خطر چاقی برای 77 درصد ایرانی​ها

دکتر مجید حاجی‌فرجی با بیان اینکه هدف از برپایی این کنگره تبادلات اطلاعات و دانش تخصصی حوزه‌های مختلف تغذیه و بررسی چالش‌های موجود این حوزه به منظور دستیابی به راهکارهای عملی است، گفت: شعار کنگره علوم تغذیه "چشم‌اندازهای نوین و نقش‌های تازه" است که به دلیل نو بودن این موضوع به عنوان محور کنگره امسال انتخاب شده و هدف آن ارائه اطلاعات روز به منظور تعیین راهکارها در حوزه غذا و تغذیه است.

وی افزود: این کنگره هر دو سال یک بار برگزار می‌شود و سفارش مکان برگزاری آن به یکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی داده می‌شود. حدود 2 سال گذشته نیز در اصفهان برگزار شد و بعد از آن برگزاری آن برای دومین بار به انستیتو داده شد. ما نیز به دلیل اهمیت بحث تغذیه، وجهه بین‌المللی به آن داده و اساتید به نامی از کشورهای آمریکا، استرالیا، انگلیس، هلند و همچنین از کشورهای منطقه مثل لبنان را دعوت کردیم که ما را در کمیته راهبری کمک کنند.

رییس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور با بیان اینکه تغذیه یک مساله بین رشته‌ای است و همه باید برای آن تلاش کنند، محورهای این کنگره را برشمرد. حاجی‌فرجی افزود: از جمله محورهای این کنگره بحث امنیت غذا و تغذیه که بحث روز کشور است و در برنامه‌های توسعه کشور و همچنین در دو بند از ابلاغیه مقام معظم رهبری مربوط به این موضوع است. وی همچنین ظرفیت‌سازی در حوزه غذا و تغذیه، تغذیه بالینی و رژیم درمانی و نقش آن در کنترل بیماری‌ها بویژه سرطان، چاقی، دیابت، بیماری‌های قلب و عروق، گوارش و... را از دیگر محورهای مورد بررسی در این کنگره عنوان کرد.

رییس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور بحث پیشرفت‌های حوزه علوم غذایی و سیاست‌گذاری‌های حوزه تغذیه، بررسی علوم و صنایع غذایی و اقتصاد غذایی و بروز رسانی اطلاعات در زمینه غذاهای سالم را از دیگر محورهای این کنگره دانست و گفت: اقتصاد غذایی به این معنی است که هر گروهی با هر درآمدی و از هر قشری از جامعه باید بتوانند به طور پایدار به مواد غذایی سالم دسترسی داشته تا به بیماری‌های مربوط به تغذیه دچار نشود. دبیر علمی این کنگره درباره ارگان‌های حمایتی این کنگره گفت: اولین ارگان حمایت ما اتحادیه انجمن‌های تغذیه دنیا (IUNS) است که افتخاری برای ماست و همچنین سازمان جهانی بهداشت نیز از کنگره حمایت علمی کرده است. یونیسف هم در کارهای تحقیقاتی و هم در این کنگره به لحاظ اهمیتی که کودکان در بحث تغذیه دارند، همراهی‌های بسیاری را با ما انجام داده است.

وی با بیان اینکه در حوزه‌های مذکور تا کنون یکهزار و 517 مقاله به دبیرخانه کنگره ارسال شده، گفت: در این کنگره 15 سمپوزیوم تخصصی در حیطه‌های مختلفی از جمله راهنماهای تغذیه‌ای و تغذیه پایدار، مطالعات فرهنگی، اجتماعی و سواد تغذیه‌ای، ایمنی غذا و تغذیه و پیشگیری از کوتاهی قد را در دست انجام داریم. رییس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور ادامه داد: یکی دیگر از سمپوزیوم‌های ما در این کنگره، برنامه جامع محور برای پیشگیری از چاقی است. این در حالیست که نزدیک به 55 تا 70 درصد جامعه به سوی اضافه‌ وزن رفته است و این یک خطر محسوب می‌شود.

حاجی‌فرجی افزود: برخلاف گذشته که سوءتغذیه مشکل جدی ما بود، در حال حاضر مشکل ما گذار تغذیه‌ای است که منجر به چاقی و بیماری‌های غیرواگیر ناشی از آن شده است. بحث سوءتغذیه دو لبه دارد که اولین آن سوءتغذیه انرژی و پروتئینی است که در حال حاضر در سراسر کشور به جز برخی مناطق محروم در استان‌هایی مثل هرمزگان، سیستان و بلوچستان و کرمان برطرف شده است و دومین لبه آن اضافه دریافت مواد غذایی و مصرف اشتباه مواد غذایی است که منجر به اضافه وزن می‌شود و در حال حاضر با این موضوع مواجه هستیم.

وی مبحث‌هایی مانند شاخص‌های بیوشیمی، امنیت غذایی و چاقی در طول زندگی، محصولات غذایی بر پایه نانوتکنولوژی، تغذیه و ناباروری، غذاهای فراسودمند و تغذیه و بیماری‌های غیرواگیر در منطقه را از دیگر سمپوزیوم‌های برنامه‌ریزی شده در این کنگره دانست و گفت: در مورد تغذیه و بیماری‌های غیرواگیر در منطقه، باید گفت که دومین عامل مرگ و میر در کشور ما به دلیل همین بیماری‌های غیرواگیر است و در هر سمپوزیوم دو تا سه سخنران داریم.

