بهار نیوز - خوابگاه‌های خودگردان یا سرگردان؟!

گروه جامعه: فارغ از تب و تاب قبولی در دانشگاه، گاه امری که هیجان قبولی را دوچندان می‌کند، مهاجرت به یک شهر دیگر برای تحصیل است. این مهاجرت در بدو امر ممکن است مهاجرت کوچکی به نظر برسد، اما در دل همین کوچکی مشکلات بزرگی نهفته است که هرکدام می‌تواند زمینه ساز بروز بسیاری از مشکلات دیگر و حتی بازگشت زودهنگام فرد به زادگاهش و ترک تحصیل باشد.

براساس آمارهایی که توسط معاون دانشجویی وزارت علوم ارائه شده است، در حال حاضر 252 هزار ظرفیت خوابگاهی در کشور موجود است که از این تعداد حدود 202 هزار ظرفیت، خوابگاه‌های ملکی خود دانشگاه‌هاست و 26 هزار ظرفیت، خوابگاه‌های استیجاری است. تنها 24 هزار ظرفیت خوابگاهی کشور را خوابگاه‌های غیردولتی و خودگردان تشکیل می‌دهند که حدود 9.5 تا 10 درصد است. هرچند ممکن است 9.5 درصد ظرفیت خوابگاه‌ها و 10 درصد دانشجویان ساکن در این خوابگاه‌ها به نظر آمار کمی باشد، اما کم بودن آمار به معنای نبودن مشکل در این خوابگاه‌ها نیست.

از طرف دیگر خوابگاه، خانه دوم دانشجویان غیربومی است و با وجود آنکه انتظار می رود برای تامین بهداشت جسم و روان، آسایش و تحصیل بهتر دانشجویان، استانداردهای آن باید روز به روز ارتقاء یابد اما داستان مشکلات ریز و درشت خوابگاه‌ها گویا پایانی ندارد.

رابطه معکوس هزینه و امکانات
بزرگ‌ترین مشکلاتی که گریبان ساکنان این خوابگاه‌ها را گرفته است، هزینه بالای اجاره خوابگاه و امکانات پایینی است که در قبال این هزینه ارائه می‌شود. یکی از دانشجویان شبانه مقطع کارشناسی ساکن در خوابگاه‌های خودگردان دانشگاه علامه با انتقاد از هزینه بالای سکونت در این خوابگاه‌ها گفت: امسال هزینه سکونت در خوابگاه افزایش یافته است، این درحالی است که اتاق‌هایی که ظرفیت چهار نفر را دارند به اتاق‌های شش نفره تبدیل شده است.

وی با بیان اینکه، امکاناتی که به دانشجویان ارائه می‌شود در قبال هزینه بالایی که از دانشجو اخذ می‌شود بسیار پایین است اظهار کرد: علاوه بر اینکه اتاق‌ها بسیار کوچک است و تعداد تخت‌ها از تعداد ساکنان اتاق کم‌تر است، کمدهایی که در اختیارمان قرار داده شده بسیار قدیمی بوده و حتی قفل هم ندارد.همچنین سرعت اینترنت در خوابگاه بسیار پایین بوده و دائم قطع و وصل می‌شود. این دانشجوی رشته ادبیات انگلیسی درمورد ارائه غذا به دانشجویان گفت: در قسمت پایین خوابگاه آشپزخانه وجود دارد و پخت‌و‌پز انجام می‌شود، اما وعده شام نصیب دانشجویان روزانه می‌شود، از آنجائی که ارائه وعده شام به دانشجوهای شبانه در قانون ذکر نشده است، دانشجویان شبانه اعلام کرده‌اند حاضر به پرداخت هزینه بیشتر برای دریافت وعده شام هستند، با این وجود وعده شام به دانشجویان شبانه ساکن خوابگاه ارائه نمی‌شود.

این دانشجوی ساکن خوابگاه با انتقاد از نبود سرویس ایاب‌وذهاب افزود: با وجود فاصله بین خوابگاه که در میدان ولیعصر واقع است و دانشگاه که در سعادت آباد واقع است، وسیله ایاب‌وذهابی برای دانشجویان در نظر نگرفته شده است. ما انتظار داریم در قبال هزینه بالایی که برای اجاره خوابگاه می‌پردازیم، حداقل برایمان سرویس ایاب و ذهاب در نظر گرفته شود.ما به دلیل این مشکلات صدای اعتراض خود را به رئیس دانشگاه، رئیس دانشکده و معاون دانشجویی رساندیم اما کسی توجهی نکرد. دانشجویانی که از توان مالی لازم برخوردار هستند خوابگاه را ترک کرده و به صورت مستقل خانه اجاره می‌کنند اما بسیاری از دانشجویان توان مالی این کار را ندارند.

