گروه جامعه: از كيلومترها آن طرفتر بازار كشورهاي ديگر را رصد ميكنند تا سر موقع نياز آنها را تامين كنند. هر چه كه باشد. از كالاهاي با تكنولوژي بالا تا كالاهاي سنتي كه هيچ دخلي به چين ندارد و به كار خودشان نميآيد، توليد ميكنند. امسال هم براي عيد نوروز ايران در كنار تمام لوازم و مايحتاج سفره هفتسين براي ساخت سبزه عيد هم دست به كار شدند. يك جوراب نازك زنانه از كاه پر شد تا تبديل شود به سر عروسكي كه با يك قيافه كج و معوج قرار است روي سرش چمن سبز شود. اين سبزه، تحفه چينيهاست بر سفره هفتسين ايراني.
پيشتر هم لوازم نوروز چيني به بازار آمده بود. از ظروف هفتسين تا تخممرغهاي آماده رنگي يا حتي هفتسين آماده اما چند سالي است چشم بازار به سبزه چيني روشن شده است. از يكي از شرقيترين كشورهاي دنيا تا اينجا راه زيادي است. به همين دليل فيتيله اين عروسك وقتي به ايران رسيد درون آب گذاشته ميشود تا تخم چمني كه لابلاي كاهها گذاشته شده؛ سبز شود. قيمتها هم از پنج هزار تومان شروع ميشود و به سبزههاي پرپشتتر و بزرگتر كه ميرسيم قيمت هم درشتتر ميشود.
براي آنهايي كه كار را راحتتر ميگيرند، سفرههاي آماده وجود دارد. از ٢٠ هزار تومان تا ٨٠ هزار تومان. اغلب مواد داخل آن از جمله سير، مصنوعي است تا ماندگاري اين سفره را به چند سال افزايش دهند. سفرههاي آماده جمع و جور و كوچك است و معمولا از ظروف كم حجم و كوچك استفاده ميشود. حتي آينه و شمعدانهاي آن هم ريز و ظريف است و آدم را به ياد آينههاي دستي مياندازد. ولي براي افرادي كه ميخواهند سفره هفتسين را خودشان به پا كنند هم هر كدام از اعضاي سفره جداگانه فروخته ميشود. كالايي كه بيش از باقي در بازار خودنمايي ميكند ظروفي است كه قرار است هفتسين معروف را درون خود نگه دارند. امسال بيش از سالهاي گذشته ظرفهاي سفالي رنگي با طرحهاي سنتي به بازار آمده است. اغلب با بته جقههاي سنتي در رنگهاي آبي لاجوردي و آبي فيروزهاي. براي سليقههاي متفاوت از رنگ كرم هم استفاده شده است و گاهي به جاي بته جقه از دور رنگ طلايي و آبي ظروفي ساخته شده است. همه اينها آينه و شمعدان ست هم دارند. قيمت اين ظروف از دستي ٤٠ هزار تومان شروع ميشود و تا ١٢٠ هزار تومان هم قيمت خورده است.
از ديگر مايحتاج سفره همان سفره است كه اگر بخواهيد نقش سنتي و قلمكار آن را داشته باشيد بايد هزينه زيادي بين ١٥٠ تا ٣٠٠ هزار تومان را در نظر بگيريد. اما اغلب افراد ترجيح ميدهند كار را با كمي خلاقيت با پارچه ساتن و تورهاي رنگي، هم ارزانتر و هم فانتزيتر انجام دهند. قشنگي ديگر سفره هفتسين به سنبل است كه بنفش، سفيد و قرمزش حسابي سفره را نوروزي ميكند. برخي هم به جاي سنبل ترجيح ميدهند لاله كنار سفره بگذارند. كف قيمت پنج هزار تومان و سقف آن ١٥ هزار تومان است.
ماهي قرمز هم كه جزيي از سفره هفتسين است، اين روزها خوب فروخته ميشود. قيمت ماهي قرمز با توجه به اندازه آن از دو هزار تومان شروع ميشود و تا شش هزار تومان ادامه دارد. در بازار فروش ماهي قرمز، نرخ ماهيهاي قرمز تايلندي به دليل زيبايي خاص آن از پنج هزار تومان به بالاست. يكي از مد شدههاي دو سال اخير هم حوضچههاي سنتي است كه براي ماهيهاي عيد در قطع كوچك طراحي شده است. تنگ ماهي نيز از جمله اقلامي است كه به وفور فروخته ميشود. قيمت يك تنگ ماهي بسته به شفافيت شيشه يا نوع طراحي آن بين پنج تا ٢٠ هزار تومان است. سمنو ديگر عضو سفره هفتسين است. قيمت يك كيلو سمنوي اعلا در بازار بين ١٠ تا ٢٠ هزار تومان است. سبزههاي كوچك و بزرگ هم از پنج تا ١٠ هزار تومان قيمت دارند. همچنين قيمت هر كيلو سنجد حدود ١٠ هزار تومان برآورد ميشود. هر بته سير خشكشده تزييني هم بين دو تا چهار هزار تومان فروخته ميشود. هر كيلو سيب قرمز كه جزو ديگري از سفره هفتسين است نيز به طور متوسط سه هزار تومان قيمت دارد.
هر سال، سال يك حيوان است. يكي از رسوم نهچندان قديمي هم اين است كه نمادي از حيوان مربوط به آن سال را در كنار سفره هفت سين قرار ميدهند. اين نماد ميتواند يك عروسك باشد يا مجسمه يا هر چيزي كه حيوان سال را نشان ميدهد. چينيها در صنعت عروسكسازي يد طولايي دارند و از يكي، دو ماه پيش از عيد، عروسكها به بازار ميآيند. امسال هم انواع بز و گوسفند آن هم از نوع چيني به بازار وارد شده است. در اين بين بازار مجسمهها هم داغ است. برخي هم در اينترنت ساخت مجسمههاي خميري نماد سال را آموزش ميدهند. به نظر ميرسد اين كار اگرچه كمي وقت گير است و حوصله ميخواهد اما به نسبت خريد كالاي آماده مقرون به صرفهتر است. چينيها البته ساخت مجسمه را هم در دستور كار خود داشتهاند. تصوير برجسته نماد سال روي لوحهاي چوبي، سفالي و كاشي هم ميتواند جايگزين عروسك و مجسمه شود.
خريدهاي اينترنتي به سفره هفتسين هم رسيد. خريد و فروش اينترنتي مدتي است در كشور پرتقاضا شده است. اما براي فروشهاي فصلي شايد چندان مقرون به صرفه نباشد كه معاملات اينترنتي انجام شود اما اين ذهنيت را بسياري از فعالان مجاز ندارند و به اين ترتيب براي فروش اينترنتي آستينها را بالا زدهاند. هفت سينها چه از نوع آماده و چه سفارشي از طريق اينترنت به فروش ميرسد و البته خريداران بايد مراقب جرايمي كه به طور كلي در فعاليتهاي مجازي وجود دارد، باشند.