گروه سلامت: باوركردني نيست كه چنين دانه گياهي ارزاني، تا اين حد از لحاظ غذايي ارزشمند باشد.
اگر ملوانان اروپايي در قرن 18 ميلادي سراغ جوانههاي خوراكي حبوبات و غلات نمیرفتند تا جان خودشان را در برابر بيماري اسكوربورت (بيماري مربوط به كمبود ويتامين C) نجات دهند بهطور حتم تا به امروز افراد ديگري فوايد اين بمبهاي مقوي را كشف نكرده بودند. جوانهها، دانههاي گياهان خوراكي هستند كه بدون خاك جوانه ميزنند و براي خوردن آماده ميشوند. كارشناسان تغذيه ميگويند جوانهها، غنيترين منبع آمينواسيدها (براي پروتئين)، ويتامينها و مواد معدني محسوب شده همچنين به دليل فيبر كافي آنها را به عنوان ميانوعده پيشنهاد ميكنند.در جوانه عدس و ماش دو ماده وجود دارد كه وقتي وارد بدن ميشود، سلولهاي سرطاني را به تدريج از بين ميبرد. جوانه سويا از لحاظ ارزش غذايي با گوشت رقابت ميكند و ضررهاي گوشت را نيز ندارد همچنين از لحاظ وجود ويتامين C، رقيب گوجهفرنگي است. جوانهها با ويتامين و آمينواسيدهايشان شما را از سرماخوردگي و چاقي نجات ميدهند و به هضم غذاي شما بيشترين كمك ميكنند. با آنها سالاد درست كنيد و در تهيه سوپها يا پوره سبزيجاتتان از آنها استفاده كنيد. راه سادهتر آن است كه آنها را داخل يك پياله بريزيد و با كمي چاشني ميل كنيد.
جوانه عدس؛ محافظ قلب شما
جوانه عدس تمامي هشت اسيدآمينه ضروري مورد نياز بدن را دارد ولي كارشناسان تغذيه تركيب جوانه عدس با ذرت، گندم يا برنج را پيشنهاد ميدهند به دليل اينكه كيفيت پروتئيني، جوانه عدس را بهتر ميكند. جوانه عدس داراي ويتامين A، C، خانواده ويتامينهاي B، فوليكاسيد، اينوزيتول، برم، كلسيم، كلر، مس، آهن، منيزيم، پتاسيم و پروتئين است.
جوانه عدس مغذي بوده و خاصيت آنتياكسيداني دارد. همچنین تصفيه كننده خون و كاهنده قند خون است. اين جوانه بامزه به شستوشو و تحريك كليهها، سيستم غدد فوقكليوي، به تقويت قلب و عروق، افزايش انرژي و قدرت حياتي كمك ميكند. ميزان فيبر محلول در جوانه عدس در مقايسه با دانه عدس به ميزان ۳۰۰درصد افزايش مييابد. فيبر محلول در آب موجود در جوانه عدس به كاهش كلسترول، فشار خون، قند خون و تنظيم ميزان انسولين خون كمك ميكند. از كجا جوانه عدس را تهيه كنيم؟ كافي است سري به فروشگاههاي زنجيرهاي بزنيد.
جوانه نخود؛ ضدعفونيكننده زخمها
مواد معدني موجود در دانه نخود هنگام جوانه زدن به ميزان حداقل پنجبرابر افزايش مييابد و هر جوانه كوچك تبديل به يك بمب ويتامين C و B ميشود كه بسيار انرژيزاست. جوانه نخود سرشار از پروتئين است و در برخي غذاهاي خاورميانه، مديترانهاي و. . . استفاده ميشود. از فوايد درماني اين جوانه انرژيبخش ميتوان به ضدعفونيكنندگي، محرك ادرار، مفيد براي معده و كرمزدا بودن آن اشاره كرد. از طرف ديگر نخود هنگام جوانه زدن نرمتر و قابل هضمتراست. جوانه نخود را ميتوان به صورت خام يا بخارپز استفاده كرد. براي بخارپز كردن نبايد مدت پخت بيش از ۱۵دقيقه باشد. جوانه نخود در سوپرماركتهاي بزرگ محلهها به فروش نميرسد و بسيار مطمئنتر است كه خودمان آن را سبز كنيم.
جوانه ماش؛ انرژيزاي طبيعي
امروزه يكي از جوانههاي محبوب، جوانه ماش است كه هميشه در سوپرماركتها يافت ميشود و در مرحله بعد طعم و تردي آن را در غذاهاي چيني و هندي ميتوانيد تشخيص دهيد. جوانه ماش ترد و خوشمزه است و طعم آن كمي به شيريني ميزند از مزيتهاي آن اين است كه هضم آن نسبت به ماش پختهشده راحتتر است. دو كشور پرجمعيت آسيا يعني چين و هند نيز در آشپزي و موارد درماني از جوانه ماش استفاده ميكنند. مصارف درماني جوانه ماش سمزدايي بدن و خاصيت مدر بودن است. جوانه ماش نيز مانند جوانههاي ديگر سرشار از ويتامين C است كه اين مقدار در ماش پخته وجود ندارد. جوانههاي ماش برخلاف ديگر سبزيجات كه هرچه بيشتر رسيده ميشوند خواص تغذيهاي آنها كاهش مييابد، خواص خود را تا زماني كه به مصرف برسد حفظ ميكنند.
