بهار نیوز - تکلیف ارشاد با این اتفاق روشن می‌شود؟

گروه فرهنگ و هنر: هفتمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر به‌عنوان رویدادی که طولانی‌ترین بازه‌ی زمانی را در میان جشنواره‌های این ایام دارد، به اعتقاد بسیاری از کارشناسان این حوزه، امسال هم نتوانست آن‌طور که باید و شاید به یک رویداد پرمخاطب هنری تبدیل شود و نگاه‌ها را به سمت خود جلب کند.

تقریبا به پایان هفتمین دوره‌ی جشنواره هنرهای تجسمی فجر رسیده‌ایم. این جشنواره که کار خود را 14 بهمن‌ماه آغاز کرد، 12 اسفندماه پایان می‌یابد و آثار هنری این دوره از روی دیوارهای موسسه فرهنگی هنری صبا، موزه هنرهای معاصر فلسطین و خانه هنرمندان ایران جمع می‌شوند. این جشنواره با 28 روز، بیشترین بازه‌ی زمانی را بین جشنواره‌های دیگر در اختیار دارد. با این حال به نظر بسیاری از هنرمندان، مسؤولان هنری، منتقدان و اصحاب رسانه، این رویداد کم سر و صداترین جشنواره‌ای است که در دهه‌ی فجر برگزار می‌شود.

راهکار معاونت هنری برای رسیدن به شرایط آرمانی
علی مرادخانی گفت: رسیدن به شرایط آرمانی در حوزه‌ی برگزاری جشنواره‌ها به مطالعات زیادی نیاز دارد. ما حتی فرضیه‌ی صفری هم در اختیار نداریم که بتوانیم براساس آن یا تجربیات میدانی‌مان این مسیر را تعریف کنیم و در آن قدم بگذاریم. باید ببینیم کجای کار برگزاری جشنواره‌ها ایراد دارد و برگزاری چه جشنواره‌هایی یا تعطیلی کدام‌یک از آن‌ها باعث به‌وجود آمدن ضرر می‌شود. ممکن است لطمه به افراد هنرمند که در آنجا کار می‌کنند، بزند. هنرمندان همواره در صحبت‌های خود به این موضوع اشاره کرده‌اند که حضور بنام‌های این عرصه می‌تواند علاوه بر بالا بردن کیفیت جشنواره، افراد زیادی را برای بازدید از آثار نمایشگاه به مراکز هنری بکشاند. آن‌طور که از گزارش‌های میدانی استنباط می‌شود، این جشنواره امسال نیز با وجود همه‌ی تفاوت‌هایش با دوره‌های قبل، نتوانسته است مخاطبان زیادی را در روزهای پایانی سال 93 به مراکز هنری پایتخت بکشاند.

با وجود صحبت‌هایی که از ابتدای آغاز به کار معاونت هنری دولت یازدهم مبنی بر تعامل با انجمن‌های هنری برای حضور در رویدادهای تجسمی انجام شده، هنوز همه‌ی انجمن‌های هنری کاملا با جشنواره همراه نشده‌اند و در بین آثار هنری نیز تکثر کمتری از میان هنرمندان صاحب‌نام حوزه هنرهای تجسمی به چشم می‌خورد که در میزان استقبال از نمایشگاه‌ها نیز تأثیرگذار بوده است.