رییس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور در زمینه سخنرانی‌های علمی اظهار کرد: 20 نفر سخنران مدعو در زمینه‌هایی مثل رژیم مدیترانه‌ای در مقایسه با رژیم خاورمیانه، طرح قند و لیپیدها، مکانیزم‌های مواد مغذی در دریافت غذا، جنبه‌های مورد توجه در تغذیه بالینی، نابرابری اجتماعی، برنامه‌های ملی مراقبت غذا و تغذیه، چشم‌اندازهای آینده و چالش‌های جدید در کنترل وزن و در زمینه چاقی که بسیار حائز اهمیت است، سخنرانی می‌کنند.

حاجی‌فرجی در مورد برنامه‌های مراقبت غذا و تغذیه گفت: این برنامه‌ها حدود سه سال پیش مطرح شد که خوشبختانه پایش آن در چند ماه گذشته به انستیتو واگذار و سیاستگذاری‌های آن انجام شد و در تمام استان‌ها صورت خواهد گرفت.

وی در ادامه با اشاره به میزگردهایی که در این کنگره برگزار می‌شود، گفت: موضوعات این میزگردها شامل غنی‌سازی آرد با آهن و اسیدفولیک، غنی‌سازی شیر و آرد با ویتامین D و پوشش بیمه‌ای و ساماندهی خدمات تغذیه‌ای است که مورد آخر از دغدغه‌های مختصصان این حوزه و همچنین گیرنده‌های خدمات این حوزه است.

رییس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور در مورد پوشش بیمه‌ای و ساماندهی خدمات تغذیه ادامه داد: در این حوزه بار هزینه‌ای بر دوش بیمار بوده و وقت متخصص نیز صرف می‌شود. لذا ما بحث پوشش بیمه‌ای در این زمینه را در کشور شروع کرده‌ایم و بحثی است که روی میز سازمان‌های سلامت است. ما اعتقاد داریم این اتفاق باید بیفتد و خوشبختانه معاونت درمان و مسوولان وزارت بهداشت را قانع کردیم و در عرض 2 ماه اخیر با رییس سازمان بیمه سلامت جلساتی داشتیم. آنها نیز از این موضوع استقبال کردند و سطح اول آن در طرح تحول بهداشت انجام خواهد شد و پایلوت آن نیز برای دو استان، انجام می‌گیرد. البته اجرای آن را هم در سطح درمان و هم در سطح پیشگیری دنبال خواهیم کرد.

حاجی‌فرجی سایر موضوعات این میزگردها را اعلام کرد و گفت: یکی دیگر از این میزگردها درباره ابزارهای کمک‌ لاغری که در ایران به دلیل تبلیغات اغواگرانه و کاذب به جز بار هزینه‌ای گاهی عوارض خطرناکی را می‌تواند به همراه داشته باشد. در حال حاضر کمیته‌ای در حال کار است که در کنار رژیم‌ درمانی بتواند از برخی از این ابزار استفاده کند.

وی بررسی جایگاه متخصص و کارشناس تغذیه در نظام سلامت را یکی دیگر از بحث‌های مورد بررسی در این میزگردها عنوان کرد و گفت: تغییرات اقلیمی و تاثیر آن در غذا، بحث سیاست‌ها و برنامه‌های غذایی، تغییر الگوی غذایی و کبد چرب که از بیماری‌های مرتبط با چاقی است، مکمل‌های غذایی به عنوان شمشیر دو لبه و اخلاق حرفه‌ای در پژوهش‌های تغذیه را از دیگر موضوعات میزگردها دانست.

رییس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور با بیان اینکه در این کنگره حدود 14 کارگاه تخصصی داریم که البته برحسب اینکه به تعداد کافی ثبت‌نام داشته باشیم برگزار می‌شود، گفت: موضوعات این کارگاه‌ها شامل شاخص‌های اصلی سلامت تغذیه کودکان، ارزیابی ترکیبات بدن، تفسیر نتایج آزمایشگاهی، مدیریت و کنترل چاقی، مدیریت ایمنی غذا و مراقبت‌های تغذیه‌ای در ICU است که مورد آخر بسیار مهم است. بحث تغذیه در نگه داشتن فرد برای پاسخ دادن به درمان مطرح است که دو سال است به طور تخصصی کارگاه‌هایی را در این زمینه در کشور برگزار کردیم.

حاجی‌فرجی در ادامه در مورد مواد غذایی سالم گفت: در سال گذشته ابلاغی در مورد اجرای ماده 37 به ما شد و قرار بر این بود که کالاهای آسیب‌رسان هر ساله مشخص و بلافاصله اعلام شود. اما در جلساتی که با گروه صنعت داشتیم، دغدغه‌های زیادی داشتند و درخواست شد که برای اجرایی شدن این ماده قانونی مهلتی داده شود.

وی افزود: هر گروهی که بتواند ماده مضر محصولش را از جمله چربی، شکر و نمک کم کند، امتیاز می‌گیرد و در این صورت هم صنعت و هم مردم ذینفع هستند. رییس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور در همین زمینه ادامه داد: بسیاری از صنایع کار کاهش کالاهای آسیب‌رسان را شروع کرده‌اند و به جای آن کالاهای سودمند را وارد می‌کنند که بعد از انجام این کار، ماده 37 به طور کامل اجرایی می‌شود. این کار زمان‌بر است.

حاجی‌فرجی همچنین گفت: سازمان‌های نظارتی وجود دارند که بعد از اجرایی شدن کامل این ماده کالاهای سودمند را براساس برچسب کالاهای سودمند مشخص خواهند کرد. مجوز این کار در فرآورده‌های غذایی را سازمان غذا و دارو می‌دهد.