کامبوزیا پرتوی و رخشان بنی‌اعتماد خواستار نمایش آن بودند و حتی گفته می‌شد مجید مجیدی هم برای حل مشکل این فیلم تلاش کرده است.تمام این اتفاقات و اظهارنظرها در حالی انجام شده که اخیرا نظرسنجی‌ای که سال گذشته توسط سازمان سینمایی و در پی نمایش این فیلم برای اهالی رسانه و سینما در وزارت ارشاد انجام شد،‌منتشر شده است.

نظرسنجی‌ای که در آن «آشغال‌های دوست‌داشتنی» فیلمی با کیفیت (عالی)، حساسیت کم و فروش خوب معرفی شده است، نظرسنجی که قرار بود طبق اعلام مسوولان ملاک تصمیم‌گیری برای اکران فیلم باشد! اما در نهایت آنچه مهم است و نباید به سادگی از کنار آن گذشت، نظر و رای مخاطبان اصلی این فیلم یعنی مردم است که باید شرایطی فراهم شود تا آن ها «آشغال‌های دوست‌داشتنی» را ببینند، چون آن وقت به خوبی مشخص می‌شود که این فیلم دوست‌داشتنی هست یا نیست.