بهار نیوز - چرا جیمز باند هنوز جاودانه است؟

گروه فرهنگ و هنر: از زمان مرگ یان فلمینگ، جیمز باند به عنوان میراثی ادبی در دست شش نویسنده قرار گرفته و ماجرا‌های این شخصیت معروف تاکنون ادامه داشته است، اما کدامیک از این رمان‌ها گوی سبقت را ازهمتایان خود ربوده‌ است؟ این سوالی است که جین سیاباتاری پس از بررسی‌ قالبی و محتوایی این کتاب‌ها در شش قدم به آن پاسخ داده است.

کازینو رویال آغازگر سفر طولانی فلمینگ بود که در سال 1953 به چاپ رسید. فلمینگ 56 ساله که سابقا روزنامه‌نگار و افسر نیروی جاسوسی بود، 12 اوت 1964 در حالی درگذشت که 14 رمان جیمز باند را از خود برجای گذاشت. او پیش از مرگ بنیادی راه‌اندازی کرد تا 007 تا دهه‌ها شخصیتی ماندگار در ادبیات کارآگاهی باشد. تاکنون 23 فیلم براساس رمان‌های جیمز باند ساخته شده و شش نویسنده میراث‌دار فلمینگ، 24 کتاب دیگر به این مجموعه اضافه کرده‌اند. کتاب‌های فلمینگ فراز و فرودهای بسیاری از ماجراجویی‌های جیمز باند روایت می‌کنند، اما شرایط هر چقدر هم دشوار، قهرمان داستان در آخر جان سالم به درمی‌برد. 007 بارها در مخمصه می‌افتد، اما خواننده می‌داند او در پایان پیروز می‌شود.

قلم فلمینگ ترکیبی از شفافیت، ماجراهای اکشن، جزییات دقیق و تخیل ریزبینانه است. برخی از ادامه‌دهندگان راه فلمینگ، در ارائه ترکیبی درست از تخیل، باورپذیری و اصالت داستان کم آوردند. بسیاری از این نویسندگان بیشتر تحت تأثیر فیلم‌های جیمز باند بودند تا فلمینگ و بعضی دیگر، تم جنگ سردی که در پس‌زمینه رمان‌های فلمینگ دیده می‌شود را با سناریوهای جنگ‌های دیگری جایگزین کردند. این رده‌بندی است که جین سیاباتاری پس از بررسی این آثار ادبی از آخر به اول منتشر کرده است:

6- «ریموند بنسون»
بنسون نویسنده تگزاسی شش رمان 007 را بین سال‌های 1994 تا 2002 به نگارش درآورد. او دو تغییر قابل توجه در روند نگارش این رمان‌ها به وجود آورد؛ شخصیت «ام» (M) را به یک زن تبدیل کرد و المان‌های معاصری چون اکشن، طنز و استفاده از ابزار مکانیکی را به داستان وارد کرد.
پس‌زمینه‌های رمان بنسون واقعا تأثیرگذار هستند اما او به جای مقدمه‌چینی‌های کوتاه فلمینگ، چند صفحه را به توضیح پیشینه داستان اختصاص داده و از تب و تاب داستان کاسته است. باند رمان بنسون شخصیتی تهی و بدور از هیجانات احساسی جیمز باند فلمینگ است که حساس‌ترین نقش را در داستان بر عهده دارد.

5- «جفری دیور»
اختیار تام (2011) رمان پرفروش دیور بود که باند را به صربستان، دبی و آفریقای جنوبی برد. دیور نویسنده مجموعه پرفروش کارآگاهی «NYPD» است که 007 را به عنوان کهنه سربازی پس از جریان 11 سپتامبر معرفی کرد. «اختیار تام» متنی خشک و عاری از بافت احساسی و روانشناختی است. از دیگر ضعف‌های اثر دیور تعداد زیاد نام‌های اختصاری است که شاید بهتر بود پیوستی برای معانی آن‌ها در پایان رمان در نظر گرفته می‌شد!

4- «جان گاردنر»
جان گاردنر که قبلا کماندویی دریایی و نویسنده کتاب‌های جاسوسی بود، اولین‌بار مجموعه‌ای از داستان‌های هجو جیمز باند را درباره جاسوسی انگلیسی به نگارش درآورد. او نویسنده‌ای بود که 14 رمان جیمز باند را خلق کرد و «007» را در دهه 1980 روایت کرد. گاردنر سرعت روند تریلر را ثابت نگه داشت و قلمش به رویکرد و لحن فلمینگ نزدیک بود، اما توانمندی استفاده از واژگان و تخیلاتش چندان تعریفی نداشت.

3- «ویلیام بوید»
تنها نوشته ویلیام بوید رمانی پخته درباره ماجرای سال 1969 جیمز باند در جنگ‌های داخلی است. بوید به خوبی توانسته کوباس برید را به عنوان ضدقهرمان داستان معرفی کند، اما جنگ‌های آفریقایی که در رمان روایت شد، به خوبی در روند داستان‌ جای نگرفته است.

2- «کینگزلی دیمیس» با نام مستعار «رابرت مارکام»
سرهنگ خورشید اولین رمان 007 پس از درگذشت فلمینگ است که جیمز باند ‌در آن فردی غمگین با خاطراتی تلخ و آینده‌ای مبهم تصویر شده است. ایمیس وقار و دقت سبک فلمینگ را به خوبی در رمانش پیاده کرده و با تشریح واکنش‌های قهرمان اصلی به عمق روانی متن افزوده است.

1-«سباستین فالکس»
فالکس رمان شاید شیطان اهمیت بدهد را سال 2008 به مناسبت صدمین سالگرد یان فلمینگ روانه بازار کرد. وی پس‌زمینه جنگ سرد فلمینگ را نگه داشت و داستانش را در دهه 1960 پاریس، رم، تهران و مسکو روایت کرد. فالکس با سیالیت بخشیدن به افکار و رفتار باند شخصیتی قوی و با انرژی از وی ساخته و رتبه نخست را در این رده‌بندی از آن خود کرده است.

فالکس با وفاداری به سه فاکتور اصلی کتاب‌های فلمینگ، بالاترین امتیاز را از آن خود کرد. این المان‌ها، حس خطرپذیری قهرمان داستان، توانمندی در بازی‌های روایی داستان و سبک ژورنالیستی بدون تاریخ انقضایی هستند که رمان‌های فلمینگ را از دیگر آثار کارگاهی متمایز می‌کرد و فالکس در این مسیر دنباله‌روی وفادار او شد.