بهار نیوز - گشتی در ماجراهای فضایی 2014

گروه فناوری: در سال گذشته میلادی دستاوردهای مهمی در سفرهای فضایی انجام شد که نخستین‌ پرتاب آزمایشی فضاپیمای اوریون و انفجار موشک آنتارس بخشی از مهمترین دستاوردها محسوب می‌شود.

در این گزارش مهمترین رویدادهای پرواز فضایی سال 2014 را مرور می‌کنیم.
کپسول فضایی اوریون
در گام بلند برای تحقق سفر سرنشین‌دار به عمق فضا از جمله سفر به سیاره سرخ، نخستین پرتاب آزمایشی کپسول فضایی اوریون (Orion) ناسا که توسط شرکت لاکهید مارتین ساخته شده است، پنجم دسامبر (14 آذر) انجام شد. اوریون در مدت سفر فضایی 4.5 ساعته خود دو بار به دور زمین چرخید و بار دوم تا ارتفاع 5793 کیلومتری بالای زمین پرواز کرد که این ارتفاع 14 برابر دورتر از ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) است.

در نخستین پرواز آزمایشی کپسول فضایی اوریون موسوم به EFT-1، عملکرد رایانه‌ها، سپر حرارتی، چترهای نجات و سایر تجهیزات مورد بررسی قرار گرفت. ناسا قصد دارد از فضاپیمای سرنشین‌دار اوریون برای انتقال فضانوردان به مقاصد دوردست در عمق فضا از جمله سفر به ماه، مریخ و مقاصد فراتر از ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) استفاده کند.

انفجار موشک آنتارس دقایقی پس از پرتاب
موشک آنتارس متعلق به شرکت خصوصی اوربیتال‌ساینس حامل کپسول باری سیگنوس، 29 اکتبر (هفتم آبان)، دقایقی پس از پرتاب از پایگاه فضایی والوپس در ویرجینیا، منفجر شد. انفجار موشک آنتارس کشته یا مجروحی بر جای نگذاشت، اما باعث نابودی محموله 200 میلیون دلاری سیگنوس شد.

کپسول باری سیگنوس در سومین مأموریت رسمی انتقال تجهیزات به ایستگاه فضایی (Orb-3) حدود 2270 کیلوگرم بار شامل آب و غذا، آزمایشات علمی، وسایل مورد نیاز فضانوردان و نمونه اولیه ماهواره Redmoond را به فضا منتقل می‌کرد که تمامی این محموله در انفجار موشک نابود شد. کارشناسان بروز نقص در موتور AJ26 موشک را عامل این حادثه عنوان می‌کنند، اما تحقیقات ناسا و شرکت اوربیتال‌ساینس در این خصوص هنوز تکمیل نشده است.

تراژدی انفجار هواپیمای فضایی اسپیس‌شیپ 2
هواپیمای فضایی اسیپس‌شیپ 2 متعلق به شرکت ویرجین‌گالاکتیک در هنگام پرواز آزمایشی بر فراز صحرای موجاوه، 31 اکتبر (نهم آبان) و تنها دو روز پس از سانحه انفجار موشک آنتارس، در آسمان منفجر شد و مایکل آلزبری، خلبان آمریکایی آن کشته و خلبان دیگر به نام پیتر سیبولد زخمی شد. بروز این سانحه درحالی صورت گرفت که ریچارد برانسون مالک شرکت ویرجین‌گالاکتیک از آغاز اعزام گردشگر به فضا با استفاده از هواپیمای فضایی اسیپس‌شیپ 2 از اوایل سال 2015 خبر داده بود.

در پی این حادثه، تعدادی زیادی از افرادی که اقدام به پیش‌خرید بلیت 250 هزار دلاری برای سفر دو ساعته به ارتفاع 110 کیلومتری زمین و تجربه بی‌وزنی پنج دقیقه‌ای کرده بودند، از انجام این سفر انصراف دادند.

