گروه جامعه: مدیرعامل سازمان انتقال خون ضمن تشریح برنامه تحول انتقال خون از تعرفهگذاری خدمات انتقال خون در قالب این برنامه خبر داد.
علی اکبر پورفتح الله در مورد برنامه تحول در انتقال خون که در قالب طرح تحول سلامت و در راستای مدیریت مصرف خون تدوین شده، گفت: برنامه تحول در انتقال خون دو بخش دارد؛ بخش اول آن چرخه خون و فرآوردههای خونی در سازمان انتقال خون است؛ یعنی از رگ دهنده تا زمانی که آزمایشها، تستها و فرآیندهای مختلف تهیه و کنترل کیفی، روی آن انجام شده و محصول از انتقال خون ارسال میشود. چرخه دوم انتقال خون از زمانی است که خون وارد بیمارستانها شده و مورد آزمایشهای سازگاری با بیمار و مورد مصرف در رشتههای تخصصی مختلف قرار میگیرد.
پورفتح الله با بیان اینکه بخش عمدهای از برنامه تحول در انتقال خون در حال اجرا است، اظهار کرد: بخش اول این مجموعه که در رابطه با چرخه انتقال خون است، آغاز شده و بزودی خدمات انتقال خون در شورای عالی بیمه و از محل بستههای سلامت تعرفهگذاری خواهد شد.
تعرفهگذاری خدمات انتقال خون برای مردم بار مالی ندارد
انتقال خون، اقتصادی میشود
وی با تاکید بر اینکه تعرفهگذاری خدمات انتقال خون بار مالی بر مردم ندارد، گفت: نگاه ویژهای که در تعرفهگذاری خدمات انتقال خون وجود دارد، این است که به هیچ وجه بار مالی بر مردم نداشته و کلیه هزینههای مرتبط از محل بستههای سلامت یا بیمهها دریافت میشود و حتی آن فرانشیز معمول هم در این بسته دریافت نمیشود. این مساله باعث میشود که چرخه انتقال خون اقتصادی شده و انتقال خون بتواند وارد فعالیت جدیدی شود که تا کنون نمیتوانسته انجام دهد.
وی در این باره افزود: برای مثال یکی از فعالیتهایی که در دو هفته اخیر شروع کردیم، تهیه و تولید پلاکت به روش اهدا کننده فردی است؛ به این صورت که یک فرد تنها اهدا کننده پلاکت میشود. در این روش میزان پلاکت دریافتی ما شش برابر پلاکت معمولی است. در روش معمول بیمار باید شش پلاکت را تزریق کند که میتواند عوارض و مشکلات متعددی را برای بیمار ایجاد کند. همچنین در این روش هزینه مواد مصرفی بسیار بالا بود. در گذشته کسانی که به پلاکت نیاز داشتند مجبور بودند مواد مصرفی آن را خریداری کنند که چیزی حدود 600 تا 700 هزار تومان بابت خرید مواد مصرفی و وسایل جانبی آن هزینه میدادند، اما امروزه این هزینه از بسته سلامت دریافت میشود. ما در انتقال خون استان تهران شش تخت ویژه پلاکت فرزیس را آماده کردیم که آماده ارائه خدمات مربوط به پلاکت فرزیس هستند.
مصرف غیرمنطقی خون و فرآوردههای خونی ممنوع!
پورفتحالله بخش دوم برنامه تحول انتقال خون را چرخه مصرف انتقال خون عنوان کرد و افزود: بخش دوم، چرخه مصرف انتقال خون است که بخش عمده آن یعنی تدوین گایدلاینها و دستورالعملهای ملی است و تا پایان سال آماده میشود. در این بخش نگاه ویژهای به انتقال خون محافظکارانه و تزریق خون مبتنی بر شواهد داریم. در این چرخه اجازه مصرف غیر منطقی خون و فراوردههای خونی داده نمیشود. البته بخش دوم هنوز ارائه نشده اما بزودی ارائه خواهد شد و امیدواریم که همپای تحول سلامت، شاهد تحول در انتقال خون نیز باشیم. امیدواریم همانطور که شاخصهای انتقال خون در کشور، میان کشورهای در حال توسعه شاخصهای رو به جلویی بوده، بتوانند خدمات مطلوبتری را نیز به هموطنان ارائه دهند.