معاون دانشجوئی دانشگاه علامه در پاسخ به این مشکلات به خبرنگار ایسنا گفت: طبق آیین‌نامه دانشگاه وظیفه‌ای برای ارائه سرویس ایاب و ذهاب و وعده شام به دانشجویان شبانه ساکن در خوابگاه ندارد. از طرف دیگر از آنجائی که دانشگاه در قبال خوابگاه اجاره‌ای را پرداخت نمی‌کند، در قبال خوابگاه حداقل‌ترین هزینه ممکن از دانشجویان گرفته می‌شود.

دکتر صحرائی با تاکید بر اینکه بر اساس ظرفیت اتاق‌ها دانشجو پذیرش می‌شود، افزود: این امر که بیش از استاندارد خوابگاه‌ها دانشجو پذیرش شود، امکان ندارد. این خوابگاه‌ها هر چند وقت یک‌بار توسط خودم و معاونین دیگر مورد بازبینی و بررسی قرار می‌گیرد.

امکانات در شأن دانشجویان نیست
یک دانشجوی ساکن در خوابگاه خودگردان دانشگاه تهران به خبرنگار ایسنا گفت: خوابگاه و امکاناتی که در اختیار دانشجویان قرار داده می‌شود در شأن دانشجوی دانشگاه تهران نیست. خوابگاه‌های خودگردان دانشگاه تهران دارای امکاناتی که خوابگاه‌های کوی از آن برخوردارند، نیستند. ما نه امکانات ورزشی داریم نه سالنی برای مطالعه.

مدیر کوی دانشگاه تهران با بیان اینکه دانشجویان و خانواده‌هایشان سکونت در کوی را به سکونت در خوابگاه‌های سطح شهر ترجیح می‌دهند، گفت: دلیل این امر، امنیت و امکانات موجود در کوی است. فعلا برنامه خاصی برای تجهیز خوابگاه‌های سطح شهر وجود ندارد.

مسئولین چه می‌گویند؟
علاوه بر دانشجویان، مسئولین هم اوضاع خوابگاه‌های کشور را مطلوب نمی‌دانند.به طوری که رییس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم در برنامه حذف و اضافه خاطرنشان کرد: بنده نیز با توجه به بازدیدهای شخصی خود به بسیاری از خوابگاه‌ها، وضعیت کنونی خوابگاه‌های دانشجویی کشور را خوب نمی‌دانم.

دکتر مجتبی صدیقی، معاون دانشجویی وزارت علوم در همان برنامه در خصوص وضعیت خوابگاه‌های دانشجویی کشور گفت: قبول دارم وضعیت خوابگاه‌های در حال حاضر خوب نیست. البته این یک موضوع قدیمی است که همواره رضایت کافی وجود نداشته است. اما توقع دانشجویان نیز بالا نیست، بلکه با توجه به توسعه کمی فوق‌العاده‌ای که در سال‌های اخیر در وزارت علوم رخ داده، امکانات لازم افزایش پیدا نکرده است. لذا در شرایط فعلی با تراکم اتاق‌ها و فرسودگی ساختمان‌ها روبرو‌ایم که باید ریشه‌یابی صورت گیرد.

همچنین رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم در نشست خبری درمورد علت پذیرش دانشجو بیش از ظرفیت گفت: یکی از مشکلات موجود در حوزه خوابگاه‌ها این است که در طول دو دهه گذشته تعداد دانشجویان دولتی افزایش کمی قابل توجهی داشته است و این افزایش بدون توجه به زیرساخت‌های رفاهی صورت گرفته‌است. بنابراین یکی از مطالبات صندوق رفاه و معاونین دانشگاه‌ها این است که تا زمان افزایش امکانات صندوق، افزایش جدیدی در حوزه گسترش و تاسیس رشته‌های جدید و افزایش تعداد دانشجویان صورت نگیرد.

