گروه بين الملل: در حاليكه «جو بایدن» معاون اوباما در جمع افسران نیروی دریایی کشورش در بندر «پورت ماوث» مدعي شد که که نظامیان این کشور تروریستهاي داعش را تا دروازههاي جهنم تعقیب کرده و آنان را به دست عدالت خواهند سپرد، وزیر خارجه اسبق آمریکا اوضاع خاورمیانه را بسیار خطرناک توصیف و وضعیت وخیمی را برای آن پیشبینی کرده و همزمان يك كارشناس عرب معتقد است حتي ارتش آمريكا نيز توانايي محو كامل گروه هاي افراط گرايي چون داعش را ماداميكه بحران سوريه حل و فصل نشود نخواهد داشت.
هنری کسینجر در مقالهای که برای روزنامه ساندی تایمز نوشته، آورده است که خاورمیانه در معرض خطري فراتر از جنگهاي مذهبي در اروپا است: «خاورمیانه با جنگ هایی شبیه به جنگهاي مذهبی در اروپا روبروست اما دامنه این جنگ ها در خاورمیانه گستردهتر خواهد بود.» این مقاله که با عنوان «جنگی فراتر از جنگهاي دینی در اروپا» منتشر شد برگرفته از بخش هایی از کتاب «نظم جهانی» اثر هنری کیسینجر است که در آن اوضاع جهان در سایه تحولات و تغییرات خاورمیانه تجزیه و تحلیل شده است.
وزیر خارجه اسبق آمریکا در این کتاب آورده است درگیریهاي داخلی و بین المللی به گونه ای است که برخی بر برخی دیگر تاثیر ميگذارد و سبب تقویت آن ميشود. درگیریهاي سیاسی، مذهبی، عشایری، منطقه ای، عقیدتی و جنگهاي مبتنی بر منافع ملی به هم آمیخته شده است. از نگاه وزیر امور خارجه پیشین آمریکا اگر تحولات خاورمیانه منجر به فروپاشی کشورهای درگیر جنگ شود آن وقت خاورمیانه به منطقه رویارویی قدرتهاي منطقه ای تبدیل ميشود. وی ميافزاید: در عصرتروریسم و انتحاری ها و در عصر گسترش تسلیحات کشتار جمعی باید درگیریهاي مذهبی و منطقه ای را خطری جهانی تلقی کرد زیرا این خطرات سبب ميشود مناطق وسیعی با تنش و خشونت روبرو شوند. در چنین شرایطی تندروی مثل آتشی که به کاهدان ميافتد گسترش ميیابد.
روز گذشته باراک اوباما در واکنش به انتشار ویدئوی سر بریدن استیون ساتلوف، خبرنگار آمریکایی، به دست گروه «خلافت اسلامی» گفت که این اعمال باعث مرعوب شدن آمریکا نخواهد شد. رییس جمهوری آمریکا که به تالین پایتخت استونی سفر کرده است تاکید کرد که او به دنبال تشکیل ائتلافی برای «سرکوبی و نابودی» گروه خلافت اسلامی اما اظهار داشت: «پیچیدن طومار این گروه زمان میبرد». شبكه بي بي سي مدتي پيش در گزارشي نوشت: گروه موسوم به دولت اسلامی از نظر برخی کشورهای غربی و منطقه خاورمیانه یک تهدید جدی نظامی و امنیتی است. این گروه منطقه ای حدود یکصد هزار کیلومتر مربع، معادل کشور اردن، را در دو کشور مهم خاورمیانه در کنترل خود گرفته و بین ده تا بیست هزار نیروی انسانی دارد. برخی گزارش ها دارایی این گروه را حدود دو میلیارد دلار و بیشتر برآورد کرده و دولت اسلامی را ثروتمندترین گروه پیکارجوی اسلامگرا دانسته اند.
بنا به اين گزارش، از نظر نظامی، بخش اصلی رزمجویان این گروه در جنگ عراق و سوریه آبدیده شده اند. تجهیزات این گروه، بهویژه در نتیجه غنیمتهاي گرفته شده از ارتشهاي سوریه و عراق، چیزی معادل امکانات سه لشگر مجهز است. عمده توان این گروه از نظر نظامی از عملیات تهاجمی نسبتا سبک و سریع به دست آمده است. بزرگترین توانمندی این گروه اما نه توان نظامی متعارف، بلکه تصویر بی رحم و خشنی است که از خود به نمایش گذاشته است.
