گروه اقتصادی: افزایش 120 درصدی قیمت اوراق تسهیلات مسکن از ابتدای سال تاکنون، این اوراق را از هدف اصلی خود که کنترل و شفاف کردن قیمت در بازار سرمایه بود، دور کرده و به معضلی جدی برای متقاضیان واقعی خرید مسکن تبدیل شده است.
در حالی که قیمت اوراق تسهیلات مسکن در ابتدای امسال در محدوده 40 تا 45 هزار تومان معامله میشد، در هفته گذشته این اوراق قیمت عجیبی را تجربه کرد و در بالاترین حد خود از ابتدای ورود به فرابورس رسید. به طوری که قیمت اوراق تسهیلات مسکن برای نخستین بار در هفته گذشته از مرز 100 هزار تومان عبور کرد و در برخی نمادها با 5 درصد رشد به بیش از 100 هزار تومان رسید؛ این در حالی است که این اوراق در ابتدای سال در محدوده 40 تا 45 هزار تومان مورد معامله قرار میگرفت. البته قرار بود با اعمال سیاستهایی مانند راهاندازی صندوق اختصاصی سپردهگذاری، روند معاملات اوراق تسهیلات مسکن متعادل شده و نوسانات بالای این اوراق کاهش یابد، اما نه این سیاست اجرا شد و نه قیمت تسهها کاهش پیدا کرد.
با این اتفاق متقاضیان دریافت وام 45 میلیون تومانی مسکن باید 90 برگه اوراق 100 هزار تومانی خریداری کرده و در مجموع بیش از 9 میلیون تومان هزینه کنند تا بتوانند از وام مسکن استفاده کنند، این در حالی است که در سال 1392 افراد با هزینه کردن تنها شش میلیون تومان میتوانستند نسبت به خریداری این برگهها اقدام کنند که این هزینه برای خانوادههای نیازمند مسکن بهویژه زوجهای جوان بسیار گزاف بوده و نگرانیهایی را ایجاد کرده است. به این ترتیب افزایش بیسابقه قیمت اوراق تسهیلات مسکن و ناتوانی در کنترل قیمت این اوراق، ورود این اوراق به بازار سرمایه را از هدف اصلی خود که کنترل و شفاف کردن قیمت این اوراق بود، دور کرده است، زیرا زمانیکه این اوراق بیرون از بازار سرمایه مورد معامله قرار میگرفت به قیمت 90 هزار تومان بود و اکنون با توجه به رکود حاکم در بخش مسکن به قیمت 100 هزار تومان رسیده و محلی برای سودجویان شده است.
از سوی دیگر علی رغم وجود رکود در بازار مسکن که از ابتدای سال تاکنون وجود دارد، برخی مسوولان معتقدند که تقاضای موجود در این بازار واقعی بوده و سفته بازی در این اوراق صورت نمیگیرد، اما مخالفان معتقدند همچنان فضای معاملاتی این اوراق سفتهبازی بوده و دلیل افزایش قیمتها نیز حضور سفتهبازان در فرابورس است. به این ترتیب اختلاف زیادی میان عرضه و تقاضای اوراق تسهیلات مسکن وجود دارد و حجم زیاد تقاضا نمیتواند عرضه کم این اوراق را پاسخگو باشد و در نتیجه قیمت با افزایش چشمگیری مواجه میشود.
همچنین شیوع اخباری مبنی بر افزایش سقف وام مسکن و همچنین کاهش سپردههای ممتاز بانک مسکن که مبنای انتشار تسهها هستند، به افزایش چشمگیر قیمت این اوراق منجر شده است و عدهای با تصور اینکه سقف وام افزایش پیدا میکند به این بازار هجوم آوردهاند اما عدهای نیز هستند که برای خرید خانه نیازمند دریافت وام مسکن هستند که افزایش کاذب قیمت این اوراق آنها را تحت فشار قرار میدهد. در این میان کارشناسان میگویند تنها راه به تعادل رسیدن قیمت این اوراق افزایش تعداد سپردههای ممتاز بانک مسکن است. اوراق تسهیلات مسکن به پشتوانه سپردههای ممتاز بانک مسکن منتشر میشوند، بنابراین افزایش حجم عرضه این اوراق که به کاهش قیمت منجر خواهد شد منوط به افزایش تعداد و ارزش سپردههای ممتاز بانک مسکن است.
اوراق گواهی حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن به منظور جلوگیری از واسطهگری در خرید و فروش وارد فرابورس شده و قرار بود تا با وارد شدن این اوراق به بازار سرمایه قیمت آن واقعیتر شود اما افزایش کاذب قیمت این اوراق از ابتدای سال تاکنون، پای دلالان را به این اوراق باز کرده و به معضل جدی برای متقاضیان دریافت وام مسکن تبدیل شده است.