شکوفه‌های پاییزی هنرهای تجسمی

 به‌شکل سنتی در ایران و کشورهایی که به حوزه‌ی هنر‌های تجسمی می‌پردازند، فصل بهار بویژه ماه «اردیبهشت» و فصل پاییز بویژه ماه «آبان» زمانی مناسب برای برگزاری نمایشگاه‌ قلمداد می‌شود و بسیاری از گالری‌دار‌ها از مدت‌ها قبل برای اردیبهشت و آبان برنامه‌ریزی می‌کنند. این حال، به‌نظر می‌رسد که گالری‌های تهران در پاییز امسال، فصل پررونق‌تری را نسبت به سال‌های قبل گذراندند. شاید بتوان برگزاری نمایشگاه نقاشی‌های آیدین آغداشلو را بعد از 40 سال و نمایشگاه نقاشی‌خط‌های غلامحسین امیرخانی را بعد از 15 سال پدیده‌های پاییز 93 دانست.

شواهد حاکی از آن است که دولت نیز برنامه‌ی حمایت و پشتیبانی از جریان «اقتصاد هنر» را دارد و تأکید می‌کند که هنرهای تجسمی باید توسط بخش خصوصی سامان یابد. چنانچه علی جنتی - وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی - در بازدیدی که به‌تازگی از یکی از نمایشگاه‌های هنرهای تجسمی داشت، با تشویق حضور بخش خصوصی در عرصه‌ی خرید و فروش هنرهای تجسمی، از شعار «هر خانواده ایرانی، یک اثر هنری» حمایت و حتی پیشنهاد کرد که مردم برای سرمایه‌گذاری، به جای خرید طلا، اثر هنری بخرند. در همین زمینه، لیلی گلستان - گالری‌دار - معتقد است، فضای حاضر در هنرهای تجسمی کشور را می‌توان آغاز شکوفایی این شاخه‌ی هنری در ایران دانست. او گفت: مردم اندک‌اندک هنرهای تجسمی را می‌شناسند. توجه مردم به این هنرها به‌خاطر وجود نمایشگاه‌ها و گالری‌ها و همچنین تلاش هنرمندان این حوزه است.

وی ادامه داد: من 26 سال است که گالری‌دار هستم و حالا یواش یواش نتیجه‌ی کارم را می‌بینم. هنرمندان، گالری‌دارها و برگزارکنندگان اکسپوها دست به دست هم داده‌اند و تلاش می‌کنند که هنرهای تجسمی بیشتر شناخته و از آن استقبال شود. گلستان اظهار کرد: خوشبختانه دولت هم موافق این روند است و دخالت نمی‌کند. همین که وزیر ارشاد از نمایشگاه هنرهای تجسمی دیدن می‌کند، به‌نوعی حمایت است و ما نیز حمایت می‌خواهیم نه دخالت،‌ حمایت هم در حد همین تشویق لازم است. همین که کسی قدردان ما باشد کافی است.

این گالری‌دار افزود: بخش خصوصی با برگزاری حراج تهران ثابت کرد که می‌تواند موفق عمل کند و این‌ها نتیجه‌ی زحمات اهالی هنرهای تجسمی است که به بار می‌نشیند. فکر می‌کنم ما در حال رسیدن به آرزو‌ها و اهداف‌مان در حوزه‌ی هنر‌های تجسمی هستیم. البته برخی هنرمندانی که در این فصل، نمایشگاه برگزار کرده‌اند، در بیان دلیل تصمیم خود برای انتخاب این زمان، چندان به فضای حاکم‌شده بر هنرهای تجسمی ایران اشاره نمی‌کنند؛ ولی به هر حال به‌نظر می‌رسد که موفق عمل کردن بخش خصوصی در چند حراجی اخیر مانند کریستی فارغ از همه‌ی نقدهایی که به آن وارد می‌شود و حمایت معاون هنری وزیر ارشاد از هنرهای تجسمی، در این شکوفایی پاییزه بی‌تأثیر نیست.

غلامحسین امیر‌خانی، استاد رشته‌ی خوش‌نویسی، در پاسخ به پرسش خبرنگار ایسنا که بر چه اساسی بعد از 15 سال، حالا را برای برگزاری نمایشگاه مناسب دانستید؟ گفت: دوستان مسوول و هنرمند که جایگاه برجسته‌ای دارند، تشویقم کردند که نمایشگاهی برگزار کنم. این موضوع در روابط بین همکاران، امری متداول است که یکدیگر را به برگزاری نمایشگاه تشویق کنند. او در پاسخ به این پرسش که آیا فضای حاکم بر هنرهای تجسمی کشور باعث شد تا تصمیم به برگزاری نمایشگاه بگیرید؟ اظهار کرد: بالاخره فعالیت، متکی بر امیدواری است، سابقه‌ی فرهنگی و هنری کشور ما درخشان است. ادبیات، هنرهای تجسمی، موسیقی و هر کدام را که بررسی می‌کنیم، می‌بینیم از دیرباز در کشور ما جایگاه ویژه‌ای دارند. بنابراین طبیعی است که هنرمندان با این پیشینه‌ی تاریخی غنی به انجام فعالیت هنری در کشور امیدوار باشند.

آیدین آغداشلو، هنرمند نقاش، هم در پاسخ به این پرسش که چطور بعد از حدود 40 سال تصمیم به برگزاری یک نمایشگاه گرفته است؟ گفت: بسیار به این موضوع فکر کردم. لازم نبود نمایشگاه بگذارم، نمایشگاه گذاشتن کار بسیار پردردسری است. اولین لازمه‌ی آن نیز این است که هنرمند کارش را نفروشد و در این صورت هم بی‌پول می‌شود؛ ولی به هر حال فکر کردم که هنرمند باید در دوره‌ای، کارنامه‌اش را به مردم عرضه کند، اگر پسندیدند که چه بهتر وگرنه دوباره کار کند.