نخستین فرود بر سطح یک دنباله‌دار
کاوشگر روزتا متعلق به آژانس فضایی اروپا (ESA) در یک مأموریت تاریخی و پس از یک سفر فضایی 10 ساله، در اطراف دنباله‌دار چهار کیلومتری 67P/Churyumov-Gerasimenko قرار گرفت. در ادامه این مأموریت، فرودگر فیلائه (Philae) از کاوشگر روزتا جدا شده و 12 نوامبر (21 آبان) نخستین فرود نرم بر روی یک دنباله‌دار را در طول تاریخ سفرهای فضایی به نام خود ثبت کرد.

فرودگر فیلائه پس از حدود 57 ساعت فعالیت بر سطح دنباله‌دار 67P بدلیل اتمام باتری از کار افتاد، اما روزتا همچنان در اطراف دنباله‌دار به تحقیقات خود ادامه می‌دهد.

هند هم به مریخ رسید
مأموریت مدارگرد مریخ (MOM) هند با نام غیررسمی Mangalyaan پس از یک سفر 300 روزه و پیمودن مسافت 780 میلیون کیلومتری، 24 سپتامبر (دوم مهر) در گرانش ضعیف سیاره مریخ گرفتار شد. با این دستاورد مهم، نام هند بعنوان نخستین کشور آسیایی که به سیاره سرخ دست پیدا کرد، در کنار شوروی سابق و ناسا قرار گرفت.
کل بودجه پروژه مأموریت مدارگرد مریخ (MOM) هند بالغ بر 73 میلیون دلار اعلام شده است که بسیار کمتر از بودجه 671 میلیون دلاری مدارگرد مریخ ماون ناسا است که با فاصله زمانی یک هفته‌ای به این سیاره رسید.

بوئینگ و اسپیس‌ایکس برندگان نهایی تاکسی فضایی ناسا
دو شرکت خصوصی بوئینگ و اسپیس‌ایکس بعنوان برندگان نهایی رقابت طراحی تاکسی فضایی ناسا در سال 2017 انتخاب شدند. این دو قرارداد به مبلغ 6.8 میلیارد دلار، به منظور تکمیل گواهینامه ناسا برای سیستم‌های حمل‌ونقل فضایی سرنشین‌دار با قابلیت انتقال انسان به مدار زمین طراحی شدند.

شرکت بوئینگ با قراردادی به ارزش 4.2 میلیارد دلار و با فضاپیمای CST-100‌ و شرکت اسپیس‌ایکس با قراردادی به ارزش 2.6 میلیارد دلار و کپسول فضایی سرنشین‌دار دراگون، فضانوردان را از سال 2017 به ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS)‌ منتقل خواهند کرد.

رکورد پرش از لبه فضا توسط معاون شرکت گوگل
آلن اویستیس 57 ساله یکی از مدیران اجرایی ارشد و معاون رئیس شرکت گوگل، 24 اکتبر (دوم آبان) با پوشیدن لباس مخصوص فضانوردی و انتقال به لبه فضا توسط یک بالن هلیومی، چند رکورد جهانی به نام خود ثبت کرد. بالن هلیومی در مدت زمان دو ساعت و هفت دقیقه، اویستیس را به ارتفاع 135 هزار پایی (41 کیلومتری) منتقل کرد تا رکورد سرعت 1321 کیلومتر در ساعت (1.23 ماخ) به نام وی ثبت شود.

فرود فرودگر چین بر سطح ماه
فرودگر چانگه-3 به همراه ماهنورد یوتو در قالب فاز دوم از برنامه اکتشاف در روز 14 دسامبر (23 آذر) فرود نرم و کنترل شده‌ای را بر سطح ماه تجربه کرد و با این فرود نرم، نام چین در کنار شوروی سابق و آمریکا قرار گرفت. مأموریت چانگه-3 به محققان در درک بهتر محیط ماه و رفع ایرادات در مأموریت‌های بعدی کمک شایانی می‌کند.