بهار نیوز - تخریب خانه‌های تاریخی شیراز هنوز در ابهام

گروه فرهنگ و هنر: شاید اگر آن شب، صدای بولدوزرها زیاد از حد بلند نبود، یا بلدوزری ساخته می‌شد که صدا نداشت، یا آوار شدن دیوارها بر روی هم خواب مردم در کوچه‌ پس کوچه‌های بافت تاریخی را برهم نمی‌زد، هیچ‌کس خبردار نمی‌شد که بازهم خانه‌ای تاریخی تخریب شده است، مثل ده‌ها خانه که طی سال‌های اخیر خراب و تبدیل به خیابان و معبر و میدان شد و وجدان هیچ‌کس هم درد نگرفت.

این روزها یکی از بحث‌های روز شیراز، تخریب خانه‌های تاریخی است؛ خانه‌هایی که هنوز و بعد از گذشته صد سال و بیشتر، تک و توک میان صدها خانه‌ی بافت فرسوده، جاخوش کرده‌اند و مانند خوش‌نشین‌ها، تا کاری به‌ کارشان نداشته باشیم، حداقل فرونمی‌ریزند و با خاک یکسان نمی‌شوند. شاید موریانه به جان چوب‌هایشان بیفتد و گذر ایام رنگ کدورت بر چهره‌شان بکشد و دست بی‌میل صاحبان خانه‌ها، ماله‌ی مرمت بر سر و رویشان نکشد، اما آنقدر استخوان‌بندی محکمی دارند که صد سال دیگر هم پا برجا بمانند، بی‌آنکه حتی دیوارشان مثل دیوار باغ جهان‌نما و هفت‌تنان، کمر به سمت گودبرداری‌های نابجا و مرمت‌های نه‌چندان کارشناسی خم کند.

دیر زمانی از آن روز نمی‌گذرد که به‌ بهانه برخورد با معتادان و منقل‌خانه‌ها، پای ضابطان قانون به خانه‌های تاریخی کشیده شد و انتشار عکس‌ها در خبرگزاری ایسنا، ترمزی بود بر سرعت بی‌مهابای تخریب و تخریب و تخریب ... اما این‌بار دیگر نه پای نیروی انتظامی در میان است، نه بهانه منقل‌خانه، بحث حول محور گروهی ناشناس!! می‌چرخد، گروهی ناشناس با چند لودر، در میان کوچه‌ پس کوچه‌های پشت شاهچراغ، جایی که تردد برای دوچرخه و موتور و انسان هم سخت است، می‌آیند و خراب می‌کنند و با مخالفان این عمل درگیر هم می‌شوند.

کار تخریب خانه‌های تاریخی این‌بار به مرکز کشید و کارشناسان و مدیرانی آمدند و جلسه‌ای و .. اگر چه براساس نظر یکی از معاونت‌های میراث فرهنگی فارس که به روابط عمومی آن اداره توصیه کرده بود خبرگزاری ایسنا را از حضور این‌ گروه مطلع نکنند!!! اما جلسات هیچ خروجی نداشت جز اینکه ادعای مجوز نداشتن طرح توسعه بافت فرسوده شیراز مطرح شد. استاندار فارس اما ابتدا معتقد بود در این خصوص به‌ اندازه کافی در رسانه‌ها خبر منعکس شده است.

سیدمحمد احمدی با تاکید براینکه طرح بهسازی و نوسازی هزار و 400 هکتار بافت فرسوده شیراز مصوبه دارد،‌ خاطرنشان کرد: در این محدوده تعدادی خانه میراثی و تعدادی خانه ارزشی وجود دارد، میراثی ثبت ملی است، ارزشی شماره ثبت ندارد، اما ارزشمند و تاریخی است. وی در نهایت انگشت را به سمت میراث فرهنگی نشانه رفت و گفت: من با آقایانی که از تهران آمده بودند ملاقاتی داشتم و به آنها هم گفته‌ام که کم‌کاری از میراث است.

احمدی ادامه داد: اگر میراث فرهنگی پول بگذارد و این خانه‌ها مرمت بشود، مشکلات حل می‌شود، نه اینکه یک خانه به‌ صرف اینکه ارزشی یا میراثی است بدون متولی بماند و بشود بیغوله و محل تجمع معتاد و مشکلاتی را ایجاد کند. استاندار فارس گفت: سرمایه‌گذاری حاضر است خانه‌های ارزشی را مرمت کرده و در آنها سرمایه‌گذاری کند، اما امکان این اقدام فراهم نشده است.