نگاهی که تا کنون مثبت نبوده است
جشنواره هنرهای تجسمی فجر به‌عنوان کم‌سابقه‌ترین جشنواره نسبت به جشنواره‌های دهه‌ی فجر، به اعتقاد دست‌اندرکاران و همچنین آن‌ها که از دور دستی بر آتش دارند، به ثبات خاصی در برنامه‌ریزی و اجرا که در دیگر جشنواره‌های این ایام وجود دارد، نرسیده است. شاید این بی‌ثباتی یکی از نمودهای این باشد که هنوز تکلیف وزارت ارشاد و مدیران هنری با این رویداد هنری به‌طور کامل روشن نشده است. مجید ملانوروزی - مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی وزارت ارشاد - در نشست هفتمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر با بیان این‌که وزارت ارشاد قصد تعطیلی این جشنواره را ندارد، گفته بود: اگر بتوانیم بینال تهران را با رویکردی که در نظر داریم برگزار کنیم، ممکن است در برگزاری جشنواره‌ی فجر به روال دوره‌های گذشته تغییرات زیادی به‌وجود آید. البته هدف ما تعطیل کردن این جشنواره‌ نیست، اما از ابتدا هم نگاه‌مان به جشنواره‌ی تجسمی فجر مثبت نبوده است. ما از ابتدا، نگاه مثبتی به جشنواره‌ی تجسمی فجر نداشتیم، چون ماهیتی برای آن در نظر گرفته نشده بود. تصمیم گرفتیم این جشنواره را از جایگاه یک جشنواره‌ی بی‌اهمیت خارج کنیم تا برای رسانه‌ها و هنرمندان مهم باشد.

راهکاری برای شکستن سکوت و سکون
به نظر می‌رسد بخشی از راهکار خارج شدن این جشنواره از حالت رسمی و حضور و همراهی هنرمندان بزرگ و صاحب‌نام رشته‌های مختلف با آن، در صحبت‌های آن‌ها بیان شده است. مصطفی اسداللهی - هنرمند پیشکسوت رشته‌ی گرافیک - سال گذشته در آستانه‌ی برگزاری ششمین دوره‌ی جشنواره‌ی تجسمی فجر در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرده بود: شرایط برگزاری جشنواره‌ی هنرهای تجسمی فجر باید به‌گونه‌ای باشد که هنرمندان بزرگ را با این رویداد آشتی بدهد و آن‌ها را به حضور در آن، دلگرم کند. مهم‌ترین مسأله، تغییر دیدگاه در حوزه‌ی هنرهای تجسمی است. متأسفانه هنرهای تجسمی با وجود اهمیت زیادی که دارد، در حاشیه قرار گرفته است. کوچک انگاشتن و بی‌توجهی به هنرهای تجسمی به صلاح خانواده‌ی هنری کشور نیست. اگر بتوانیم به هر کدام از گرایش‌های تجسمی به‌صورت تخصصی بپردازیم و دوباره بینال‌ها را فعال کنیم، بار این موضوع را می‌توانند به دوش بکشند.

غلامحسین امیرخانی - هنرمند خوشنویس - نیز از هنرمندانی بود که نظر خود را درباره‌ی برگزاری جشنواره فجر این‌گونه بیان کرده بود: جشنواره‌ی هنرهای تجسمی فجر به‌عنوان یک رویداد سالانه که فقط در مرکز کشور برگزار می‌شود، جوابگوی هنرمندان و تعدد رشته‌های تجسمی نیست. باید شرایطی فراهم شود تا هنرمندان بتوانند برای فعالیت هنری، محدود به برگزاری این رویداد نشوند. برای تحقق این اهداف باید کسانی که در رأس تصمیم‌گیری‌ها و مدیریت کلان کشور هستند، در جریان ابعاد مختلف این موضوع قرار گیرند تا تصمیم درست را بگیرند. مدیران هنری فعلی نیز از زمان حضورشان در وزارت ارشاد، بر لزوم توجه به صحبت‌های هنرمندان و جلب اعتماد آن‌ها تأکید کرده‌اند و به نظر می‌رسد اگر صحبت‌های آن‌ها درباره ی حضور هنرمندان و تعامل نزدیک دولت با انجمن‌های هنری برای برگزاری جشنواره تحقق پیدا کند، شاید در دوره‌های بعد این سکوت و سکون در بزرگ‌ترین رویداد تجسمی کشور تا حدی شکسته شود و مدیران هنری با رغبت بیشتری این رویداد هنری را برگزار کنند.