انگیزه پیوستن دختران به "داعش"

روز یکشنبه ۲۷ مهر، سه دختر نوجوان آمریکایی که به احتمال زیاد قصد پیوستن به گروه‌های اسلامی در عراق و سوریه را داشته‌اند، در فرودگاه فرانکفورت آلمان به آمریکا برگردانده شدند. دو تن از آنها که خواهر هستند، با دزدیدن دو هزار دلار از والدین‌شان فرار کرده بودند. به گزارش رسانه‌های آمریکایی والدین دو خواهر نوجوان اهل سومالی هستند و خانواده دختر سوم، از سودان به آمریکا مهاجرت کرده‌ است. حدود یک ماه پیش دست‌کم سه خانواده سومالی‌تبار از شهر مینیاپولیس آمریکا ناپدید شده‌اند. مقامات امنیتی احتمال می‌دهند که آنها به گروه تروریستی "دولت اسلامی" (داعش سابق) پیوسته‌اند. جذب مسلمانان سومالیایی در آمریکا اتفاق تازه‌ای نیست. در سال ۲۰۰۷ (۱۳۸۶) شمار نسبتا زیادی شهروند سومالی‌تبار آمریکا در منطقه مینه‌سوتا به گروه تروریستی "الشباب" پیوستند.

این پدیده تنها به ایالات متحده محدود نمی‌شود بلکه در سال‌های اخیر دامن کشورهای اروپایی را نیز گرفته است. برآورد می‌شود که حدود ۳ هزار اروپایی به گروه‌های "جهادی" در سوریه و عراق پیوسته‌اند که حدود ۱۰ درصد از آنان را دختران و زنان جوان تشکیل می‌دهند. کاترین براون، کارشناس تروریسم از " کالج کینگز " لندن، احتمال می‌دهد که بیش از ۲۰۰ زن جوان اروپایی که تقریبا تمامی آنها از خانواده‌ای مهاجر مسلمان هستند، در صف "جهادگران" اسلامی در جنگ داخلی سوریه شرکت دارند. بین ۵۰ تا ۶۰ تن از آنان شهروند بریتانیا و حدود ۶۰ نفر هم فرانسوی هستند. بر اساس آمار کالج کینگز، نزدیک به ۴۰ زن جوان از آلمان به "جهادگران" پیوسته‌اند.

بورکهارد فایر، رئیس اداره اطلاعات و امنیت داخلی ایالت نوردراین وستفالن آلمان، معتقد است که از این کشور ۲۵ دختر و زن جوان به سوریه و عراق رفته‌اند. به گفته فایر، این افراد بین ۱۶ تا ۲۰ سال سن دارند. براساس یک پژوهش کالج کینگز بسیاری از زنان جوان اروپایی که در صف "جهادی‌ها" در عراق و سوریه می‌جنگند، دارای مدرک دانشگاهی هستند.

تحقیقات کاترین براون نشان می‌دهد که این زنان جوان با انگیز‌ه‌های گوناگون به خدمت گروه‌های تروریستی اسلامی در می‌آیند. به گفته براون، برخی از آنها به دنبال تجربیات هیجان‌انگیز هستند. او در این رابطه به جنگ داخلی اسپانیا در بیش از ۷۵ سال پیش اشاره می‌کند. در جنگ مزبور شمار زیادی از نیروهای سیاسی چپ از کشورهای گوناگون برای پشتیبانی از جمهوری‌خواهان و در مقابل "نیروهای ملی" شامل سلطنت‌طلبان، روحانیون و افسران ارتش به رهبری ژنرال فرانکو، شرکت کردند.

به این نظر خانم براون نمی‌توان چندان اعتماد کرد. پیوستن دهها هزار روشنفکر پیشرو به میدان مبارزه با نیروهای محافظه‌کار در اسپانیا، از روی روشن‌بینی سیاسی بود. باریگادهای بین‌المللی از آگاهی سیاسی بالایی برخوردار بودند و به درستی اعتقاد داشتند که شکست جمهوری در اسپانیا می‌تواند سکوی پرشی برای رشد فاشیسم در اروپا باشد. تاریخ نشان داد که آنها در دورنگری خود بر حق بودند. براون معتقد است که علاوه بر این، بحث‌هایی که در سال‌های اخیر در رابطه با اسلام در کشورهای اروپایی شکل گرفته است، در رادیکالیزه کردن مسلمانان جوان در این کشورها بی‌تاثیر نبوده است.

به اعتقاد او بخش دیگری از این زنان می‌خواهند در ایجاد کشوری ‌که قرار است بر مبنای شریعت اسلام بنیاد نهاده شود، شرکت کنند. براون می‌گوید: «آنها می‌خواهند بخشی از یک پدیده نو باشند، به عنوان مادران کشور نوپا و زنان جنگنده». به گفته کارشناس کالج کینگز، پیوستن همسران جوان مردانی که در جنگ‌های داخلی عراق و سوریه شرکت دارند را نباید نادیده گرفت. شماری از زنان جوان به قصد زندگی مشترک با همسرانشان به جنگجویان می‌پیوندند، اما پس از مدتی متوجه می‌شوند که در آنجا امکان زندگی زناشویی عادی وجود ندارد. آنها در واقع بیشتر به تروخشک‌کردن جنگجویان می‌پردازند و مانند برده‌های خانگی زندگی می‌کنند.

نقش اینترنت
تمامی کارشناسان در این مورد هم‌نظر هستند که اینترنت، به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی در جذب زنان و مردان جوان اروپایی به جهادگران نقش عمده‌ای ایفا می‌کند. علاوه بر تبلیغات فریبنده‌ی گروه‌های تروریستی در اینترنت، فعالان این گروه‌ها در شبکه‌های اجتماعی راهنمایی‌های لازم را برای مسافرت در اختیار داوطلبان قرار می‌دهند. در عکس‌هایی که در صفحات فعالان گروه‌های "جهادی" منتشر می‌شود، می‌توان زنان حامل سلاح‌های خودکار را دید که با ژست‌های گوناگون تصویر قهرمان‌گونه‌ای از خود به نمایش می‌گذارند.