جوانه آفتابگردان؛ حافظ سيستم عصبي
دانههاي آفتابگردان جزء سادهترين و سريعترين دانههايي است كه بهراحتي جوانه ميزند اما به محض اينكه دانهها جوانه زد بايد آنها را مصرف كرد يا پس از حدودا سه روز آن را همراه جوانه و برگهاي روييده از آن به اندازه دو يا سه سانتيمتر مورد استفاده قرار داد. جوانه دانه آفتابگردان سرشار از ويتامينهاي B ، پروتئين گياهي، اسيدهايآمينه چرب ضروري و مفيد است.
روغن يا جوانه آفتابگردان در سلامت سيستم عصبي، قلبي – عروقي و دستگاه گوارش نقش بسزايي دارد. دانههاي جوانهزده را در ظرف مشبك يا كيسه پارچهاي قرار داده روزانه آنها را نمدار يا آبكشي ميكنند تا جوانهها تازه و مرطوب باقي بمانند. جوانه آفتابگردان از آن دست جوانهها نيست كه عموم با آن آشنايي داشته باشند. اكثرا به عنوان تخمه از آن استفاده ميكنند و براي لذت بردن از فوايد اين جوانه خودتان در خانه و شرايط پاكيزه و ساده اين جوانه را سبز كنيد.
جوانه شبدر؛ همراه سلامت پوست شما
جوانه شبدر را دستكم نگيريد، مصرف اين جوانه را اكثر پزشكان خیلی زیاد توصيه ميكنند. جوانه شبدر به تنهايي يك دكتر پوست است و مصرف آن پوستتان را جوان ميكند. از ديگر خواص شبدر براي شما خاصيت تصفيهكنندگي و تنظيم فعاليتهاي كبدي است كه در نهايت باعث طراوت و شادابي پوست صورت ميشود.
از جوانه شبدر ميتوان براي درمان پرفشاري خون نيز استفاده کرد. شبدر و جوانه آن سرشار از ويتامينهايي مانند A، C و همينطور آهن و كلسيم است. بررسيها نشان ميدهد مصرف جوانه شبدر براي آرامش اعصاب بسيار مفيد است و مصرف آن بهويژه به زنان ميانسال كه در آستانه يائسگي قرار دارند، توصيه ميشود. جوانه شبدر از آندست جوانههايي است كه بعضي شركتها در بستهبندي پاكيزه و آماده آن را به بازار ارائه كردهاند.
جوانه گندم؛ دشمن سرطان و چاقي
و در آخر يكي از جوانههايي كه طرفداران بسياري دارد و عموما با آن آشنايي دارند جوانه گندم است. چرا جوانه گندم پرطرفدار است؟ به دليل اينكه هم مصرف خوراكي دارد و هم از آن ماسك توليد ميشود و هزار و يك فايده دارد كه تنها چند دانه آن را ميشماريم؛ اول از همه سلنيوم و منيزيم موجود در جوانه گندم در پيشگيري از ابتلا به انواع سرطان موثر شناخته شده است. دومين فايده اين است كه به اعتقاد برخي از متخصصان پوست، مو و زيبايي، جوانه گندم در درمان ريزش مو، رفع شوره سر و رفع انواع جوش صورت و ناراحتي پوستي موثر است.
سومين فايده جوانه گندم اينكه كساني كه از يبوست، خستگي و بيحالي، كلسترول بالا و دردهاي عضلاني رنج ميبرند، بايد از اين ماده غذايي كمك بگيرند و در آخر اگر ميخواهيد لاغر شويد، پودر جوانه گندم را همراه با ماست يا سالاد كاهو 10 دقيقه قبل از صرف غذا و اگر ميخواهيد چاق شويد، آن را 10 دقيقه بعد از غذا ميل كنيد. جوانه گندم به دليل مصرفكننده بسياري كه دارد در اكثر سوپرماركتهاي بزرگ در بستههاي آماده به فروش ميرسد.
چطور جوانه سبز كنيم؟
حتما تا به حال پيش آمده كه سبزه عيد را خودتان سبز كنيد. براي سبز كردن جوانه بايد دانهها را از شب تا صبح در آب خيس كنيد و آن را در جاي نيمهگرمي قرار دهيد. پس از خيساندن و آبكش كردن، آن را به آرامي زير شير آب بگيريد و سپس بگذاريد در همان آبكش، كاملا آبش جدا شود تا نپوسد. آن را در شيشه يا سيني كوچك بريزيد و پارچه مرطوبي روي آن بكشيد و هر صبح و شب عمل شستن (به آرامي) و آبكش كردن را تكرار كنيد. در تابستان وقتي هوا خيلي گرم است عمل شستن را سهبار در شبانهروز تكرار كنيد.
در تمام اين مدت ظرف را در محلي تاريك و نسبتا گرم نگاه داريد. توجه كنيد بايد اندكي آب در انتهاي دانهها وجود داشته باشد. اگر حرارت محيط حدود 22 درجه سانتيگراد و محل آن تاريك باشد، دانه خيلي زود جوانه ميزند. بسته به نوع دانه، بين سه تا پنج روز و گاهي بيشتر ميتوانيد جوانه را از تاريكي درآوريد و پشت پنجره رو به آفتاب بگذاريد. جوانه را هميشه مرطوب نگاه داريد تا اندكي بيشتر رشد كند. پس از يك تا دو روز ماندن جلوي نور خورشيد، جوانه آماده مصرف است.
با هر یک از حبوبات می توانید جوانه سبز کنید، کافی است کمی خلاق باشید. از همین حالا این مواد غذایی را به سبد غذایی خانواده تان وارد کنید. این سبزیجات مغذی برای هر سنی ، کودک تا سالمند میتواند موثر باشد. ضمن آنکه علاوه بر جوانه های ذکر شده، جوانه ها، سبزیجات ماندگاری هستند. آنها را می توانید در ظروف در بسته در یخچال به مدت یک هفته نگهداری کنید.