درخواست انتقال خون از متخصصان
مدیر کل سازمان انتقال خون با بیان اینکه درخواست انتقال خون بحث همکاری تخصصهای مختلف است، گفت: مشکلی که انتقال خون در همه کشورها و از جمله در ایران دارد، این است که انتقال خون یک درمان حمایتی است و معمولا در درمان حمایتی خود انتقال خون مورد توجه قرار نمیگیرد.از آنجا که تخصصهای مختلفی در انتقال خون درگیر هستند تنها به پیامد کار خودشان توجه میکنند نه به مسائل مرتبط با طب انتقال خون.
عدم توجه به "انتقال خون خودی" در کشور به دلیل نبود متخصص
پورفتح الله ادامه داد: همینطور ما در بحث انتقال خون مشکلات عمدهای در زمینه نیروی انسانی تخصصی داریم. به صورتی که به نیروی انسانی متخصص نیاز داریم. در چرخه انتقال خون بیمارستانی باید نیروی متخصص مشاور یا متخصص طب انتقال خون در بیمارستانها و مراکز درمانی داشته باشیم. بسیاری از فعالیتهای مرتبط با انتقال خون امروزه در بیمارستانها ساماندهی میشود و باید متخصص مربوط به آن در بیمارستان حضور داشته باشد تا بتواند امکانات مربوط به آن را فراهم کند. مثلا انتقال خون خودی باید یک سهم 10 درصدی از انتقال خون را داشته باشد. ما به این دلیل که متخصص مربوطه را در بیمارستانها نداریم به انتقال خون خودی توجه نمی کنیم.
نگاه ویژه تحول انتقال خون به مدیریت مصرف خون بیمار
وی در ادامه با تاکید بر اهمیت مدیریت مصرف خون بیمار اظهار کرد: امکانات مدیریت خون بیمار نیز در چرخه بیمارستانی است، مثلا ما اجازه نداریم بیماری که کم خون است را وارد اتاق عمل کنیم و قبل از عمل باید کم خونی بیمار را مرتفع کنیم یا نگذاریم بیمار حین عمل خونریزی شدید داشته باشد و از استفاده داروهایی که باعث اختلال در انعقاد خون میشود، جلوگیری کرده و از داروهای منقبض کننده عروق که باعث کاهش حجم خونریزی بیمار میشود، استفاده کنیم. ادبیات چرخه بیمارستانی که تحت عنوان «مدیریت خون بیمار» در دنیا مطرح میشود و ما هم به عنوان بخشی از بسته تحول آن را اجرا میکنیم. این امر دستاوردهای بزرگی در دنیا داشته است. دستاوردی که مدیریت خون بیمار طی 2 سال گذشته در آمریکا داشته، این است که با مدیریت مصرف خون شیب افزایشی اهدای خون در این کشور کاهش یافته و نزدیک به 2 میلیون اهدای خون کاهش یافته است. به همین دلیل در دنیا دارند هفته مدیریت خون بیمار را ترویج و فرهنگ سازی میکنند.
پورفتح الله با بیان اینکه با توجه به شاخصهای موجود در کشور از نظر خون و فراوردههای خونی کمبودی نداریم، گفت: ما عمدتا در زمینه مصرف خون و فراوردههای خونی مشکل داریم که امیدواریم با آموزشها جامعه پزشکی، همکاری بیمارستانها و به خصوص با ساماندهی نرم افزار مرتبط با فناوری اطلاعات که از رگ دهنده تا رگ گیرنده را مدیریت میکند و با مدیریت مصرف خون با همکاری مراکز درمانی بتوانیم چرخه انتقال خون را در کشور ساماندهی کنیم.
افزایش سطح استانداردهای چرخه بیمارستانی انتقال خون در قالب تحول انتقال خون
وی در پایان تاکید کرد: بحثی که در چرخه انتقال خون مطرح کردیم این است که 50 درصد چرخه انتقال خون که در انتقال خون وجود دارد با استانداردهای بسیار بالایی است و 50 درصد دوم با استانداردهای بسیار پایین، بنابراین یکی از بحثهای ما در برنامه تحول انتقال خون و طب انتقال خون، بالا بردن استانداردهای چرخه بیمارستانی انتقال خون یعنی 50 درصد دوم است.