بهار نیوز - کتاب سال دانشجویی با ادبیات قهر است؟

گروه فرهنگ و ادب: سال‌هاست این نقد به جایزه‌ کتاب سال وزارت ارشاد وارد می‌شود که با زمینه‌های ادبیات و هنر، مهربان نیست. با تداوم انتخاب نشدن اثری در کتاب سال دانشجویی در این حوزه‌ها، طبیعی است این پرسش پدید آید که آیا این غیبت، به‌دلیل کیفیت پایین آثار منتشرشده در این حوزه‌هاست، یا نوعی پیروی از همان ملاحظات کتاب سال وزارت ارشاد؟

دبیر بیست و یکمین دوره جشنواره کتاب سال دانشجویی در پاسخ به این پرسش که چرا در دوره بیست و یکم جشنواره‌ کتاب سال دانشجویی نیز برگزیدگان حوزه‌هایی چون ادبیات، هنر و اندیشه از آمار پایینی برخوردار بود، توضیح داد: جشنواره کتاب سال دانشجویی جهاد دانشگاهی از طریق آگهی فراخوان انجام می‌شود و مبنای کار ما آثار ارسالی است. درباره کتاب‌های هنر، آثاری که برای ما ارسال شد 19 عنوان بود که رقم پایینی است، با این حال در همین حوزه یک اثر برگزیده و یک اثر تقدیری داشتیم.

محمد سلگی درباره این موضوع که با توجه به آثار برگزیده و تقدیری معرفی شده در جشنواره کتاب سال دانشجویی، آیا این جشنواره هم در مسیری که جایزه کتاب سال طی می‌کند گام برمی‌دارد و تنها به کتاب‌های علمی می‌پردازد، گفت: نخیر. چنین چیزی نیست. امسال در حوزه علوم انسانی تعداد آثاری که به دست ما رسید 191 عنوان بود که 50 عنوان آن مربوط به کتاب‌های روان‌شناسی و علوم تربیتی می‌شد. اما در حوزه زبان و ادبیات تنها 26 عنوان برای ما ارسال شده بود که نهایتا دو اثر تقدیری هم در این حوزه - غیر از شعر و داستان - داشتیم.

او درباره آثار ادبی نیز گفت: اصولا در این جایزه کتاب‌های شعر و داستان خیلی کم به دست ما رسیده بود، در صورتی که ما هیچ محدودیتی سیاسی، سنی و جنسیتی نداشتیم و تنها شرط ما دانشجو بودن بود. اما با این وجود ارسال آثار تولیدی در حوزه هنر و ادبیات پایین بود ولی مثلا در حوزه پزشکی تعداد زیادی کتاب برای ما ارسال شده بود.

رییس سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی درباره علت این موضوع توضیح داد: علت این است که در حوزه کتاب‌های علمی و پزشکی تعدادی ناشر به دانشجویان سفارش گردآوری و ترجمه کتاب می‌دهند. ضمن این‌که بسیاری از کتاب‌های این حوزه گردآوری و ترجمه‌ای هستند و ما کتاب تالیفی زیادی در بین این آثار نمی‌بینیم، اما مثلا در حوزه اندیشه‌ای مثل فلسفه تنها 8 عنوان و در حوزه دین 11 عنوان کتاب به دبیرخانه جشنواره رسیده بود.همچنین در حوزه کتاب‌های علوم سیاسی تقریبا اثر تالیفی برای ما ارسال نشده بود.

او گفت: متأسفانه بسیاری از کتاب‌هایی که دانشجویان می‌نویسند، ترجمه‌ای، گردآوری، کمک درسی، تستی و کنکوری است و دانشجویان به سمت نگارش این کتاب‌ها گرایش پیدا کرده‌اند. درواقع می‌توان گفت که بسیاری از دانشجویان نیروهای عملیاتی برای تولید کتاب‌های کمک درسی شده‌اند. سلگی افزود: شاید یکی از دلایلی که کتاب‌های دانشجویان شرکت کننده در جشنواره کتاب سال دانشجویی در حوزه ادبیات، هنر و اندیشه پایین بود، به موضوع اطلاع‌رسانی یا خواست خود دانشجویان برگردد، وگرنه ما هیچ محدودیتی در این زمینه اعمال نکرده‌ایم، اما در این‌جا مسئله‌ای که وجود دارد این است که اصولا قائده‌ای که در حوزه نگارش کتاب‌های نسل جوان وجود دارد، به سمت ترجمه، گردآوری و خلاصه‌نویسی کتاب‌های دیگران است، به‌طوری که گاه به 10 روش مختلف یک کتاب را بازنویسی و خلاصه‌نویسی می‌کنند و به چاپ می‌رسانند که این از معضلات کتاب‌های دانشجویی است.

او با اشاره به برگزاری و معرفی دوره بیست و یکم جشنواره کتاب سال دانشجویی، اظهار کرد: ما علاقه‌مندیم در این جشنواره آثار خوب را برگزیده و معرفی کنیم، ضمن اینکه همین کتاب‌های معرفی شده هم از بهترین کتاب‌های ارسالی بوده‌اند. 27 آبان ماه مراسم اختتامیه دوره بیست و یکم جشنواره کتاب سال دانشجویی برگزار شد و این جشنواره برگزیدگان و شایستگان خود را معرفی کرد.