احمدی درباره تخریب‌های اخیر بدون تایید یا تکذیب آن گفت: می‌گویند در روند تخریب‌های اخیر یک خانه ارزشی هم خراب شده، من خبر دقیق ندارم، اما این‌ را هم گفته‌ام که خودشان (میراث فرهنگی) مقصر هستند.مدیرکل راه و شهرسازی استان فارس نیز در جمع خبرنگاران تصریح کرد: اداره کل راه و شهرسازی در تخریب‌های اخیر هیچ نقشی نداشته است.

هوشنگ عشایری با بیان اینکه می‌گویند هنگام تخریب این خانه‌ها بین تخریب‌کنندگان و تعدادی از دوستداران میراث فرهنگی درگیری اتفاق افتاده گفت: تشخیص اینکه چه کسی این اقدام را انجام داده قاعدتا کار دشواری نخواهد بود. عشایری در خصوص شکایت میراث فرهنگی فارس از اداره راه و شهرسازی فارس گفت: ما به لحاظ قانونی، دستگاه متولی طرح توسعه حرم محسوب می‌شویم و من به‌عنوان مدیر این مجموعه، به‌هیچ عنوان از دوستان میراث فرهنگی گلایه‌ای ندارم، چون به‌ لحاظ قانونی آنان باید از یک دستگاه شکایت می‌کردند تا پرونده‌ای مفتوح و موضوع مشخص شود.

مدیرکل راه و شهرسازی در عین‌حال طرح توسعه حرم را دارای مجوز دانست و گفت: براساس مصوبات شورای سیاست‌گذاری طرح توسعه حرم، قرار شد املاکی که در محدوده قرار دارند پس از رایزنی و توافق با مالکان، خریداری و تخریب شوند. عشایری با تصریح اینکه خانه‌ تاریخی تخریب شده توسط کارشناسان راه و شهرسازی شناسایی شده بود،‌ گفت: مصوبه شورای سیاست‌گذاری هم تخریب خانه‌های اطراف خانه مورد نظر بود، اما نمی‌دانم چه دلیل گروهی که مشخص نیست این اقدام را انجام داده است.

این مقام مسئول همچنین خاطرنشان کرد: خانه پورنواب قرار بود در آینده به موزه راه و شهرسازی فارس تبدیل شود، لذا ما برای این خانه برنامه داشتیم؛ مانند برنامه‌ای که در سایر بخش‌های طرح توسعه داشتیم و اجرا کردیم. عشایری گفت: در مسیر احداث خیابان 9 دی خانه‌های تاریخی موجود در مسیر شناسایی شدند و بعد از انجام مرمت، دو واحد آن به دو خبرگزاری و یک واحد به انجمن دوستداران میراث فرهنگی و تعدادی دیگر نیز به فعالان بخش‌های مختلف مردمی واگذار شد تا ضمن بهره‌برداری از آنها در نگهداری نیز تلاش کنند، اگرچه مالک این خانه‌ها دولت است.

مدیرکل راه و شهرسازی استان فارس با تاکید بر اینکه همه مسئولان در همه بخش‌ها دغدغه مسائل میراثی و تاریخی را داشته و دارند، گفت: اینکه راه و شهرسازی در این تخریب‌های اخیر دخیل بوده است را صراحتا و با شدت تکذیب می‌کنم، اما بلاخره دستگاه قضایی مسئولیت اصلی در رسیدگی به موضوع را دارد. مدیر حوزه تولیت حرم احمدی و محمدی(ع) نیز پیش از این در جمع خبرنگاران و باز هم اعلام کرده بود که آن تولیت دستگاه بهره‌بردار است و در موضوع اجرا دخالتی نداشته و ندارد.

حجت‌الاسلام محسن اسماعیل‌پور نیز با تاکید براینکه طرح توسعه حرم دارای مجوزهای قانونی و اعتبارات مصوب است، گفت: شورای سیاست‌گذاری طرح توسعه حرم تنها مسیر اجرای این طرح را برنامه‌ریزی و مدیریت می‌کند. به گفته مسئولان میراث فرهنگی کشور، موضوع این تخریب با شکایت آن سازمان در یکی از شعب دادگستری استان فارس و در شیراز مراحل رسیدگی را طی می‌کند.