دولت خلافت اسلامی تحت رهبری ابوبکر بغدادی است؛ مرد ۴۳ ساله ای که چند سالی را هم در عراق در زندان نیروهای آمریکایی گذراند، وقتی آمریکایی ها موفق شدند شبکه ابومصعب زرقاوی را پس از کشتن رهبرش در هم بکوبند. گروه تحت امر بغدادی، با استفاده موثر از رسانه ها و کلیپهاي ویدیویی که منتشر ميکند، جنگ روانی موفقیت آمیزی را اجرا کرد که نتیجه اش به عنوان نمونه، سقوط موصل بود؛ دومین شهر بزرگ عراق، جایی که ده ها هزار سرباز عراقی با شنیدن نام داعش پا به فرار گذاشتند و تجهیزات و امکانات مالی و نظامی بسیاری نصیب این گروه شد.
آمریکایی ها و دیگر کشورها مشغول بررسی گزینه ها برای گسترش دامنه عملیات هوایی به خارج از عراق و زدن اهداف این گروه در خاک سوریه هستند. آمریکایی ها ميدانند که ادامه عملیات هوایی در عراق، بدون هدف گرفتن نقاط قوت و نیروهای دولت اسلامی در سوریه، اثر مقطعی دارد. آنها متوجه این نکته شده اند که ریشه دواندن دولت اسلامی در خاک سوریه و عراق این خطر بسیار مهم را به همراه دارد که این نقاط به پایگاهی برای تربیت نسل جدیدی از نیروهای اسلامگرای ضدغربی تبدیل شوند. خطر دیگر، تهییج افراد تندرویی است که صدها نفرشان از کشورهای مختلف غربی و غیر غربی به صفوف دولت اسلامی پیوسته اند و سرویسهاي اطلاعاتی نگران تبعات ضد امنیتی این افراد هستند. در گذشته این تجربه به دست آمده که این قبیل افراد تجربیات خود را در خدمت حمله به اهدافی در کشورهای غربی و متحدان غرب قرار ميدهند.
در همين حال يك كارشناس مسائل عربي در شبكه تلويزيوني الجزيره گفت: بافت ايدئولوژيك، مذهبي و جهادي گروههايي چون داعش و القاعده به گونه اي است كه از مناطق بحراني بيشترين استفاده را براي افراط گرايي خود و رسيدن به اهدافشان مي برند. وي ادامه داد: آمريكا و اروپا و تمام دنيا هم اگر جمع شوند نميتوانند به طور كامل بر اين گروه ها فائق آيند زيرا وقتي شما كشوري مثل سوريه را مقابل روي خود داريد كه بيش از 3 سال است در خون و آتش است و نيمي از جمعيت 22 ميليوني آن آواره داخل و خارج شده و صدها هزار شهروند غيرنظامي آن هم كشته شدهاند چگونه انتظار داريد، با چند بمباران و حمله موشكي بتوانيد داعش و گروههايي همچون آن را كه از نارضايتي ميليون ها آواره بيشترين استفاده را مي برند و از ميان جوانان اين آوارگان به راحتي عضوگيري مي كند ريشه كن كنيد؟
وي تاكيد كرد: تا بحران هايي چون سوريه، فرقه گرايي در عراق، پاكستان و ... به صورت مسالمت آميز، حل و فصل نشوند يقينا ارتش هاي بزرگ دنيا نيز به راحتي نخواهند توانست بر افراطگرايي در منطقه پيروز شوند و دقيقا به همين دليل است كه بسياري از استراتژيستهاي آمريكايي به شدت اوباما را از ورود به باتلاق ديگر و نافرجامي كه خسارات و تلفات اقتصادي و نظامي فراواني به آمريكا وارد خواهد آورد بر حذر داشته و خود اوباما هم به صراحت گفته است راه حل مشكل داعش و ... قبل از هر اقدام ديگري، حل اختلافات دروني در كشورهايي چون عراق و سوريه است.