سوالی که پیش می‌اید این است که آیا عدم رضایت مسئولین از وضعیت خوابگاه‌ها برای رفع این مشکل کافی است؟ این حق دانشجویان نیست که با فراغ بال و بدون هیچ دغدغه فکری دیگر به تحصیل بپردازند تا با آرامش کافی به ساختن پله‌های ترقی این مرز و بوم بپردازند؟

سوء استفاده ازعبارت " زیرنظر صندوق رفاه "
بر دیوارهای اطراف دانشگاه‌ها و محیط‌های دانشگاهی که چشم بگردانی قطعا با یکی از تبلیغات خوابگاه های خودگران برمی‌خوری که با قلم درشت بر آن "تحت نظارت وزارت علوم" نوشته شده تا خیال دانشجو و خانواده را از قانونی بودن فعالیت آن آسوده کند. حتی گاهی این خوابگاه‌ها توسط مسئولین دانشگاه به دانشجویان و خانواده‌هایشان معرفی می‌شوند، غافل از اینکه صحت این جمله فقط در حد همان چند کلمه بوده و با حقیقت مطابقت ندارد.

چندی پیش ساکنان یکی از خوابگاه‌های خودگردان به خبرنگار ایسنا درمورد مشکلات خوابگاه گفت: از یک طرف این خوابگاه توسط دانشگاه به دانشجویان و خانواده آن‌ها معرفی می‌شود و از طرف دیگر این خوابگاه دارای ظاهر زیبایی است، به همین دلیل بسیاری از دانشجویان و خانواده‌هایشان در ابتدا جذب آن شده و گمان می‌کنند مکان مطمئنی برای سکونت است غافل از اینکه سکونت در آن با مشکلات کوچک و بزرگ بسیاری همراه است.

وی ادامه داد: یکی از مشکلات عمده آن نظافت است. در هر طبقه این خوابگاه حدود 30 نفر سکونت دارند اما نظافتی که انجام می‌شود پاسخگوی این تعداد افراد نیست. علاوه بر اینکه سرویس‌های بهداشتی و اتاق‌ها به خوبی نظافت نمی‌شود، بلکه ما با مشکل وجود "کرم" در حمام مواجه هستیم. علاوه بر این مسائل این خوابگاه دارای مشکلات گذرای دیگری مانند نشتی گاز، مشکلات وسایل سرمایشی و گرمایشی و... هم است ، که البته با پیگیری‌های خبرنگار ایسنا صندوق رفاه اعلام کرد این خوابگاه زیر نظر این سازمان نیست.

مدیر این خوابگاه مشکلات خوابگاه موجود را تکذیب کرد و درمورد تابلوی نصب شده توضیح داد: این خوابگاه زیر نظر تعاونی خوابگاه داران غیر دولتی است و طبق گفته این تعاونی عبارت زیر نظر صندوق رفاه در تابلو ذکر شده است. رئیس صندوق رفاه دانشجویان وزارت علوم در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایسنا درمورد نظارت صندوق بر این خوابگاه‌ها گفت: آیین‌نامه خوابگاه‌های خودگردان درحال بازنگری است زیرا آیین‌نامه قبلی آزمایشی بوده و مرحله و زمان آزمایش به اتمام رسیده است.

ناصر مطیعی با بیان اینکه تکلیف نظارت بر خوابگاه‌ها در آیین‌نامه جدید به دانشگاه‌های بهره بردار داده شده است، افزود: زیرا نظارت بر خوابگاه‌های خودگردان سراسر کشور در توان صندوق رفاه که فقط دارای یک ساختمان در تهران است، نیست و صندوق نمی‌تواند در این زمینه نظارت موثری داشته باشد. وی در پاسخ به این پرسش که این آیین‌نامه چه زمانی تصویب و اجرا می‌شود پاسخ داد: فعلا در حال گذراندن مراحل تصویب است و در آینده نهایی خواهد شد.

آیا نمی‌توان گفت فارغ از تدوین و اجرای هر آیین‌نامه‌ای، با توجه به اینکه 10 درصد خوابگاه‌ها را خوابگاه‌های خودگردان تشکیل می‌دهند، یکی از وظایف صندوق رفاه این است که لیست خوابگاه‌های زیر نظر خود را از طرق مختلف در اختیار دانشجویان قرار دهد تا حداقل از اسم و رسم خودش سواستفاده نشده و دانشجویان با مشکلاتی از این قبیل مواجه نشوند؟